|
|
|
|
|
|
|
|
| ارتقاى آگاهى‌هاى بهداشتى مردم و بخصوص افراد در معرض خطر و تأکيد بر اين واقعيت که اين بيماري، هرچند بشدت مسرى است، ولى به‌وسيله واکسن موجود، قابل پيشگيرى مى‌باشد.
|
|
|
|
| رفع مشکل‌هاى اقتصادى مرتبط با بيمارى مانند وضعيت مسکن و تغذيه، به‌عنوان عوامل زمينه‌ساز بروز بيمارى و يادآورى اين واقعيت که سرخک در کودکان مبتلا به سوءتغذيه، به
شکل‌هاى بسيار شديدى بروز نموده، ميزان مرگ ناشى از آن حدود چهارصد برابر کودکان بدون سوءتغذيه است. علت اين اختلاف فاحش، مى‌تواند نقص ايمنى سلولى ناشى از سوءتغذيه باشد. لازم
به ذکر است که سرخک ممکن است حتى در کودکان بدون سوءتغذيهٔ قبلى نيز منجر به بروز کاهش وزن شديد و سوءتغذيه بشود.
|
|
|
|
| ايمن‌سازى انفعالى (Passive) با تجويز ايمونوگلوبولين انساني، طى پنج روز اول بعد از تماس با مبتلايان به سرخک، از تأثير بالايى برخوردار است. اين فراورده، به مقدار ۲۵/۰ ميلى‌ليتر
به‌ازاى هر کيلوگرم وزن بدن، تجويز مى‌گردد، ولى مقدار آن نبايد از ۱۵ سانتيمتر مکعب، تجاوز نمايد. درصورتى که اين فراورده طى پنج روز اول بعد از تماس تجويز شود، ممکن است بتواند
از بروز عفونت و بيمارى باليني، پيشگيرى نمايد، ولى اگر بعد از اين مدت، تا اواخر دورهٔ نهفتگي، تجويز شود ممکن است باعث تعديل بيمارى گردد، ولى قادر به جلوگيرى از بروز آن
نمى‌باشد. شايان يادآورى است که تنها کسانى بايد آن را دريافت کنند که ممنوعيتى بر سر راه واکسيناسيون آنان وجود دارد، نظير کودکانى که سيستم ايمنى آنها دراثر کواشيورکور،
بدخيمى‌هايى مانند لوسمى يا لنفوم يا توسط داروهاى سيتوتوکسيک، سرکوب گرديده است. درضمن از ايمن‌سازى انفعالي، مى‌توان در زنان باردار و مبتلايان به سل فعال نيز استفاده نمود.
توصيه شده است طى همه‌گيرى‌هاى سرخک، مقدار ۵/۰ ميلى‌ليتر / کيلوگرم گاماگلوبولين (حداکثر ۱۵ ميلى‌ليتر) به کودکانى که مصرف واکسن در آنان ممنوع بوده است، تجويز گردد و تا پايان
همه‌گيري، هر چهار هفته يکبار، تکرار گردد. همچنين از ايمونوگلوبولين داخل وريدى نيز ممکن است بتوان استفاده نمود.
|
|
|
|
| درصورتى که واکسن سرخک، طى ۷۲ ساعت اول بعد از تماس با ويروس، تلقيح گردد، ممکن است اثر حفاظتى داشته باشد.
|
|
| واکسن سرخک، نوعى واکسن ويروسى زندهٔ ضعيف‌شده است که در تمام کودکانى که ممنوعيتى براى دريافت آن ندارند، توصيه گرديده است. زمانى که واکسن به يک کودک ۱۵ ماهه يا بزرگتر تجويز شود، ميزان تأثير آن بيش از ۹۵% خواهد بود. فقط يک دوز واحد براى فراهم آوردن ايمنى طولانى‌مدت و به‌احتمالى مادام‌العمر، در آنهايى که به واکسن پاسخ مى‌دهند، کافى است. ايمن‌سازى براى تمام افرادى که ايمن شناخته نشده‌اند، توصيه شده است. چون افراد متولدشده قبل از ۱۹۵۷ (۱۳۳۶ شمسي) به‌احتمالى به‌طور طبيعى دچار عفونت شده‌اند، اين افراد، ايمن تلقى مى‌گردند.
|
|
| شواهد اخير حاکى از آن است که انتقال سرخک مى‌تواند دربين ۲۵% اشخاص واکسينه شده‌اى که به‌دنبال يک دوز اوليهٔ واکسن در تبديل سرمى از منفى به مثبت (Seroconversion) ناموفق بوده‌اند، روى دهد. بنابراين، در آغاز سال ۱۹۸۹ يک برنامهٔ دونوبتى در ايالات متحده توصيه شده است. دوز اول بايد در ۱۲ تا ۱۵ ماهگى تجويز گردد. سن ۱۲ ماهگى بويژه براى نواحى با خطر بالاى سرخک پيش از مدرسه ازجمله شهرهاى پرجمعيت با تعداد زياد کودکان واکسينه نشده، و نواحى که طغيان درميان کودکان قبل از مدرسه يا انتقال مداوم در اين گروه سنى را داشته‌اند، مورد استعمال دارد. در مقايسه با زمان‌هاى قديم که قسمت اعظم پادتن در بدن مادران، از ابتلا به سرخک اکتسابى طبيعى حاصل مى‌شد، ممکن است سطوح پايين‌ترى از پادتن در مادران واکسينه توليدشده و به همان نسبت مقادير کمترى از اين پادتن‌ها وارد بدن جنين گردد و بنابراين، بعيد به‌نظر مى‌رسد سطوح کافى پادتن مادرى تا سن ۱۲ ماهگى در بدن شيرخواران، تداوم داشته است.
|
|
| دوز دوم بايد يا در هنگام ورود به مدرسه (۴ تا ۶ سالگي) يا ورود به دورهٔ متوسطه (به‌تقريب، ۱۲ سالگي) تجويز گردد. تزريق يک دوز درهنگام ورود به مدرسه مزيت‌هايى دارد که به‌آنها اشاره مى‌شود. انجام آن آسان است، واکسن مى‌تواند به همراه DTP و OPV در همان مراجعه داده شود و بيشتر بخش‌هاى بهداشت همگانى داراى توان موجود به‌منظور انجام واکسيناسيون در هنگام ورود به مدرسه هستند. عيب عمدهٔ اين روش تأخير در اِعمال اثر است. اکثر طغيان‌ها (Outbreak) در اشخاص از پيش واکسينه‌شده در دانش‌آموزان دبيرستان و کالج مشاهده شده است، زيرا تجمع تعداد زيادى از دانش‌آموزان در اين مراکز شانس اينکه معدود دانش‌آموزان حساس در معرض تماس با ديگران قرار گيرند، را افزايش مى‌دهد. دوز دوم درهنگام ورود به دورهٔ متوسط مى‌تواند منجر به کاهش سريعتر طغيان‌ها در دبيرستان‌ها شود، اما ممکن است - بويژه در مراکز بخش‌هاى خصوصى - انجام آن مشکل باشد. هر دو دوز به‌طور معمول بصورت واکسن مرکب MMR تجويز مى‌گردند.
|
|
| تمام داوطلبان کالج که ۲ دوز روز اول تولد يا بعد از آن را نگرفته‌اند، بايد اين واکسن را دريافت کنند. درصورت ضرورت، براى دانشجويان واکسينه‌نشده کالج مى‌توان ۲ دوز را به‌فاصلهٔ حداقل يک‌ماه تجويز نمود. شواهد قابل قبول ديگر ايمنى درمقابل سرخک، کشف پادتن‌هاى اختصاصى سرخک در سرم يا سابقه‌اى از سرخک ازپيش تشخيص داده شده توسط پزشک مى‌باشد. توصيه‌هاى مشابهى براى استخدام شوندگان جديد مراکز مراقبت‌هاى بهداشتى صورت گرفته و بايد براى تمام استخدام شوندگان بويژه در بيمارستان‌هاى با خطر بالا (مانند افرادى که در نواحى شهرى بزرگتر خدمت مى‌کنند) مدنظر قرارگيرد.
|
|
| سرانجام، تمام افرادى که شواهد مستدلى از دريافت دو دوز واکسن ويروس زندهٔ سرخک درهنگام تولد يا بعد از آن نداشته، يا فاقد سابقهٔ تشخيص داده شدهٔ سرخک توسط پزشک يا پادتن‌هاى قابل کشف اختصاصى سرخک در سرم هستند، حساس محسوب مى‌گردند.
|
|
| عوارض همراه با واکسن سرخک شامل تب ۴/۳۹ درجهٔ سانتيگراد يا بالاتر در ۵ تا ۱۵% و بثورات گذرا به‌تقريب در ۵% دريافت‌کنندگان واکسن‌ها مى‌باشد. تب و بثورات به‌طور معمول ۷ تا ۱۳ روز پس از واکسيناسون شروع شده و ۱ تا ۲ روز به‌طول مى‌انجامد. چون واکسن سرخک موجب تب مى‌گردد، زمانى که در سن ۱۵-۱۳ ماهگى تجويز شود، مى‌تواند با تشنج‌هاى ناشى از تب (Febrile Convulsions) همراه باشد. کودکان با سابقهٔ قبلى تشنج يا اگر سابقهٔ تشنج در بستگان درجهٔ اول آنان وجود داشته باشد، بيشتر در معرض بروز تشنج خواهند بود. به‌نظر مى‌رسد آنافيلاکسى و پورپوراى ترومبوسيتوپنيک بندرت توسط MMR ايجاد گردد. آنسفاليت در دريافت‌کنندگان واکسن با شيوعى کمتر از به‌تقريب ۱ در يک ميليون واکسن گزارش گرديده، هرچند که نقش سببى آن براى واکسن سرخک ثابت نشده است.
|
|
| واکسن سرخک براى زنان آبستن و اشخاص دچار ضعف ايمنى ناشى از اختلال‌هاى مادرزادى يا اکتسابى (نظير لوسمى يا ناشى از داروهاى سرکوبگر ايمني)، به‌استثناى بيمارانى که با ويروس نقص ايمنى انسانى (HIV) آلوده شده‌اند، ممنوع است. اشخاص مبتلا به عفونت HIV، خواه علامت‌دار و خواه بدون علامت، درصورتى که واکسيناسيون سرخک از ديگر جهت‌ها مورد استفاده داشته باشد، مى‌توانند واکسينه شوند، زيرا سرخک ممکن است موجب بيمارى شديدى دراشخاص مبتلا به عفونت HIV گردد.
|
|
| اشخاصى که سابقه‌اى از واکنش‌هاى آنافيلاکتيک به تخم‌مرغ دارند، ممکن است با احتياط فوق‌العاده‌اى با استفاده از برنامه‌هاى ويژه‌اى واکسينه شوند.
|
|
| کشور ما همگام و همراه با ديگر کشورهاى عضو سازمان جهانى بهداشت، ايمن‌سازى کودکان، عليه بيمارى‌هاى ديفتري، سياه‌سرفه، کزاز، فلج کودکان، سرخک، سل و هپاتيت B را اجرا مى‌نمايد و در دفترچهٔ راهنماى واکسيناسيون کشوري، نکته‌هاى زير، جلب توجه مى‌نمايد:
|
|
| - سابقهٔ حساسيت به تخم‌مرغ، مانع ايمن‌سازى عليه سرخک نيست.
|
|
| - تزريق همزمان واکسن سرخک و BCG هيچگونه اشکالى نداشته، بايد در دو محل جداگانه انجام شود.
|
|
| - چنانچه واکسن نوبت دوم سرخک در سن ۱۵ ماهگى به هر علتى تلقيح نشده باشد، در اولين فرصت ممکن، تلقيح شود.
|
|
| - انجام آزمون مانتو قبل از تزريق واکسن سرخک، لزومى ندارد.
|
|
| - حلال واکسن‌هاى سرخک و BCG در واحد مصرف کننده بايد در يخچال، نگهدارى شود.
|
|
| - واکسن سرخک، به مقدار نيم ميلى‌ليتر زيرجلدي، تلقيح مى‌شود.
|
|
| - اين واکسن را بايد در دماى صفر تا ۸ درجهٔ سانتيگراد (طبقه فوقانى يخچال) نگهدارى نمود.
|
