بلوك‌ قلبی‌ ـ heart block

بلوك‌ قلبی‌ عبارت‌ است‌ از یك‌ اختلال‌ پایدار (خفیف‌ یا شدید) در انتقال‌ پیام‌های‌ الكتریكی‌ بین‌ دهلیزها (اتاقك‌های‌ بالایی‌) و بطن‌ها (اتاقك‌های‌ پایینی‌) قلب‌. در این‌ حالت‌، هماهنگی‌ بین‌ انقباضات‌ دهلیزها و بطن‌ها از بین‌ می‌رود. كنترل‌ ضربان‌ قلب‌ دیگر به‌طور طبیعی‌ كه‌ به‌ هنگام‌ فعالیت‌ یا استرس‌، تند و در سایر زمان‌ها كند می‌شد انجام‌ نخواهد گرفت‌ و ضربان‌ساز موجود در دیواره‌ مشترك‌ بطن‌ها كه‌ در حالت‌ طبیعی‌ خفته‌ است‌ شروع‌ به‌ كار خواهد كرد و سیستم‌ الكتریكی‌ بطن‌ها را به‌ راه‌ خواهد انداخت‌. بلوك‌ قلب‌ می‌تواند در هر سنی‌ رخ‌ دهد اما در مردان‌ بالای‌ 40 سال‌ و خانم‌ها پس‌ از یائسگی‌ شایع‌تر است‌.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. گاهی‌ تشنج‌

۲. در موارد خفیف‌تر گاهی‌ بدون‌ علامت‌ است‌.

۳. كندی‌ و نامنظمی‌ ضربان‌ قلب‌

۴. از دست‌ دادن‌ ناگهانی‌ هوشیاری‌

۵. حملات‌ منگی‌، ضعف‌، یا گیجی‌

ـ علل‌ بیماری:

۱. ناهنجاری‌های‌ مادرزادی‌ قلب‌

۲. مصرف‌ بیش‌ از اندازه‌ داروی‌ دیژیتال‌ یا بعضی‌ از داروهای‌ دیگر

۳. بیماری‌ سرخرگ‌های‌ قلب‌، كه‌ یك‌ نوع‌ آترواسكلروز (تنگ‌ شدن‌ سرخرگ‌ها) است‌.

ـ عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر:

۱. افراد بالای‌ 60 سال‌

۲. استرس‌

۳. رژیم‌ غذایی‌ نامناسب‌ كه‌ پر چرب‌ و پر نمك‌ است‌.

۴. چاقی‌

۵. سیگار كشیدن‌

۶. دیابت‌

۷. بالا بودن‌ فشارخون‌

۸. سابقه‌ اختلال‌ الكترولیتی‌

۹. مصرف‌ بعضی‌ داروها، مثل‌ دیژیتال‌، كینیدین‌ یا مسدودكننده‌های‌ بتا ـ آدرنرژیك‌

۱۰. بیماری‌ قلبی‌، مثل‌ آترواسكلروز، نارسایی‌ احتقانی‌ قلب‌ یا بیماری‌ دریچه‌ای‌ قلب‌

ـ پیشگیری‌:

۱. سیگار نكشید.

۲. به‌طور منظم‌ ورزش‌ كنید.

۳. رژیم‌ غذایی‌ كم‌ چرب‌ و كم‌ نمك‌ داشته‌ باشید.

۴. در صورت‌ وجود هرگونه‌ بیماری‌ زمینه‌ساز، برای‌ درمان‌ به‌ پزشك‌ مراجعه‌ كنید.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

با كاشتن‌ یك‌ دستگاه‌ ضربان‌ساز می‌توان‌ علایم‌ را كنترل‌ نمود.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

كند، تند، یا نامنظم‌ شدن‌ ضربان‌ قلب‌ و ایست‌ قلبی‌

ـ درمان‌:

۱. سیگار نكشید.

۲. همیشه‌ یك‌ دست‌بند یا گردن‌ آویز كه‌ نوع‌ بیماری‌ شما روی‌ آن‌ مشخص‌ شده‌ باشد همراه‌ داشته‌ باشید تا اگر به‌طور ناگهانی‌ هوشیاری‌ خود را از دست‌ دادید بهتر بتوان‌ به‌ شما كمك‌ كرد.

۳. گاهی‌ جراحی‌ برای‌ كاشتن‌ یك‌ دستگاه‌ ضربان‌ساز مصنوعی‌. این‌ دستگاه‌ یك‌ جریان‌ الكتریكی‌ را به‌طور منظم‌ تولید می‌كند و باعث‌ حفظ‌ ضربان‌ قلب‌ در حالت‌ طبیعی‌ می‌شود.

۴. بررسی‌های‌ تشخیصی‌ مخصوص‌ برای‌ سنجش‌ فعالیت‌ الكتریكی‌ قلب‌، مثل‌ استفاده‌ از دستگاه‌ هولتر برای‌ مدت‌ 24-12 ساعت‌، كه‌ با آن‌ می‌توان‌ اختلالات‌ ضرباهنگ‌ قلب‌ را از یك‌ روز تا دو هفته‌ مورد بررسی‌ قرار داد. این‌ دستگاه‌ هر بار به‌ مدت‌ 24-12 ساعت‌ به‌ بیمار بسته‌ می‌شود و ضربان‌ قلب‌ وی‌ را ثبت‌ می‌كند.

ـ داروها:

دارویی‌ برای‌ معالجه‌ بلوك‌ قلبی‌ وجود ندارد، اما بعضی‌ از داروها هستند كه‌ آن‌ را بدتر می‌كنند. از داروهایی‌ كه‌ برای‌ تخفیف‌ آلرژی‌ یا گرفتگی‌ بینی‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرند اجتناب‌ كنید.

ـ فعالیت‌:

اصلاً فكر نكنید كه‌ معلولیت‌ دارید. ورزش‌ در حد كم‌، كمك‌كننده‌ است‌ و نباید از آن‌ ترسید. نظر پزشك‌ خود را در مورد ورزش‌ بپرسید و با موافقت‌ وی‌ یك‌ برنامه‌ منظم‌ ورزشی‌ را آغاز كنید. پیاده‌روی‌ ایده‌آل‌ است‌.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

۱. اگر اضافه‌ وزن‌ دارید، وزن‌ خود را كم‌ كنید.

۲. از مصرف‌ الكل‌ جداً خوداری‌ كنید. الكل‌ باعث‌ مهار ضربان‌ قلب‌ می‌شود.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

۱. اگر پس‌ از تشخیص‌، استرس‌ زندگی‌ شما زیاد شود.

۲. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ بلوك‌ قلبی‌ را دارید، خصوصاً در صورت‌ بروز حمله‌ از دست‌ دادن‌ هوشیاری‌ رخ‌ دهد.