تحت ترقوه‌ای

اين عضله همان‌طور که از نامش پيدا است در زير ترقوه قرار دارد. و توسط عضلهٔ سينه‌اى بزرگ پوشيده مى‌شود و به‌طور مستقيم قابل لمس نيست.

در شکل بالا عضلات تحت ترقوه‌اي، سينه‌اى کوچک و دندانه‌اى بزرگ را با موقعيت قرارگيرى آنها نسبت به يکديگر مشاهده مى‌کنيد.

سر ثابت: غضروف دندهٔ اول

سر متحرک: سطح تحتانى نيمى از استخوان ترقوه

عصب‌گيرى: شاخهٔ پنجمين و ششمين عصب گردني

عمل: ثابت‌کنندهٔ مفصل ترقوه-جناغ و به مقدار کم پايين‌کشنده استخوان ترقوه

در بررسى جهت کشش عضله که در شکل زير مشاهده مى‌شود اين‌طور مشخص مى‌گردد که نيروى واردهٔ استخوان ترقوه را به‌طرف مفصل ترقوه-جناغ مى‌کشد در حالى که در پايين کشيدن ترقوه به‌طور ضعيف عمل مى‌کند. (مقايسهٔ نيروهاى تجزيه شده با جهت نيرو)

حالا نگاهى مجدد به استخوان کتف مى‌اندازيم تا ببينيم کدام عضله باعث کدام حرکت کتف مى‌شود.

حرکات فوق همگى در سطح فرونتال انجام مى‌شود، در مطالعهٔ شکل فوق متوجه مى‌شويم که متوازى‌الاضلاع، گوشه‌اى و ذوزنقه قسمت ۱ و ۲ همگي، قابليت کشش بالايى کتف (Elevation) را دارا هستند. و به همين ترتيب تمام حرکات جانبى ديگر توسط عضلات احاطه‌کنندهٔ آن انجام مى‌شود. عضلات حرکت‌دهندهٔ کتف عضلاتى هستند که ثابت‌کنندهٔ آن نيز مى‌باشند. و استخوان کتف علاوه بر اينکه بايستى داراى حرکت و جنبش‌پذيرى خوب باشد لازم است در زمان لازم به خوبى ثابت شده و امکان حرکت استخوان بازو را به‌طور مناسب، در مهارت‌هاى ورزشى و حرکاتى چون گلف، تنيس و شنا و غيره را فراهم آورد.

در شکل زير که دست‌ها در بالاى سر قرار دارد، سر استخوان بازو که با زائدهٔ اخرمى در هنگام بالا رفتن تماس پيدا کرده است کتف را چرخش بالايى مى‌دهد و در اين حالت الياف تحتانى عضلهٔ متوازى‌الاضلاع کشيده مى‌شود. حال اگر ژيمناستيک بخواهد خودش را از ميلهٔ بارفيکس بالا بکشد لازم است توسط الياف تحتانى عضلهٔ متوازى‌الاضلاع کتف را به سمت داخل بکشد (Adduction) که همراه با آن چرخش پايينى نيز خواهد داشت و در همان حال بدن را با عضلات اکستنسور بازو و فلکسورهاى آرنج بالا بکشد.

شکل زير چگونگى چرخش بالايى استخوان کتف را که با بالا رفتن استخوان بازو صورت مى‌گيرد، نشان مى‌دهد.

در چرخش بالايى کتف لازم است ابتدا استخوان بازو عمل دور شدن را انجام دهد و پس از رسيدن به حد معينى آنگاه چرخش بالايى استخوان کتف آغاز مى‌گردد.

هماهنگى بسيار موزونى بين حرکت‌هاى استخوان بازو و کتف وجود دارد، به‌طورى‌که حرکت بازو در جهات مختلف باعث حرکات ترقوه و به‌خصوص کتف مى‌گردد. و اصولاً چون حرکت کتف به مقدار کم در جهات مختلف صورت مى‌گيرد، بنابراين بهتر است حرکات آن را از روى استخوان بازو به شکل بالا مطالعه کرد:

۱. اگر بازو از جلو به طرف بالا رود (فلکشن)، استخوان کتف دور مى‌شود.

۲. اگر بازو به عقب رود (اکستنشن و هايپراکستنشن) استخوان کتف نزديک مى‌شود.

۳. اگر بازو از کنار بدن به بالا رود (آبداکشن)، کتف به سمت بالا چرخش پيدا مى‌کند.

۴. اگر بازو از بالا به پايين مى‌آيد (آداکشن) استخوان کتف به سمت پايين چرخش مى‌يابد.