|
| امامزاده خلي‌اللّه (خليل‌اللّه)، روستاى چم‌سر،هرسين
|
|
| اين بقعه در سر راه روستاى چم سر (چم سرخ) از توابع دهستان چمچال بخش بيستون شهرستان هرسين قرار گرفته است. بنايى است از داخل هشت ترک که پهناى ترک‌ها دو به دو برابرند. در هر يک از ترک‌ها، طاقنمايى با طاق هلالى ايجاد شده است.
|
|
| امامزاده خواجه خضر، بندرعباس
|
|
| در کنار جادهٔ بندرعباس - سورو به سمت اسکلهٔ بندرعباس، در سمت راست جاده و به فاصلهٔ دويست و پنجاه مترى، گنبد مخروبه‌اى برجاى مانده است که به زيارتگاه خضر يا خواجه خضر معروف است و محل اداى نذورات مردم مى‌باشد. از باقى‌‌ماندهٔ بنا و ترکيب ابتدايى آن، تقليد زيگورات ايلامى‌ها و بابلى‌ها و سبک گنبدسازى مضرس جنوب ايران به خوبى آشکار است. گنبد بر مکعبى که اضلاع جانبى مستطيل شکل دارد، بر روى چند رديف پلکان مانند استوار شده بوده و به منزلهٔ سکوى عمارتى بوده که اکنون از بين رفته است. سبک ساختمان اين بقعه، به بقعهٔ خضر در بندر کنگ و بقعهٔ خضر جزيرهٔ هرمز بسيار شباهت دارد. به نظر مى‌رسد که در اطراف اين زيارتگاه، قبرستان قديمى متروکه‌اى وجود دارد که هم اکنون در اعماق ماسه‌هاى دريايى مدفون گشته است.
|
|
| خضر و الياس که زيارتگاه‌هاى بسيارى در جنوب ايران دارند، هر دو در افسانه‌هاى ايران مشهورند. خضر زندهٔ جاويد و موکل درياهاست. از اين رو، هرگاه صيد کم شود و يا خطرى در دريا پيش‌بينى شود، ماهيگيران در بقاع خضر و الياس نذر و قربانى مى‌کنند.
|
|
| امامزاده خورهه، دليجان (صفويان)
|
|
| اين امامزاده به سه تن از فرزندان حضرت امام موسى الکاظم (ع) به نام‌هاى شاهزاده ابوالقاسم، شاهزاده اسحاق و شاهزاده حکيمه خاتون که در يک ساختمان مدفون هستند، تعلق دارد. ساختمان اين امامزاده قديمى و در حال تخريب است. اين امامزاده در بين اهالى منطقه به ويژه زنان از احترام خاصى برخوردار است.
|
|
|
|
| يکى از مشهورترين امام‌زاده‌هاى شهر تهران، امامزاده داوود است که در روزهاى هفته به ويژه در روزهاى تعطيل، پذيراى انبوهى از زائران است. اين امامزاده در کوهستان‌هاى شمال غربى تهران واقع شده و شخص مدفون در آن معروف به «داوودبن عماد» يکى از نوادگان حضرت امام زين‌العابدين (ع) است.
|
|
| اين مکان بيش از آن‌که از ديدگاه تاريخى مورد توجه قرار گيرد، جنبه‌هاى زيارتى و تقدس آن براى مردم اهميت دارد.
|
|
| واقع شدن امامزاده داوود در مناطق کوهستانى تهران بر اهميت سياحتى اين منطقه افزوده است، زيرا علاوه بر جنبه‌هاى مذهبى و زيارتى، وجود آن در مناطق خوش آب و هواى تهران، فرصتى مناسب را براى سفرهاى يک يا چند روزه فراهم مى‌آورد. در سال‌هاى گذشته، اين منطقه توسعه يافته و تسهيلاتى براى کسانى که قصد زيارت اين امامزاده را دارند فراهم آمده است. اين امکانات عبارت‌اند از : آسفالته شدن جادهٔ امامزاده، گسترش بازار اطراف و ايجاد اتاق‌هايى براى زائرانى که قصد اقامت در سفرهاى يک يا چند روزه را دارند.
|
|
| امامزاده دده‌بكتر، روستاى دده‌بكتر، صحنه
|
|
| در جنوب روستاى بکتر در ۳۰ کيلومترى شمال غرب صحنه روى تپه‌اى بنايى از سنگ و گل وجود دارد که شامل دو قسمت اصلى است: قسمت اول را «جمع خانه» مى‌نامند که بنايى مستطيلى شکل است و درى کوتاه و سرگير دارد و قسمت دوم بناى اصلى بقعه که چهارگوش است و سقفى تيرريزى دارد. برجستگى مستطيل شکلى در وسط بناى بقعه قرار دارد. بر سطح اين برجستگى سنگ قبرى کوفى است که بر اثر پاخوردگى زياد قسمت اعظم آن سائيده و از ميان رفته است. پيرامون بقعه و جمع خانه قبرستانى بزرگ است.
|
|
| امامزاده در آهنين، نورآباد، ممسنى (ايلخانيان)
|
|
| در دو کيلومترى نورآباد، در مجاورت جادهٔ آسفالته، بقعه‌اى مشتمل بر دو زيارتگاه وجود دارد که بر سر در آن، کتيبه‌اى متعلق به قرن هشتم هجرى نصب شده است. اين کتيبه از معدود کتيبه‌هاى تاريخى است که به زبان فارسى نوشته شده است.
|
|
| اين مکان، براى اهالى بومى منطقه ارزش زيارتى دارد و مردم در ايام سال از آن ديدن مى‌کنند.
|
|
| امامزاده درب امام، اصفهان
|
|
| بناى يکى از امام‌زاده‌هاى مورد علاقهٔ مردم اصفهان که در محلهٔ قديمى سنبلستان، مجاور محلهٔ کهنسال دردشت واقع شده، امامزاده درب امام است که آرامگاه دو امامزاده به نام‌هاى ابراهيم بطحا و زين‌العابدين را در خود جاى داده است. در کتاب ميزان‌النساب اسم و نسب زين‌العابدين، با چهار واسطه به حضرت امام جعفر صادق (ع) منتهى شده است.
|
|
| بناى تاريخى درب امام شامل دو گنبد بزرگ و کوچک و يک سردرِ بزرگ کاشى‌کارى شده از دورهٔ جهانشاه قراقويونلو است و سه صحن در سه جانب شمالى، شرقى و غربى دارد. بناى خارجى اين بنا، روى به جانب هر سه صحن، داراى تزئينات کاشى‌کارى و گچ‌برى است و هر دو گنبد آن، مخصوصاً گنبد بزرگ‌تر، از کاشى‌هاى نفيس پوشيده شده است. سردرِ اصلى درب امام که در ضلع شمالى و مشرف به صحن شمالى است، از شاهکارهاى تزئينات رنگين ايرانى است که از لحاظ ظرافت صنعتِ کاشى‌کارى کم‌نظير است. بخشى از کتيبهٔ تاريخى اين سردر، در جبههٔ مقابل و در جانب غربى آن باقى مانده، و ثلث آخر کتيبه در جانب شرقى سردر، به کلى از بين رفته است.
|
|
| در داخل بقعه‌اى که زير گنبد بزرگ درب امام واقع شده است، ضريحى بر آرامگاه دو امامزاده قرار دارد. ديوارها و سقف آن با تزئينات گل و بوته آراسته شده‌اند و ازاره‌هاى اطراف آن نيز با کاشى‌هاى خشت هفت رنگ تزئين يافته‌اند؛ ولى هيچ نوع کتيبه‌اى در حرم وجود ندارد. درِ ورودى حرم، زنجير نفيسى دارد که بر دايرهٔ برنجى وسط آن به قطر ۱۱ سانتى‌متر کلمات و عباراتى نقر شده است.
|
|
| در صحن غربى درب امام، پنجره‌هايى نفيس با گچ‌برى بسيار زيبا در حواشى نصب شده است. يکى از اين پنجره‌ها که يقيناً نظير آن در هيچ‌يک از بناهاى تاريخى کشور کهنسال ايران وجود ندارد و تمامى آن با گچ ريخته شده و با شيشه‌هاى رنگين تزئين شده است، به وسيلهٔ ادارهٔ باستان‌شناسى اصفهان به قصر چهل ستون منتقل شده و براى تماشاى سياحان، در يکى از اتاق‌هاى اين کاخ نصب شده است.
|
|
| امامزاده درب زنجير، كاشان
|
|
| بناى اين امامزاده در ميان بازار بزرگ کاشان واقع شده و متعلق است به ابوحارث بن عاقب بن موسى بن جعفر (ع). اين بنا شامل بقعه، رواق و صحنى وسيع است است قبر برجستهٔ امامزاده در داخل آن، با کاشى‌هاى معرق بسيار خوش آب و رنگ و نفيسى تزئين شده است. بر چهار جانب اين قبر، کتيبه‌هاى قرآنى به خط ثلث سفيد و بر صفحهٔ روى قبر، تاريخ ۶۹۶ ه-.ق نقر شده است.
|
|
| امامزاده دستگرد، شهر كرد
|
|
| مجموعهٔ بناى امامزاده دستگرد شامل سردرى بلند، جلوخانى وسيع، دهليزى با غرفه‌‌هاى متعدد، مسجدى با شبستان ستوندار از سنگ تراشيده شده و سقف آجرى است. بناى بقعهٔ امامزاده با طرح هشت ضلعى از آجر ساخته شده و داراى گنبدى بلند و دوپوش است. بر روى در ورودى ضريح اشعارى دربارهٔ شخصيت و اهميت امامزاده نوشته شده است.
|
|
| اين بنا در دوران سلطنت مظفرالدين شاه، توسط شخصى به نام محمودخان ملقب به خان باباخان رياحى تعمير شده است. در مجموعهٔ امامزاده، آسياب‌ها و عصّار‌خانه‌اى وجود داشته که از بين رفته‌اند. در صحن مجموعه نيز، وجود غرفه‌‌هاى ويران شده نشان‌دهندهٔ اهميت و موقعيت ممتاز امامزاده در گذشته بوده است. بناى مجموعه را مى‌توان به دوران صفويه نسبت داد. از جمله آثار با ارزش اين بقعه کتيبه‌اى بر روى سنگ به خط محمد صالح خطاط مشهور و کتيبه‌نويس عهد صفوى با تاريخ ۱۱۲۴ ه-.ق است.
|
|
| امام‌زاده‌هاى ديگرى در استان چهارمحال و بختيارى وجود دارد که اهم آنها عبارت‌اند از: امامزاده شهيدان در بازفت، بابا زاهد در چلو (گرمسير)، صالح ابراهيم در شيرين بهار (گرمسير)، شاهزاده عبداللّه در کوه منار (گرمسير)، شاهزاده ابوالقاسم در دلى (گرمسير)، سارى کوتا در انديکا (گرمسير)، احمد فلاله در قائد (گرمسير)، بابا روزمان در تنگ هسى (گرمسير)، سلطان ابراهيم در محال سوسن (گرمسير)، شاه منگشت در ايذه (گرمسير) و آقا سيد در بخش شوراب (سردسير) که جملگى مورد احترام و زيارت بختيارى‌ها هستند.
|
|
| بختيارى‌ها براى دو امامزاده آقا سيد و سلطان ابراهيم احترام بسيارى قائلند و از راه‌هاى دور به زيارت اين دو امامزاده مى‌‌آيند. آنان معتقدند آقا سيد فرزند حضرت موسى است و وقتى که از سردسير بختيارى، از محلى که امروز معدن نمک شوراب در نزديکى چلگرد در کنار آن قرار دارد، مى‌گذشته است براى رفع گرسنگى کبکى را شکار مى‌کند و چون چيزى براى پختن آن نداشته عصايش را بر زمين مى‌زند و از سه نقطهٔ نزديک به هم سه چشمه فوران مى‌کند، يکى با آب تلخ ولى گرم براى پختن کبک، يکى با آب شور براى استفاده از نمک آن و سومى چشمهٔ آب شيرين براى آشاميدن.
|
|
| در ۵۰۰ مترى چلگرد محلى است که مقدارى سنگ در آنجا انباشته شده است اين محل در کنار جادهٔ چلگرد - شهر کرد قرار گرفته و مردم آنجا را قدمگاه مى‌نامند و معتقدند که آقا سيد از آنجا عبور کرده است. آنجا حکم زيارتگاه را دارد و مردم در ديواره‌هاى آن شمع روشن مى‌کنند و دخيل مى‌بندند. کنار اين محل به علت احترام خاص قبرستانى به وجود آمده که هر کس در آن ناحيه يا خيلى دورتر از آنجا هم فوت کند، در اين نقطه به خاکش مى‌سپارند.
|
|
| امامزاده ديزج تكيهٔ اروميه، روستاى ديزج‌تكيه، اروميه
|
|
| در دهکدهٔ ديزج تکيه از بخش باراندوز چاى، قبرى که روى آن ساختمان متوسطى بنا شده است و آن را امامزاده مى‌خوانند، وجود دارد. اين قبر زيارتگاه اهالى روستاهاى اطراف و اهالى شهرستان اروميه است. زائرينى که در روزهاى ويژه، مخصوصاً در روزهاى سوگوارى و مذهبى جهت زيارت به آنجا مى‌روند، اغلب با خود نذورات نيز مى‌برند.
|
|
| امامزاده روح‌اللّه بن موسى الكاظم، تهران
|
|
| اين بقعه در خيابان باب همايون، جنب ميدان توپ‌خانه واقع است. طول داخلى آن نزديک به شش متر و عرض آن چهار متر است. اين بقعه ضريح چوبى زيبايى دارد و بر لوح کاشى‌کارى کوچک بالاى آن، تاريخ ۱۳۱۱ قمرى نوشته شده است.
|
|
|
|
| اين آرامگاه در روشن‌آباد گرگان در وسط باغ و قبرستان واقع شده است. ساختمان اصلى اين بنا به قرن نهم هجرى قمرى تعلق دارد. دو لنگه درِ نفيس آن تاريخ سال ۸۶۵ هجرى قمرى را دارد. اين بنا در نتيجه تعميرات دوره‌هاى بعد به صورت جديدى درآمده است. صندوق روى مرقد داراى تاريخ ۸۷۹ ه-.ق. است و نام سازنده آن، استاد حاجى عبدالله که به خط رقاع بر روى آن حک شده است. اين بنا تحت شماره ۳۵۸ به ثبت تاريخى رسيده است.
|
|
| امامزاده زرآباد، قريه زرآباد، رودبارالموت، قزوين (سلجوقيان)
|
|
| اين آرامگاه در قريهٔ زرآباد بالا، از توابع رودبار الموت قرار گرفته است. بناى امامزاده در نوع خود در ميان امام‌زاده‌هاى قزوين، نمونه است. بناى مزبور عبارت از محوطهٔ چهارگوشه‌اى است که در چهار نماى آن، چهار قوس نعل‌اسبى بر روى ستون‌هاى آجرى تعبيه شده است. دورتادور بنا، در فاصلهٔ ستون‌ها به ارتفاع يک متر، نرده‌اى مشبک قرار گرفته است. پوشش بنا از هر طرف اندکى به طرف جلو کشيده شده است. اهالى، امامزاده را على‌‌اصغر بن موسى کاظم (ع) مى‌نامند؛ اما کتيبه‌اى حاکى از تاريخ ساخت بنا و نَسَب و نام امامزاده وجود ندارد. در سال‌هاى اخير، متوليان امامزاده، بناى آن را بازسازى کرده‌اند و قسمت‌هايى بدان افزوده‌اند.
|
