بازاريابان براى تدوين خطمشىهاى بازاريابى براساس مشخصات کالاها ترتيبات چندى را براى طبقهبندى آنها برگزيدهاند. اجزاى اين طبقات عبارتند از:
|
|
|
| کالاهاى بادوام، بىدوام و خدمات
|
|
کالاها را مىتوان بنا بر دوام يا قابليت لمس آنها به سه گروه تقسيم کرد. کالاهاى بىدوام، کالاهايى مصرفى هستند که معمولاً داراى يک يا چند مورد مصرف مىباشند. ماءالشعير، صابون و نمک در اين گروه جاى مىگيرند. کالاهاى بادوام آن دسته از کالاهاى مصرفى هستند که معمولاً در مدت زمان نسبتاً طولانىترى مورد استفاده قرار مىگيرند. اين گونه کالاها معمولاً عمر بيشترى دارند. کالاهايى نظير يخچال، اتومبيل و اثاثيه و مبلمان از جمله کالاهاى بادوام بهشمار مىروند. خدمات، همان فعاليتها، فوايد يا رضايتهايى هستند که براى فروش عرضه مىشوند، همچون خدمات آرايشگرى و تعميرات.
|
|
|
کالاهاى مصرفي، کالاهايى هستند که توسط مصرفکندگان نهايى و براى مصارف شخصى خريدارى مىشوند. بازاريابان، معمولاً اين دسته از کالاها را براساس عادات خريد مصرفکننده تقسيم کردهاند. کالاهاى مصرفى خود مشتمل هستند بر انواع کالاهاى راحتي، مقايسهاي، اختصاصى و ناخواسته.
|
|
|
کالاهاى راحتي، آندسته از کالاها و خدمات مصرفى هستند که معمولاً با حداقل مقايسه و تلاش مشتري، بهطور عادى و سريعاً خريده مىشوند. اين گروه از کالاها در سطح گستردهاى موجود و داراى قيمت نسبتاً پايينى هستند. محصولات دخاني، صابون و روزنامه، جزء کالاهاى راحتى محسوب مىشوند. کالاهاى راحتى خود به سه دسته کالاهاى ضروري، محرک و کالاهاى اضطرارى قابل تقسيم هستند.
|
|
|
کالاهايى هستند که مصرفکنندگان، آنها را بهطور عادى مىخرند.
|
|
|
کالاهاى محرک، کالاهايى هستند که بدون برنامهريزى قبلى يا صرف انرژى براى يافتن آنها، خريدارى مىشوند. اين دسته از کالاها معمولاً همهجا در دسترس قرار دارند. زيرا مصرفکنندگان بهندرت سراغ اين کالاها را مىگيرند.
|
|
|
کالاهاى اضطراري، زمانى خريده مىشوند که تأمين نياز مربوطه، فوريت پيدا کند. استفاده از چتر، هنگام بارندگى و چکمه و بيل، بعد از اولين طوفان زمستان از اين گونه هستند.
|
|
|
کالاهاى مقايسهاي، از جمله کالاهاى مصرفى هستند که مشترى در فرآيند انتخاب و خريد آنها عواملى نظير مناسبت، کيفيت، قيمت و شکل را در نظر مىگيرد. هنگام خريد اينگونه کالاها، مصرفکنندگان زمان و کوشش قابل ملاحظهاى به جمعآورى اطلاعات و انجام مقايسه اختصاص مىدهند. کالاهايى نظير مبلمان و اثاثيه، پوشاک، اتومبيلهاى دست دوم و ابزار و وسايل اساسى از جمله اين گروه از کالاها بهشمار مىروند.
|
|
|
کالاهاى اختصاصى نيز از جمله کالاهاى مصرفى هستند که به دليل برخوردارى از مشخصات يا هويت تجارى منحصر به فرد، گروه عمدهاى از خريداران حاضر هستند براى بهدست آوردن آنها بهطور اختصاصى بکوشند. انواع اتومبيل و اتومبيلهاى با مارک تجارى خاص، تجهيزات عکاسى گرانقيمت و کت و شلوار مردانه جزء اين گروه از کالاها هستند.
|
|
|
کالاهاى مصرفى هستند که يا مصرفکننده از وجود آن بىاطلاع است يا از وجود آن اطلاع دارد ولى درباره خريد آن فکر نکرده است. وسايل کشف اعتياد و دستگاههاى پخش يا ديسکت، مادام که مصرفکننده از وجود آنها از طريق آگهىهاى تبليغاتى اطلاع پيدا نکرده است، از جمله کالاهاى ناخواسته محسوب مىشوند.
|
|
|
کالاهاى صنعتي، کالاهايى هستند که توسط افراد و سازمانها و با هدف بازپرورى يا استفاده در اداره امور، خريدارى مىشوند. بنابراين، وجه تمايز بين کالاى مصرفى و کالاى صنعتى در منظور از خريد کالا است. اگر مصرفکنندهاى براى فضاى سبز اطراف منزل خود يک دستگاه چمنزن خريدارى کند، اين چمنزن، کالايى مصرفى تلقى مىشود. اما اگر همين مصرفکننده، همان دستگاه چمنزن را براى فضاى سبز اطراف کارخانه خريده باشد، اين کالا، يک کالاى صنعتى تلقى مىشود. کالاهاى صنعتي، بسته به نحوهٔ مصرف در فرآيند توليد و هزينه تمامشده قابل تقسيم هستند. بر اين اساس، کالاهاى صنعتى به سه گروه مواد اوليه و قطعات، اقلام سرمايهاى و ملزومات مصرفى و خدمات تقسيم مىشوند.
|
|
|
مواد اوليه و قطعات از جمله کالاهاى صنعتى هستند که بهطور کامل وارد خط توليد مىشوند. اين دسته از کالاها خود به دو گروه مواد اوليه خام و مواد اوليه صنعتى و قطعات تقسيم مىشوند.
|
|
مواد اوليه خام، شامل اقلام زير است: اقلام کشاورزي، مانند گندم، پنبه، دام، ميوه و سبزيجات و محصولات طبيعي، نظير ماهي، الوار، نفتخام و سنگآهن.
|
|
|
|
|
مواد اوليه صنعتى و قطعات، شامل اقلامى است نظير آهن، الياف، سيمان، سيم، کابل و قطعات تکميلى مانند موتورهاى کوچک، تاير و قالب.
|
|
|
کالاهاى سرمايهاي، کالاهاى صنعتى هستند که قسمتى از کالاهاى ساختهشده را تشکيل مىدهند. کالاهاى سرمايهاى خود به دو گروه کالاهاى سرمايهاى تأسيساتى و کالاهاى سرمايهاى کمکى قابل تقسيم هستند.
|
|
کالاهاى سرمايهاى تأسيساتى شامل مستحدثاتى است نظير کارخانجات و ساختمانهاى ادارى و تجهيزات ثابتى مانند ديزل ژنراتورها، پرسهاى متهاي، کامپيوترها و بالابرها.
|
|
کالاهاى سرمايهاى کمکي، خود شامل تجهيزات و ابزارآلات کارخانهاى قابل حمل، نظير ابزارهاى دستى و بالابر؛ و تجهيزات اداري، نظير ماشين تحرير، ميز و صندلى است. اين دسته از کالاها به هيچ عنوان قسمتى از کالاهاى ساختهشده نمىشوند.
|
|
|
ملزومات مصرفى و خدمات، از جمله کالاهاى صنعتى محسوب مىشوند که اساساً بهطور مستقيم در کالاى ساختهشده به مصرف نمىرسند. ملزومات مصرفي، شامل ملزومات عملياتى است نظير انواع خنککنندهها و نرمکنندهها، ذغالسنگ، کاغذهاى تحرير، مداد و خودکار؛ و نيز اقلام تعميراتى شامل رنگ، ميخ و جاروب. در حيطهٔ صنعت ملزومات مصرفى از جمله کالاهاى راحتى بهشمار مىروند. زيرا خريد آنها معمولاً با حداقل تلاش و مقايسه انجام مىپذيرد.
|
|
خدمات حرفهاي، شامل خدمات تعمير و نگهداريى مانند تميز کردن در و پنجره و تعمير ماشينهاى تحرير و خدمات مشاورهايى نظير مشاوره حقوقي، مديريتى و تبليغاتى است. عرضه اينگونه خدمات، معمولاً در چارچوب يک قرارداد انجام مىگيرد.
|