|
|
|
|
|
| ۱. واکسيناسيون: تنها روش مؤثر در کنترل ديفترى شامل واکسيناسيون با توکسوئيد کورينه باکتريوم ديفتريه مى‌باشد. طبق گزارش‌هاى موجود درانگلستان، بين سالهاى ۴۲-۱۹۱۵ تعداد موارد بيمارى در سال درحدود ۵۰،۰۰۰ مورد و موارد مرگ درحدود ۴۰۰۰ مورد در اوايل و ۲۵۰۰ مورد در سالهاى بعد بوده است و اين بيمارى در کودکان ۴ تا ۱۰ ساله و درجهٔ دوم در کودکان ۳ تا ۴ ساله به‌عنوان يکى از علل مرگ، به‌حساب مى‌آمده، ولى ايمن‌سازى باعث کاهش شديد موارد بيمارى و ميزان مرگ ناشى از آن گرديده است. به‌طورى که در سال ۱۹۵۰ تعداد موارد ديفترى به ۹۶۲ مورد در سال و مرگ ناشى از آن به ۴۹ مورد کاهش يافته و در سال ۱۹۶۵ تعداد موارد بيمارى به ۲۵ مورد و ميزان مرگ ناشى از آن به صفر، تقليل يافته است، البته سن بروز بيمارى در سالهاى بعد افزوده شده است. طى جنگ جهانى دوم، برنامه ايمن‌سازي، متوقف گرديد و حدود ۳ ميليون مورد ديفترى به‌بار آورد، ولى در سالهاى بعد دوباره از ميزان بروز آن کاسته شد.
|
|
| روش واکسيناسيون ديفترى:
|
| - در کودکانى که سن آنها کمتر از ۷ سال است: در اين گروه سنى واکسيناسيون اوليه را از ۵/۱ تا ۲ ماهگى شروع نموده در سه نوبت به‌فاصلهٔ ۱ تا ۲ ماه تزريق مى‌نماييم و نوبت چهارم را به‌فاصلهٔ يک‌سال بعد از نوبت سوم تزريق مى‌کنيم تا ايمنى قوى‌تر و طولانى‌ترى حاصل شود و بالاخره يک نوبت هم قبل از ورود به دبستان، تزريق مى‌گردد، البته درصورتى که چهارمين نوبت، در سنين بعد از چهار سالگي، دريافت شده باشد، نيازى به نوبت پنجم نمى‌باشد.
|
|
| - درکودکان ۷ ساله و بالاتر: درصورتى که اين افراد ازپيش واکسينه نشده باشند، سه‌نوبت واکسن دوگانه بزرگسال (Td) به فواصل صفر و ۴ تا ۸ هفته بعد و ۶ تا ۱۲ ماه بعد، تزريق مى‌گردد. البته، ازآنجا که عوارض واکسن با افزايش سن، افزوده مى‌شود، در سنين بالاتر از شش سالگى بايد از واکسن با غلظت کمترى استفاده نمود. در افرادى که مبتلا به ديفترى بوده و سپس بهبود يافته‌اند، بايد برحسب سن آنها واکسن TD يا Td يا DPT نيز تجويز گردد، زيرا ابتلا به ديفترى منجر به ايمنى درمقابل آن نمى‌گردد.
|
|
| - در افرادى که به‌طور کامل واکسينه گرديده‌اند: در افرادى که به‌طور کامل واکسينه گرديده‌اند، توکسوئيد ديفترى هر ۱۰ سال يکبار بايد تکرار شود. شايان ذکر است که طبق بررسى‌هاى انجام‌شده، پس از تزريق دونوبت واکسن ديفتري، آزمون شيک در ۹۵% موارد، منفى گرديده است.
|
|
| ۲. آموزش: آموزش کلياتى درمورد ديفترى و خطرهاى ناشى از آن به تودهٔ مردم و بخصوص به والدين کودکان و تأکيد بر فوايد و لزوم واکسيناسيون ديفتري.
|
|
| ۳. بزرگسالانى که با مبتلايان به ديفترى درتماس بوده و با کودکان يا مواد غذايى و مخصوصاً شير، درتماس هستند لازم است تا زمانى که نتيجهٔ کشت منفى ترشح‌هاى گلو و بينى آنها حاضر شود، به‌طور موقت شغل خود را ترک نمايند.
|
|
| ۴. افراد ايمن‌سازى شده که در تماس نزديک با مبتلايان به ديفترى بوده‌اند، لازم است يک‌نوبت واکسن دوگانه، دريافت نمايند. همچنين افراد غيرايمنى که در تماس با مبتلايان به ديفترى بوده‌اند نيز، لازم است اولين نوبت توکسوئيد را همراه با اريترومايسين خوراکى يا پنى‌سيلين تزريقي، دريافت نمايند و به‌مدت هفت روز تحت‌نظر، قرار گيرند.
|
|
| ۵. افرادى که درمقابل بيماري، ايمنى ندارند و قصد مسافرت يا عبور از کشورهايى را دارند که ديفترى در آن کشورها شايع است، بايد قبل از مسافرت، مجموعهٔ اول واکسيناسيون خود را تکميل نمايند و درصورتى که ازپيش واکسينه شده‌اند، دوباره يک‌نوبت واکسن دوگانهٔ بزرگسال، به‌عنوان يادآور، دريافت نمايند.
|
|
| ۶. گزارش موارد بيمارى به مراجع ذيصلاح (مرکز بهداشت، بخش اپيدميولوژي...).
|
|
| ۷. جداسازى بيماران تا منفى‌شدن کشت نمونه ترشح‌هاى حلق، بينى و زخم پوستى که به‌فاصلهٔ ۲۴ ساعت بعد از قطع پادزيست، تهيه شده باشد يا جداسازى بيماران به‌مدت حداقل چهارده روز و تجويز پادزيست و سرم ضدديفترى طى اين مدت.
|
|
| ۸. ضدعفونى کردن اشيايى که در تماس با بيمار بوده، يا آلوده به ترشح‌هاى او شده است.
|
|
| ۹. اقدام‌هايى مانند بيماريابي، تشخيص تماس‌يافتگان با بيماران، شناسايى افراد در معرض خطر، اثبات موارد بيماري، تعيين بيوتايپ ميکروب و قدرت زهرزايى آن طى همه‌گيرى‌ها
لازم مى‌باشد. در چنين مواردى افراد در معرض خطر و بخصوص شيرخواران و کودکانى که در سنين قبل از مدرسه هستند، بايد واکسينه شوند و نوبت دوم توکسوئيد به‌فاصلهٔ يک‌ماه بعد به آنها
تزريق گردد. به‌منظور درمان حالت حاملى ديفترى در بزرگسالان، از اريترومايسين به‌مقدار يک گرم در روز به‌مدت هفت روز و در کودکان، به‌مقدار ۴۰ ميلى‌گرم / کيلوگرم / روز / ۷روز يا
پنى‌سيلين پروکائين به‌مقدار ۶۰۰،۰۰۰ تا ۲،۰۰۰،۰۰۰ واحد در بزرگسالان و ۳۰۰،۰۰۰ واحد براى کودکان با وزن ۲۰ پوند و کمتر و ۶۰۰،۰۰۰ واحد براى کودکان بيش از ۲۰ پوند بصورت
ماهيچه‌اى و به‌مدت ۱۰ روز استفاده مى‌شود. همچنين درصورت لزوم، مى‌توان از تزريق بنزاتين پنى‌سيلين به‌مقدار ۲/۱ ميليون واحد در بزرگسالان و ۶۰۰،۰۰۰ واحد در کودکانى که وزن
آنها کمتر از ۶۰ پوند است نيز استفاده نمود.
|
|
|
|
| درمان مبتلايان به ديفترى (با سرم + پادزيست) در اسرع وقت لازم مى‌باشد.
|
|
|
|
| اقدام‌هايى درجهت درمان و اصلاح عوارضى مانند انسداد راه‌هاى تنفسي، ميوکارديت، پلى‌نورديت، پنوموني، نارسايى کليه، آنسفاليت، انفارکتوس مغزي، آمبولى ريه، باکتريمى
يا آندوکارديت ناشى از عفونت مهاجم ناشى از کورينه باکتريوم ديفتريه.
|
|
|
|
| اقدام‌هايى که طى طغيان‌ها، همه‌گيرى‌ها و پاندمى‌هاى بيمارى بايد انجام داد:
|
|
| ۱. آزمايشگاه‌هاى تشخيص طبى بايد ازنظر کارکنان کارآزموده و وسايل موردنياز، تجهيز شوند.
|
|
| ۲. بيمارستان‌ها و بخصوص بخش‌هاى کودکان، بايد ازنظر کارکنان پزشکي، پرستاري، پادزيست (آنتى‌بيوتيک)، پادزهر و واکسن دوگانه، تجهيز گردند.
|
|
| ۳. بيماران بايد طبق روشى که ذکر شد، بسترى و جدا گردند.
|
|
| ۴. بايد قسمت اعظم تودهٔ جمعيت در معرض خطر همه‌گيري، عليه ديفتري، واکسينه گردند و بويژه شيرخواران و کودکان سنين قبل از مدرسه مورد توجه خاصى قرار گيرند، ولى درصورتى که بزرگسالان بيشتر مبتلا شده‌اند، افرادى را که بيش از همه در معرض خطر مى‌باشند، لازم است واکسينه شوند. تکرار واکسيناسيون افراد جامعه به‌فاصلهٔ يک ماه بعد به‌منظور پوشش حداقل دونوبت واکسن مطلوب است.
|
|
| ۵. افرادى که تماس نزديکى با بيماران داشته‌اند و کسانى که در معرض خطر بيشترى هستند، بايد شناسايى شوند و اقدام‌هاى پيشگيرى لازم براى آنان انجام پذيرد. همچنين درصورت امکان به‌منظور تعيين سروتايپ باسيل، نيز اقدام گردد.
|
|
| ۶. تودهٔ مردم ازطريق وسايل ارتباط جمعى و رابطان بهداشتي، آموزش داده شوند.
|
|
| ۷. همه‌گيرى رعب و وحشت با خوددارى از پنهان‌کارى و نيز با استفاده از نيروهاى مردمى و شوراهاى اسلامى محلى و رابطان بهداشتى و روحانيون محلى و پزشکانى که مسؤوليت ادارى ندارند، ولى مورد وثوق مردم مى‌باشند، کنترل شود.
|
|
| اقدام‌هايى که طى بروز حوادث و سوانحى مانند سيل، زلزله، آتشفشان، جنگ و امثال آن بايد انجام داد:
|
|
| هر حادثه‌اى که منجر به تراکم جمعيت و تجمع عدهٔ کثيرى از افراد حساس و بيماران
يا حامل‌هاى ديفترى در زير يک سقف بشود، بر احتمال بروز همه‌گيرى يا تداوم آن مى‌افزايد.
|
