|
| ۱۸۴۵ م. آغاز عکاسى در ايران
|
|
سلسله قاجار در سال ۱۷۷۹ به قدرت رسيد و تا سال ۱۹۲۴ حکومت کرد. عکاسى در دوره قاجار شروع شد. ميرزاتقىخان اميرکبير مدرسه دارالفنون را در سال ۱۸۵۰ براى تربيت افسران، مهندسان نظامى و غيرنظامى پزشکان و مترجمان تأسيس کرد. فن عکاسى پس از سال ۱۸۶۰ در برنامههاى درسى دارالفنون جهت تدريس گنجانيده شد. نخستين کسى که روش چاپ نيترات نقره روى شيشه را در سالهاى ۱۸۴۶ - ۱۸۴۴ به ايران آورد ژول ريشار (J. Richard) فرانسوى بود. او در دارالفنون به تدريس زبان فرانسه پرداخت و سپس اسلام آورد و نام ميرزارضاخان را براى خود انتخاب کرد. فوکتى (Focchetti) معلم علوم و مهندسى روش کلوريونتر را در سال ۱۸۴۷- ۱۸۵۱ از اروپا به ايران آورد. کلوريون محلولى است لزج و شفاف از پيروکسيل، الکل و اِتِر به نسبت مساوى تهيه مىشود. آن را در تاريکى در نيترات نقره فرو مىبردند تا حساس شود. پس از آن در حالىکه شيشه هنوز مرطوب بود از آن استفاده مىکردند.
|
|
لوئيچى پشه (Luigi Pesce) سرهنگى که از اهالى ناپل بود در سال ۱۸۴۸ به ايران مهاجرت کرد تا فرماندهى کل قواى پياده نظام ايران را به عهده گيرد. در سال ۱۸۶۱ نامهاى به کنت کاوور (Cavovr) مىنويسد و ضمن درخواست بازگشت به ايتاليا خاطرنشان کرد که عکسهائى از آثار تارخى ايران و غيره تهيه نمايد. در ژانويه ۱۸۶۱ پشه يک آلبوم از آثار تاريخى ايران را به ويليام اول پادشاه پروس اهداء مىکند. اين آلبوم سرانجام در سال ۱۹۶۶ به موزه هنر متروپوليتن نيويورک اهداء شد. اين آلبوم شامل ۷۵ قطعه عکس است که با روش آلبومين تهيه شده بود. آلبوم داراى تصاوير متعدد است که در ميان آنها پنج پُرتره موجود است سه پُرتره از ناصرالدين شاه جوان يکى از اردشير ميرزا، عموى شاه و يکى هم از يک بانوى ناشناس ارمنى با لباسى فاخر و يک عکس گروهى از خواجگان دربار. بقيه تصاوير نشانگر معمارى آن روزگار است. روش آلبومين در ابتدا سفيده تخممرغ و نمک تصفيه شده را در الکل و نيترات نقره مخلوط مىکردند. اين روش توسط يک آماتور فرانسوى به نام دزيره بلانکووار اوکارا (L. Evkara) در سال ۱۸۴۷ کشف شد و توسط فرهنگستان علوم پاريس به ثبت رسيد و تا سال ۱۹۰۰ رواج داشت.
|
|
ناصرالدينشاه را نخستين عکاسى ايرانى مىدانند زيرا قديمىترين عکس موجود در آلبوم وي، پرترهاى است که ناصرالدينشاه در سال ۶۶ - ۱۸۶۵ از خود گرفته است. ناصرالدينشاه در زمان حيات خود به ترويج عکاسى در ايران پرداخت و خود علاقهاى عجيب به اين هنر پيدا کرده بود. چنانکه در سياق اوراقى که همراه آلبومهاى عکس از ناصرالدينشاه برجاى مانده، يادداشتهاى شخصى او نيز ديده مىشود که وى با روشهاى علمى و فنى عکاسى و طرز کار دوربينهاى مختلف آشنا بوده است. او اغلب از دوربينهاى قطع بزرگ با سه پايه استفاده مىکرد. يادداشتهاى وى فهرستى از دستورالعملهاى داروهاى مختلف شيميائى و مراحل تدريجى چاپ و ظهور و ضبط روشهاى رايج در اروپا آن زمان بود که وى آنها را از عکاسى به نام ئيلانئيل در ۱۸۶۹ فرا گرفته بود. يادداشتها شامل روشهاى کلوديون در تهيه کاغذ عکاسى با روشهاى آلبومينى و سالت، چاپ سيانوتيپ مىباشد. در زمان ناصرالدينشاه عکاسانى ايرانى و خارجى نيز وجود داشته که مقدارى از آثار آنها به طور پراکنده در ايران و خارج در موزهها نگهدارى مىشود. آلبومهاى نگهدارى شده در کتابخانه سلطنتى در کاخ گلستان حاوى نسخههاى اصلى حدود بيست هزار قطعه عکس است که ناصرالدينشاه گردآورى کرده است، اين عکسها شامل تصاويرى از خانواده سلطنتي، زنان حرمسرا و افراد سياسى خارجى مىشود.
|
|
| ۱۸۴۶ م. ماشين چاپ روزنامه - روتارى يا دوار
|
|
در سال ۱۸۴۶ در فرآيند ماشين چاپ جهش ديگرى انجام شد. ماشين چاپ روتارى Rotary يا دوار (ماشين چاپ روزنامه) توسط ريچاردهو R. Hoe آمريکائى در سال ۱۹۴۴ به ثبت رسيد. اما از سال ۱۹۴۶ شروع به کار کرد. ماشين هو تشکيل شده بود از يک سيلندر با قطر بزرگ که رديف ستونهاى حروف سربى (حروف گوتنبرگي) روى سيلندر نصب مىکردند. سيلندرهاى مرکب، مرکب را از مخزن مرکب گرفته و بر روى حروف منتقل مىکردند. کارگران اوراق را يکىيکى به لاى سيلندر چاپ و سيلندر فشار هدايت مىکردند. اوراق چاپ شده در طرف ديگر ماشين روى هم توسط کارگران دسته مىشد تا دوباره به قسمت اول برگردد و روى ديگر آن چاپ شود. اين ماشين در هر ساعت ۸۰۰۰ برگ روزنامه را چاپ مىکرد. ماشين هو سرويس مىداد به پوپليک لدگر P. Ledger در فيلادلفيا که در آن زمان يک ماشين مدرن با سرعت بالا بود.
|
|
|
|
|
| ۱۸۴۷م. آغاز استفاده از تمبر پست در آمريکا
|
|
خدمات و فنآورىهاى پيشرفته پُست بين نيمه قرن نوزدهم و جنگ جهانى اول به سرعت رشد کرد. به دنبال ايدههاى اصلاحگر انگليسى رولند هيل (Rowland Hill) ملل غربى ميزان خدمات پستى خود را کاهش دادند و پيشپرداخت جهت خدمات پستى را اجبارى کردند. استفاده از تمبر و نامه و پاکت رواج پيدا کرد. جهت بهرهگيرى از تجارت، بازرگانان نيازمند بودند که کالاهاى توليد شده را به همه جاى کشور صادر کنند. کشاورزان آنانکه نيازمند بودند توليدات خود را به شهرها بياورند يا نامههاى ثبتنام کردن، سفارشهاى پولى و غيره داشتند، خواستار اضافه شدن پست امانتى و پست بستهبندى شدند. در ايالاتمتحده آمريکا استفاده از تمبر از سال ۱۸۴۷ آغاز شد و دولت پيشپرداخت خدمات پستى را در سال ۱۸۵۵ اجبارى کرد. نظام سفارش پولى در سال ۱۸۶۴ انجام گرفت در سال ۱۸۶۳ استفاده مجانى يا رايگان بين شهرى براى روستائيان و سرانجام در سال ۱۸۹۶ در دسترس عموم قرار گرفت.
|