عموماً قبل از شروع علایم اسکیزوفرنی، که میتواند حاد یا تدریجی باشد، علایم پیشدرآمدی بهصورت اضطراب، کلافگی و سردرگمی (perplexity)، وحشت یا افسردگی وجود دارد. ممکن است ماهها قبل از تشخیص قطعی اسکیزوفرنی، علایم پیشدرآمدی وجود داشته باشد. شروع معمولاً در اواخر نوجوانی و اوایل دهه سوم است. معمولاً سن شروع در زنان بالاتر از مردان است. وقایع تسریعکننده (مانند آسیبهای هیجانی، استفاده از داروها، جدائی)، در اشخاص مستعد میتواند اپیزود بیماری را جلو بیندازد. بهطور کلاسیک، سیر اسکیزوفرنی بهصورت زوال در طول عمر میباشد، به این شکل که تشدیدهای (exacerbation) حاد بر زمینه مزمن سوار میشود. بیماران در طول زندگی به استرس، مستعد هستند. در فلز باقیمانده ممکن است اختلال افسردگی پس از پسیکوز رخ دهد. اختلالهای دیگری که ممکن است همراه آن وجود داشته باشند. شامل اختلال سوءمصرف مواد، اختلال وسواس فکری - عملی، هیپوناترمی ثانویه به پرنوشی، مصرف سیگار عفونت HIV است.
در سیر بیماری، از شدت علایم پسیکوتیک مثبت که مشخصتر هستند. مثل هذیان غریب و توهم کاسته میشود، در حالیکه علایم منفی باقی مانده مثل بهداشت ضعیف، پاسخ هیجانی سطحی، و رفتارهای مختلف عجیب، ممکن است افزایش یابند.
میزان عود در عرض ۲ سال در صورت مصرف دارو چهل درصد و در صورت عدم مصرف دارو هشتاد درصد میباشد. اقدام به خودکشی در ۵۰% بیماران اتفاق میافتد که ده درصد موفقیتآمیز است. خطر خشونت، بهخصوص در بیماران درمان نشده وجود دارد. عوامل خطر شامل هذیانهای گرند و آسیب سابقه خشونت و نقصهای نورولوژیک است. خطر مرگ ناگهانی و بیماری طبی زیاد و امید به زندگی کوتاه است.
پیشآگهی
جدول زیر را نگاه کنید. عدهای از محققان در مورد پیشآگهی کلی، قانون ثلثها را پیشنهاد کردهاند که چندان اعتبار ندارد. حدود یکسوم بیماران زندگی طبیعی دارند، یکسوم علایم عمده دارند ولی میتوانند در جامعه کارکرد داشته باشند و یکسوم باقیمانده به میزان قابل توجهی مختل شده و نیاز به بستریهای مکرر دارند. حدود ده درصد از ثلث آخر نیاز به بستری طولانیمدت دارند. عموماً، زنان پیشآگهی بهتری نسبت به مردان دارند.
جدول علایمی که به نفع پیشآگهی خوب یا بد در اسکیزوفرنی هستند
پیشآگهی خوب
پیشآگهی
بد
شروع دیررس
شروع زودرس
عامل تسریعکننده آشکار
فقدان عوامل تسریعکننده
شروع حاد
شروع تدریجی
سابقه پیشمرضی خوب اجتماعی، جنسی و شغلی
سابقه پیشمرضی بد از نظر اجتماعی، جنسی و شغلی
علایم اختلال خلقی بهخصوص اختلالات افسردگی
رفتار انزوائی، اوتیستیک
متأهل بودن
مجرد، طلاق گرفته یا بیوه بودن
سابقه خانوادگی اختلالات خلقی
سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی
نظام حمایتی خوب
سیستم حمایتی بد
علایم مثبت
علایم منفی
جنس مؤنث
علایم و نشانههای نورولوژیک
سابقه ترومای پریناتال
نبودن بهبود در سه سال گذشته
عودهای زیاد
سابقه حملهوری
- پیگیری ۵ ساله در کشورهای دیگر در مورد مبتلایان به اسکیزوفرنی در رابطه با نتایج موارد درمانشده نشان میدهد که:
(پرانترنی شهریور ۷۶)
الف ـ ۶۰% از مبتلایان دچار معلولیت شده و نیمی از آنان بستری باقی میمانند.
ب ـ بیش از ۶۰% میتلایان به فعالیتهای شغلی و اجتماعی مطلوبی میپردازند.
ج ـ فقط تعداد ناچیزی از مبتلایان بهبود در زمینههای شغلی اجتماعی نشان میدهند.
د ـ ۶۰% از مبتلایان در زمینههای اجتماعی بهبود یافته و نیمی از این تعداد اشتغال بهکار مییابند.
- از جهان بیمار اسکیزوفرنیک زیر کدام یک پیشآگهی بدتری دارند؟
(شهریور ۸۰)
الف ـ آقای مجرد ۱۹ ساله با شروع تدریجی و با فقر کلام
ب ـ خانم متأهل ۳۶ ساله با شروع تدریجی و با کندی عواطف
ج ـ خانم بیوه ۳۰ ساله با شروع ناگهانی و با هذیان پخش افکار
د ـ آقای متأهل ۲۱ ساله با شروع ناگهانی و با توهم شنوائی سوم شخص