فرصتهاى شغلى که در سازمانهاى مربوط به صنعت جهانگردى وجود دارد، بسيار گوناگون است و بازتابى از بخشهاى صنعتى گوناگونى مىباشد که در مجموع صنعت جهانگردى را تشکيل مىدهند. اين بخشهاى گوناگون بسيار وسيع و گسترده از انواع شغلها ارائه مىکنند. اگرچه هيچ بخشى از يک صنعت بهصورت کامل به جهانگردى وابسته نيست، ولى تلاشهاى گوناگونى انجام گرفته تا فعاليتهاى اقتصادى وابسته به مرتبط با جهانگردي، شناسائى و طبقهبندى شود. سازمان جهانى جهانگردى شيوهاى از طبقهبندى به نام طبقهبندى فعاليتهاى جهانگردى بر مبناى استانداردهاى جهانى (SICTA) را ارائه کرده است که در آن فعاليتهاى اصلى بر مبناى نوع سازمان طبقهبندى مىشود؛ (جدول ۱). در اين بخشها مىتوان مشاغل مربوط به جهانگردى را بهراحتى شناسائى کرد. در رستورانها، ميهمانسراها و ساير تشکيلات اقامتگاهى (SICTA، کدهاى ۵۵۱۰ و ۱ و ۲و ۹)، مشاغلى مانند مدير عمومي، مدير در محل (قائممقام مدير)، مدير و مسئول موادغذائي، مدير ساختمان، مدير فروش، مدير دفتر و سرپرست کارکنان، ايجاد مىشود. در رستورانها (سالنهاى غذاخوري)، واحد عرضهکنندهٔ انواع نوشابهها و بستنى (SICTA، کد ۵۵۲۰)، مشاغل بهصورت مدير ميهمانپذير (رستوران)، صندوقدار، سرپرست ميزها، سرآشپز، مسئول ميز و کمکآشپز است. در بخش حملونقل هوائى پستهاى سازمانى (SICTA، کد ۱ ـ ۶۲۱۰) شامل خلبان، کمکخلبان، خدمهٔ پرواز و مکانيک هواپيما مىشود. در واحد حملونقل زمينى و خودروهاى جمعى (SICTA، کد ۶۰۲۱، ۱ـ ۶۰۱۰) مانند، راهآهن و شرکتهاى کرايهٔ خودرو، مشاغل رانندگي، مسئول صدور بليت، راهنما و در حملونقل دريائي، مشاغل مشابه ايجاد مىشود.
جدول طبقهبندى فعاليتهاى جهانگردى و استانداردهاى بينالمللى در مورد هتلها و رستورانها
۵۵۱۰
هتلها، اقامتگاههاى بينراهى و بازرگانى
۱ ـ ۵۵۱۰
هتلها، اقامتگاههاى بينراهى و بازرگانى
۲ ـ ۵۵۱۰
هتلها، ميهمانسراهائى که رستوران هم دارند.
۳ ـ ۵۵۱۰
هتلها و ميهمانسراهاى بدون رستوران
۳ ـ ۵۵۱۰
خوابگاه (دانشجوئى)
4 ـ ۵۵۱۰
اقامتگاههاى صحرائى و کاروانها
5 ـ ۵۵۱۰
اقامتگاههاى بهداشتى
6 ـ ۵۵۱۰
ساير اقامتگاهها و خوابگاه
۵۵۲۰
رستورانها، مشروبفروشىها
۱ ـ ۵۵۲۰
نوشابهفروشىها و مشروبفروشهاى سرپائى
۲ ـ ۵۵۲۰
رستورانهائى که خدمات کامل ارائه مىکنند.
۳ ـ ۵۵۲۰
ساندويچفروشىها و قهوهخانهها
۴ ـ ۵۵۲۰
مؤسساتى که بهگونهاى غذا ارائه مىکنند.
۵ ـ ۵۵۲۰
فروشگاههائى که انواع خوردنى و نوشيدنى بهصورت سرپائى ارائه مىکنند.
۶ ـ ۵۵۲۰
باشگاهها و سالنهاى غذاخورى (شبانه)
بهطور کلي، پستها يا شغلهائى را که در صنعت جهانگردى وجود دارند مىتوان با توجه به امور خدماتي، اداري، مديريتى يا تخصصى طبقهبندى کرد. براى مثال، در يک هتل، کارکنان بخش خدمات کسانى هستند که مسئول تميز کردن ساختمان، دادن غذا و نوشابه به ميهمانان، حمل بار و اثاثيه هستند. يا امنيت ساختمان را تأمين مىکنند؛ کارکنان ادارى يا دفترى کسانى هستند که به ميهمانان اطلاعات لازم را مىدهند، حسابها را نگهدارى مىکنند، کارهاى مربوط به صندوق را انجام مىدهند و حساب اتاقها را نگهدارى مىکنند. کارهاى مديريتى عبارتاند از: سرپرستى و نظارت بر کارهاى ديگران و کارکنان بخش تخصصى نيز کسانى هستند که امور حسابداري، مالى و حقوقى هتل را انجام مىدهند و با توجه به آموزشهاى تخصصي، مدارک دانشگاهى و تجربههائى که در امور داند. به پستهاى ذىربط گمارده مىشوند. در مورد هتلها و ساير شرکتهائى که خدمات متفاوت به جهانگردان ارائه مىدهند، معمولاً سازمانهائى که نيروى کار خدماتى ارائه مىکند بزرگترين گروه را تشکيل مىدهند.
رشد صنعت جهانگردى در سراسر دنيا فرصتهائى بهوجود آورده است که افراد زيادى بتوانند مسير شغلى خود را در اين صنعت تعيين کنند و شاهد پيشرفتهاى چشمگيرى باشند. اگرچه افراد مىتوانند در سطوح مختلف شغلى به اين صنعت وارد شوند، ولى جوانانى که مسير شغلى خود را در اين صنعت انتخاب مىکند، مىتوانند با مهارتهاى اندک اينکار را شروع کنند و آموزش ضمن خدمت بينند، ولى کسانىکه بهصورت فصلى در اين صنعت کار مىکنند بايد پيش از گرفتن شغل آموزش لازم را ديده و مهارت رسمى کسب کرده باشند. معمولاً فرصتهاى شغلى موجب افزايش مهارت و آموزش فرد مىشود و کارگر يا کارمند با کسب تجربه و آموزش ضمن خدمت مىتواند پستهاى بالاترى را احراز کند. هر بخش از اين صنعت داراى مسير شغلى خاص است که فرد پس از اشتغال مىتواند بهتدريج پستهاى بالاتر را احراز نمايد. در جدول ۲، نمونههائى از فرصتهاى شغلى که افراد مىتوانند در هتلها بهدست آورند و بهتدريج پستهاى بالاترى را احراز نمايند، ارائه شده است.
جدول رشد فرصتهاى ارتقاء شغلى در ميهمانخانهها
عنوان
دايره دفتر يا اداره
شرح
فرصت ارتقاء
معاون مدير
دفتر
به دستور مديران عمومى کار مىکند و دستورات خاص آنها را اجراء مىنمايد.
مدير اقامتگاه
معاون مدير يا سرپرست ساختمان
نگهدارى ساختمان
کارها و مستخدمان را سرپرستى مىکند.
مدير اجرائى امور پذيرائى
مدير دفتر
دفتر
بهعنوان يک رابط بين هتل و ميهمان عمل مىکند و عمل ذخيره ثبتنام و ارائه اطلاعات را انجام مىدهد.
معاون مدير
تدارکات
امور غذائى
بر سالن پذيرائى و جشن نظارت مىکند.
مدير پذيرائى
مدير فروش
فروش
براى تشکيل نشستها، جشنها و گردهمائىها قرار مىگذارد.
مدير ساختمان
کارپرداز
غذا و نوشيدنى
غذا و نوشيدنى خريدارى مىکند يا کارهاى خريد را سرپرستى مىکند.
مدير رستوران
مدير اجرائى ساختمان
نگهدارى از ساختمان
کارکنان ساختمان، تأسيسات و نگهدارى را سرپرستى مىکند.
سرپرستى چند کار با يک تشکيلات
مدير پذيرائى
غذا و نوشيدنى
براى برگزارى جشنها و شبنشينىها (در سالنهاى مختلف) قرارداد مىبندد.
سرپرست امور غذائى و نوشيدنى
مدير عمومى
مديريت
بر همهٔ کارهاى هتل نظارت مىکند و مسئول هماهنگى تمام بخشها است.