| نوجوان با تغييرات عظيم جسمى و رشد ناگهانى اعضاء بدن و تغييرات خلق و خو موجه مى‌شود. اين دگرگونى‌ها باعث مى‌شود که تعادل و هماهنگى بين جسم و روان او از بين برود و او دچار نوعى انقلاب درونى گردد.
|
|
|
|
| آشنائى با خصوصيات و ويژگى‌هاى دورهٔ بلوغ
|
|
| هرچه نوجوان با خصوصيات اين دوره آشنائى داشته باشد شناخت بيشترى راجع به خود پيدا نموده، بسيارى ازحالات خود را طبيعى مى‌داند و در صدد چگونگى برخورد صحيح با آن برمى‌آيد.
|
|
|
|
| از آنجا که نوجوان در حالت رشد و تکامل به سر مى‌برد و بخشى از اين رشد و تحول مربوط به نوع تغذيه او نيز مى‌باشد، داشتن برنامه و رژيم خاص غذائى به او کمک مى‌نمايد تا تعادل و انرژى جسمى و روانى خود را به نحو احسن برآورده و حفظ نمايد.
|
|
|
|
| بسيارى از تعارضات و تضادهاى درونى فرد که براى او توليد اضطراب مى‌نمايد مى‌تواند از طريق برنامه‌ريزى ورزشى مناسب تخليه گردد. همچنين ورزش مى‌تواند مقاومت روانى افراد را بالا برده، به سوخت و ساز بدن کمک نمايد.
|
|
|
|
| به اين نوع نوجوانان بايد اطمينان داده شود که آنها از ظاهرى مناسب و ظرفيّت ذهنى و روانى خوبى برخوردار مى‌باشند. اين‌گونه نوجوانان بايد بيشتر در جمع حضور يابند و به‌تدريج مسئوليت‌هائى پذيرفته، انجام دهند تا تأييد و تشويق ديگران را به خود جلب نمايند و اعتماد به‌نفس بيشترى به‌دست آورند.
|
|
| آن دسته از نوجوانانى که بسيار سرکش مى‌باشند و دوست دارند کارهاى خلاف نظر ديگران انجام دهند و مرتباً در حال انتقاد کردن هستند و از هيچ چيز رضايت ندارند، بايد اوقات فراغت آنها را با برنامه‌هاى خوب و آموزنده پر شود. اين دسته از نوجوانان بايد با افراد مطمئن و رازدار صحبت نمايند و علت سرکشى آنها مشخص شود و راه‌هاى عملى در جهت پايه‌ريزى عادات پسنديده و مناسب به آنها آموخته گردد.
|
|
|
|
| نوجوان تمايل به جلب توجه ديگران دارد. حال ممکن است نوجوانى راه درست اين جلب توجه را نداند و ممکن است به طريقى منفى جلب توجه نمايد مثل دانش‌آموزى که در کلاس درس مرتباً با صحبت‌هاى پراکنده و نامربوط خود باعث خنده و شوخى و مزاح ديگران مى‌شود و حواس ديگران را از توجه به درس، به صحبت‌هاى خود معطوف مى‌دارد. نوجوانان عزيز بهتر است که سعى در مطرح ساختن خود از طريق انجام فعاليت‌هاى مثبت و مفيد داشته باشند و در اين راسته بهتر است از استعدادها و توان خود بهره بگيرند و با ابتکار و خلاقيت و موفق بودن در درس و ساير موارد ديگر، نظر ديگران را به خودشان جلب نمايند.
|
|
|
|
| با يک برنامه‌ريزى درست درسى و غيردرسى بسيارى از تصورات و خيالبافى‌هاى نوجوان برطرف گشته، فاصلهٔ بين او و واقعيت‌ها ايجاد نمى‌گردد.
|
|
|
|
| چنانچه نوجوانان در انتخاب دوست دقّت کرده، فرد شايسته و مورد تأييدى را براى دوستى انتخاب نمايند مى‌توانند بسيارى از نيازهاى طبيعي-اجتماعى خود را به‌نحو قابل قبولى برطرف کنند. لازم است در اين زمينه از تجارب ارزندهٔ والدين خود نيز کمک بگيرند و الگوهاى پسنديده را براى همانندسازى و تشکيل هويّت خود برگزينند.
|
|
|
|
| رشد اخلاقى نوجوانان در گرو داشتن اعتقاد قوى و محکم به ذات پروردگار و پيروى از اصول مذهبى صورت مى‌پذيرد. گرايش به مذهب باعث آرامش و روانى آنها مى‌شود و از بسيارى از انحرافات و کجروى‌ها جلوگيرى مى‌کند و روش سالم زندگى نمودن را به انسان مى‌آموزد.
|
|
| علاوه بر نکات گفته شده لازم است به اين نکته اشاره شود که پدران و مادران در دورهٔ بلوغ فرزندان آنها، مى‌توانند نقش بسيار مهمى را ايفاء نمايند که نبايد فراموش گردد. مسلماً آن دسته از نوجوانان که از تغييرات و دگرگونى‌هاى ايجاد شده در اين دوره هيچ‌گونه اطلاعاتى را از والدين خود دريافت ننموده‌اند بيشتر دستخوش مشکلات مى‌گردند و برعکس نوجوانانى که قدرى قبل از شروع علائم بلوغ توسط والدين در جريان اين تحولات گذاشته شده‌اند از بسيارى از ناراحتى‌ها رهائى پيدا کرده و داشتن علائم بلوغ را نشانه رشد و تحوّل مى‌دانند.
|
|
| خوشبختانه نوجوانان به قدر کافى داراى نيرو و قدرت جسمانى هستند که اگر خوب هدايت شوند (از طريق فعاليت‌هاى ورزشي-هنري) به‌خوبى مى‌توانند خود را در مقابل تغييرات روانى و بلوغ به فرزندان آنها بايد شرم و خجالت را از خود دور ساخته، مسائل لازم را به فرزندان خود بياموزند. مثلاً مادران بايد به دختران خود در حدود ۱۲-۱۱ سالگى راجع به عادت ماهانه و وقوع آن تعليمات لازم را بدهند و پدران نيز بايد پسر ۱۴-۱۳ ساله خود را در جريان تغييراتى که در دوران بلوغ رخ مى‌دهد بگذارند. مخصوصاً والدين بايد سعى کنند که اين امر را طبيعى و عادى جلوه دهند و تذکر دهند که هرگونه خجالت، ترس و وحشتى در اين زمينه بى‌مورد مى‌باشد و اگر چنانچه در فردى اين علائم ظهور ننمايد غيرطبيعى مى‌باشد. همچنين راجع به زودرسى و ديررسى بلوغ نيز بايد تذکر داده شود. اگر در دوران بلوغ والدين سکوت نمايند و هيچ‌گونه اطلاعات منطقى را به فرزندان آنها ندهند، فرزندان براى پيدا کردن سؤالات خود يا به راهنمائى‌هاى غلط همسالان خود پناه مى‌برند و يا به کتاب‌هائى که در اين سن مناسب آنها نيست رجوع خواهند نمود.
|
|
| مسئله ديگرى که در اين دوره بايد در نظر داشت دادن مسئوليت در حد توان به نوجوانان و اجتناب از سرزنش نمودن آنها است. نکات مثبت و توانمندى‌هاى آنها بايد مورد ستايش و تمجيد قرار گيرد و نکات ضعف و محدوديت‌هاى آنها بايد شناخته شده و با تکيه به توانمندى‌هاى آنها، نکات ضعف کم‌رنگ‌تر شده، يا با آموزش از بين بروند.
|
