این گیاه دارای ریشهای است به رنگ قهوهای مایل به زرد كه پر از شیرابه سفید رنگی میباشد. در انتهای ساقه گل آن قرار دارد. برگهای گل قاصدك سبز رنگ و بریدگیهای مثلث شكل و نوك تیز دارد و بر روی سطح زمین میباشد. گل قاصدك در حدود ۱۵ نوع مختلف دارد. زنبور عسل این گیاه را بسیار دوست دارد و شهد زیادی از آن بهدست میآرود.
گل قاصدك در وسط چمن، حاشیه شورهزار، كنار جادهها و اراضی بایر و بهطور كلی در همه جا میروید و شاید دلیل آن این است كه طبیعت میخواهد به انسان بگوید كه در هر نقطهای زندگی میكند احتیاج به این گیاه دارید و هنگامیكه آن را با وسایل مكانیكی و شیمیائی از بین میبرید دوباره بعد از چندی سر از خاك بیرون میآورد.
برگهای جوان گل قاصدك را معمولاً با سالاد میخورند و چون خیلی تلخ است باید آن را با ترشی یا آبلیمو مصرف كرد. از قسمتهای مختلف گیاه مانند ریشه، برگ و شیرابه آن در طب استفاده میشود.
تركیبات شیمیائی
تلخی برگهای این گیاه مربوط به یك ماده متبلور تلخ بهنام تاراكسین است ضمناً این گیاه دارای ساپونین، قندهای مختلف و اسیدهای چرب است.
این گیاه بالاترین حد ویتامین آ را در بین گیاهان درا است و همچنین دارای مقدار زیادی پتاسیم است.
جدول مواد موجود در صدگرم برگ گل گیاه قاصدک
آب
۸۵ گرم
پروتئین
۲/۷ گرم
مواد چرب
۰/۷ گرم
نشاسته
۱۰ گرم
كلسیم
۱۸۵ میلی گرم
فسفر
۶۵ میلی گرم
آهن
۳ میلی گرم
سدیم
۷۵ میلی گرم
پتاسیم
۴۰۰میلی گرم
ویتامین آ
۱۴۰۰۰ واحد
ویتامین ب ۱
۰/۲ میلی گرم
ویتامین ب۲
۰/۲۵ میلی گرم
ویتامین ب ۳
۱/۲ میلی گرم
ویتامین ث
۴۵ میلی گرم
خواص داروئی
۱. این گیاه از نظر طب قدیم ایران سرد و خشك است و از قدیمالایام برای درمان بیماریهای كبدی بهكار میرفته است.
۲. قابض و مقوی معده است.
۳. خوردن آن خونریزی از سینه را متوقف میكند.
۴. قاعدهآور است.
۵. برای ازدیاد شیر نافع است و خانمهای شیر ده باید مقداری از آن را با سالاد بخورند.
۶. خنككننده و معرق است.
۷. ترشح صفرا را زیاد میكند.
۸. خون را تصفیه میكند.
۹. از عصاره آن شیاف درست میكنند كه برای رفع ورمهای داخل آلت تناسلی خانمها و رحم مفید است.
۱۰. خوردن آب این گیاه مخلوط با روغن زیتون برای رفع مسمومیت مفید است.
۱۱. ضماد ریشه آن را در محل نیش عقرب یا زنبور و یا مار میگذارند كه بسیار مفید است.
۱۲. اوره را رفع میكند.
۱۳. كلسترول خون را كاهش میدهد.
۱۴. درمانكننده اگزما و بیماریهای پوستی است.
۱۵. درمانكننده كمخونی است.
۱۶. رماتیسم و نقرس را درمان می كند.
۱۷. برای درمان نارسائی اعمال كبد و تمیز كردن كبد از مخلوط زیر استفاده كنید:
شیره ریشه گل قاصد ۱۰۰ گرم، الكل ۹۰ درجه ۱۸ گرم، گلیسیرین ۱۵ گرم، آب ۱۷ گرم، این مواد را با یكدیگر مخلوط كنید و به مقدار یك قاشق سوپخوری سه بار در روز مصرف نمائید.
۱۸. دمكرده این گیاه را نیز برای تمیز كردن كبد بهكار میبرند. مقدار مصرف آن یك فنجان سه یا چها بار در روز است
طرز استفاده
برای تهیه این دم كرده باید ۵۰ گرم گیاه خشك شده را در یك لیتر آب جوش ریخته و به مدت ۵ دقیقه بگذارید بماند و سپس آن را صاف كرده و استفاده كنید.