| مسموميت زمانى اتفاق مى‌افتد که ماده‌اى بيش از مقدار لازم به بدن فرد برسد در حدى‌که سبب ايجاد عوارض و علائمى در فرد گردد. انواع مواد مى‌توانند از راه‌هاى مختلف چون گوارش، تزريق، تنفس و جذب از طريق پوست موجب مسموميت شوند ولى با توجه به شيوع مسموميت خوراکى (گوارش) ابتدا اصول کلى برخورد با مصدوم دچار مسموميت گوارشى توضيح داده شده و سپس در مورد مسموميت‌هاى خاصى که شيوع بيشترى دارند، نکاتى ذکر مى‌شود.
|
|
|
|
|
|
| در فردى‌که دچار حالت تهوع، استفراغ، اسهال و يا يبوست شديد، درد شکم، اتساع شکم، تعريق زياد، کاهش تعداد تنفس، حالت شوک، اغماء يا تشنج شده باشد و علتى براى آن يافت نشود، بايد احتمال وجود مسموميت را در نظر گرفت و براى يافتن آثار مواد مسموم‌کننده چهره، لباس و يا اطراف مسموم را به‌طور کامل بررسى کرد.
|
|
|
|
| در موارد شک به مسموميت بايد بلافاصله اقدامات زير را انجام دهيد: کنترل علائم حياتى و کنترل راه هوائي، وضع تنفس و گردش خون. شروع عمليات احياء قلبى - ريوى در صورت ايست قلبى - ريوى اجتناب از خوراندن هر نوع ماده تا قبل از رساندن بيمار به مرکز پزشکى و در صورت امکان دادن اکسيژن به فرد.
|
|
| وادار کردن فرد مسموم به استفراغ کمک زيادى به او مى‌نمايد مشروط به اينکه فرد: بيهوش نباشد، تشنج نداشته باشد، در ماه‌هاى آخر باردارى نباشد، مواد اسيدى يا قليائى و نفت و مشتقات آن را نخورده باشد، کودک زير ۶ ماه نباشد و بزرگسال سابقه بيمارى قلبى نداشته باشد. براى ايجاد استفراغ مى‌توان از تحريک حلق يا خوراندن آب نمک غليظ به فرد استفاده کرد. خوراندن ذغال فعال به بيمار باعث کاهش ۵۰% تأثير سم در بدن و کاهش جذب آن در دستگاه گوارش مى‌شود. اعزام هرچه سريعتر بيمار به مرکز درمانى مجهز.
|
|
|
|
| اقدامات زير براى پيشگيرى از بروز مسموميت‌ها ضرورى است. از مصرف مواد غذائى تاريخ گذشته که تغيير رنگ يا بو يا مزه داده‌اند و يا کنسروهاى تاريخ گذشته و يا بادکرده و مشکوک پرهيز نمائيد.
|
|
| داروها و مواد شيميائى را دور از دسترس کودکان، افراد عقب‌مانده و افراد داراى مشکلات شديد عصبى نگهدارى کنيد. برگ و ساقه بعضى از گل‌ها و گياهان تزئينى آپارتمانى مانند ديفن‌باخيا به‌شدت سمى است و در صورت جويده‌شدن توسط کودک مى‌تواند باعث تورم مخاط دهان و حلق و حتى خفگى گردد که بايستى از اين جهت مراقب کودکان باشيد.
|
|
| مواد سمى مانند نفت را در ظروف مشابه ظروف غذا نگهدارى نکنيد. به‌هنگام سمپاشى حتماً از لباس نايلونى و ماسک استفاده و پس از سمپاشى به‌سرعت استحمام کنيد.
|
|
| توصيه‌هائى در مورد مسموميت با مواد خاص
|
|
| - در مسموميت با موادى چون نفت و مشتقات آن و هم‌چنين مسموميت با مواد شيميائى سوزاننده، مانند مواد اسيدى و قليائي، به‌هيچ‌وجه نبايد بيمار را وادار به استفراغ نمود.
|
|
| - در مسموميت‌هاى داروئى براى جلوگيرى و يا کاهش جذب دارو تا يک ساعت پس از خوردن دارو مى‌توان با احتياط کامل و در صورتى‌که فرد مسموم در حالت اغماء نباشد وى را وادار به استفراغ نمود.
|
|
| - در مسموميت با مواد اسيدى قليائى مى‌توان به‌منظور کاهش اثرات سوزانندگى آنها مقدارى آب به مسموم داد. به‌هيچ‌وجه براى خنثى کردن مواد اسيدى از خوراندن مواد قليائى يا بالعکس استفاده نکنيد.
|
|
| - در مسموميت‌هاى تنفسى به‌خصوص با گاز منواکسيدکربن سريع فرد را از محيط آلوده خارج نمائيد و با بازکردن يقه لباس او و بازکردن راه هوائى وى شرايط بهترى را براى او فراهم آوريد. حتى‌الامکان و به فوريت به او اکسيژن ۱۰۰% بدهيد و سريعاً وى را به مرکز درمانى ارجاع دهيد.
|
