قاطر

به اعتقاد Hahn، محل اصلى پرورش قاطر را بايد در آسياى ميانه جستجو کرد. قاطر از آسياى ميانه به ديگر نواحى و به‌ويژه به مناطق گرمسير گسترش يافته است. در منطقهٔ مديترانه نيز از دوران رومى‌ها قاطر نگهدارى شده است.

قابليت توليد قاطر به الاغ و ماديان مورد استفاده در قاطرکشى بستگى دارد. قابليت کارى قاطرانى که از ماديان‌هاى سنگين‌وزن و خونسرد با نريان درشت الاغ به‌وجود آمده‌اند به مراتب بهتر از قاطران حاصل از ماديان‌هاى سبک‌وزن خونگرم با نريان‌هاى کوچک الاغ مى‌باشند.

قاطر بدون هيچ لغزشى از کوره‌هاى سنگلاخى عبور مى‌کند و در حدود ۱۵۰ کيلو بار حمل مى‌کند و روزانه ۳۰-۲۰ کيلومتر راه مى‌رود.

قاطر از نظر مقاومت در برابر گرما و آب و هواى سخت و ناخوشى‌ها و تاب گرسنگى و تشنگى به الاغ رفته و بدين جهت در نقاط گرم و بد آب و هوائى به خوبى زندگى کرده و بهتر از اسب به‌کار گرفته مى‌شود.

اين حيوان دچار قولنج، لنگش و فلج شدن نمى‌شود. اما پس از بروز بيمارى بى‌درنگ تلف مى‌شود. پروفسور سانسون مى‌گويد: قاطر وقتى مريض مى‌شود که بميرد.

۱. از حيث هيکل و قد شباهت کاملى با اسب دارد. ۲. داراى سر و گوشى نسبتاً دراز شبيه الاغ ۳. ران باريک شبيه الاغ ۴. سم کوچک شبيه الاغ ۵. رنگ بدن عموماً مانند رنگ پدر ۶. صداى قاطر شبيه صداى الاغ

فصل کشش ماديان

فصل کشش ماديان در بهار (به‌ويژه ارديبهشت ماه) مى‌باشد.

فصل زايش ماديان

فصل زايش ماديان در فروردين و ارديبهشت مى‌باشد.

مدت شيرخوارگى

مدت شيرخوارگى ۶ ماه مى‌باشد.

هيبريداسيون

از هيبريداسيون ميان الاغ و اسب قاطر و خرپوزگى توليد مى‌شود. از آميزش ماديان (اسب ماده قابل باروري) و الاغ نر قاطر (در زبان فرانسه Mulet و در زبان لاتين Mulus) قاطر و از آميزش سيلمى (اسب نر بارورکننده) با الاغ ماده نيز خرپوزگى (در زبان فرانسه Bardo و در زبان لاتين Hinnulus Burdus) به‌وجود مى‌آيد.

قاطرها و خرپوزگى‌ها از نظر جثه و فنوتيپ داراى تيپى متوسط با فنوتيپ مشترک بين اسب و الاغ مى‌باشند. اما در اين رابطه يک هتروژنتيک قوى مشاهده مى‌شود. قابليت تطبيق نسبتاً سهم با محيط و مقاوم در برابر شرايط بد محيط و مقاوم در برابر بيمارى‌ها و عمر طولانى از صفات مهم و قابل ارزش قاطر و خرپوزگى مى‌باشد.

مشخصات خرپوزگى

از حيث هيکل و قد و گوش به الاغ يعنى به مادر خود شبيه است. ليکن سر آن به خاطر باريکى و لاغرى و ران بر اثر تنومندى و دم به واسطهٔ اينکه سراسر پر از مو است شبيه پدر و صداى آن شبيه شيههٔ اسب است.

خرپوزگى اهميت قاطر را ندارد و در بعضى از ممالک از قبيل اسپانيا، جزيرهٔ سيسيل ايتاليا و اتيوپي، منطقهٔ قفقاز و ايران تکثير شده و مورد استفاده قرار مى‌گيرد. در حال حاضر نيز در ايران رغبتى براى توليد آن نيست.

- شباهت مادر (الاغ):

۱. هيکل

۲. قد و قواره

۳. گوش

- شباهت به پدر (اسب):

۱. سر باريک و لاغر

۲. ران قوى (عضلات قوى‌ کپل)

۳. دم پر مو و شکل دم

۴. صدا

انواع قاطر

	۱. هيبريد آفريقائى قاطر			- قاطر حبشى (رايج‌ترين وسيلهٔ حمل و نقل در اتيوپى) - قاطر مصرى - قاطر تونسى - قاطر ماداگاسکارى
	۲. قاطر آمريکائى			- قاطرهاى بزرگ‌اندام - قاطرهاى متوسط‌ اندام
	۳. قاطر اروپائى			- قاطر ايتاليائى - قاطر اسپانيائى - قاطر اطريشى - قاطر پواتوى فرانسوى
	۴. قاطر آسيائى			- قاطر ترکيه - قاطر افغانستان - قاطر عربستان - قاطر ايران:قاطرهاى منطقهٔ جنوبى - عموماً ريز هستند.                قاطرهاى منطقهٔ شمالى - بزرگ اندام مى‌باشند.