در دهه اخیر مصرف توهمزاها افزایش پیدا کرده است. احتمال مصرف لیزر جیک اسید دیاتیل امید (L.S.D) در بین سنین ۱۸ تا ۲۵ بیشتر است.
|
|
|
|
۱. LSD
|
۲. پسیلوسیبین (psilocybin) (در بعضی قارچها وجود دارد).
|
۳. مسکالین (که در کاکتوس یافت میشود).
|
۴. هارمین (harmine) و هارمالین (harmaline)
|
۵. آیبوگالئین (ibogaine)
|
۶. آمفتامینهای جایگزین (مانند، MDEA، MDMA؛ ۲، ۵ - دیمتوکسی - ۴ - متیل آمفتامین، دیمتیل تریپتامین MMDA [DMT]، تریمتوکسی آمفتامین [TMA]، که معمولاً با آمفتامینها طبقهبندی میشوند.
|
|
|
توهمزاها را معمولاً میخورند، میمکند، یا تدخین میکنند. این طبقه شامل داروهای بسیار متبوع با آثار مختلف میباشد. توهمزاها مانند مقلد سمپاتیکها عمل میکنند و موجب بالا رفتن فشار خون، تاکیکاردی، هیپرترمی، و اتساع مردمک میشوند. دامنه تأثیرات روانشناختی از تغییرات ادراکی تا توهمات متغیر است؛ و اکثر مصرفکنندهها تنها تأثیرات خفیف را تجربه میکنند. معمولاً بهصورت گهگاه و غیرمستمر مصرف میشود، زیرا تحمل سریع بهوجود میآید و در طی چند روز پرهیز بهبود پیدا میکند. وابستگی جسمی یا ترک اتفاق نمیافتد، ولی وابستگی روانشناختی میتواند بهوجود بیاید. توهمزاها معمولاً ناخالصی بهصورت داروهای آنتیکولینرژیک دارند. قدرت توهمزاها با اتصال به گیرندههای سروتونین (HT2 ـ 5) ارتباط دارد، که در آنها بهصورت آگونیستهای نسبی عمل میکنند.
|
|
| مسمومیت با مواد توهمزا (هالوسینوز)
|
|
- تشخیص، علایم و نشانهها:
|
تغییرات رفتاری غیرتطابقی (اضطراب، افسردگی، عقاید انتساب، افکار پاراتوئید، تغییرات ادراکی (توهم، خطای ادراکی [ایلوزیون]، مسخ شخصیت)، اتساع مردمک، تاکیکاردی یا تپش قلب، تعریق، تاری دید، تومور، و ناهماهنگی حرکتی و عدم تعادل از دیگر علایم میباشند. واکنشهای پانیک (پرواز بد ـ bad trips) در مصرفکنندههای حرفهای نیز میتواند رخ بدهد. مصرفکنندهها معمولاً متقاعد میشوند که اختلالات درکی واقعیت دارند. در واکنشهای پرواز بد، مصرفکننده احساس میکند در حال جنون است و دچار اسیب مغزی شده است، و هرگز بهبود نخواهد یافت.
|
|
- درمان:
|
شامل اطمینان دادن به بیمار و حفظ ارتباطات بیمار با اشخاص قابل اعتماد و حمایتکننده (مانند دوستان و پرستاران) است. دیازپام (۲۰ میلیگرم خوراکی) میتواند به سرعت مسمومیت را کاهش بدهد که درمانگر را از بهکارگیری روش آرام کردن (talking down) که ساعتها به طول میانجامد بینیاز میکند. اگر بمیار پسیکوتیک یا آژیته (agitated) است. از آنتیپسیکوتیکهای پرقدرت مانند هالوپریدول، فلوفنازین، یا تیوتیکسن (thiothixene) میتوان استفاده کرد (از تجویز آنتیپسیکوتیکهای ضعیف بهدلیل تأثیرات آنتیکولینرژیک آن اجتناب کنید). کنترل محیطی بهمنظور جلوگیری از کارهای خطرناکی که از اختلال قضاوت فرد ناشی میشود ضروری است. ممکن است مهارکنندههای فیزیکی لازم شود. پسیکوزهای طولانی مشابه اختلال اسکیزوفرنیفرم گاه در بیماران آسیبپذیر بروز میکند. امکان دارد سندرمهای هذیانی و اختلالات خلقی (معمولاً افسردگی) رخ دهد.
|
|
| اختلال درک پس از مصرف مواد توهمزا
|
|
تجربه مجدد اختلال درکی پس از قطع مصرف ماده توهمزا (مانند فلاشبک ـ flashback) است. ممکن است بیمار به دوز پائینی از بنزویدازپین (برای اپیزود حاد) یا داروی آنتیپسیکوتیک، احتیاج پیدا کند.
|