حرکت‌های لگن خاصره

لگن خاصره از دو استخوان خاصره و استخوان خاجى تشکيل مى‌شود. مفصل اتصالى دو استخوان خاصره در جلو (مفصل عانه) و همچنين مفصل ساکروايلياک در استخوان خاجى و خاصره فاقد هرگونه حرکت مى‌باشند. (البته در مورد مفصل عانه قبلاً حرکتى ذکر شده بود). آنچه که امکان حرکت لگن خاصره را فراهم مى‌سازد دو مفصل استخوان‌هاى ران با خاصره و همچنين مفصل بين استخوان خاجى با اولين مهرهٔ کمرى از پايين است که قبلاً گفته شده داراى حرکات کافى است. هم ديسک مفصل استخوان خاجى با اولين مهرهٔ کمرى از پايين نوع مفصل سه محوره عمل مى‌نمايد. و هم مفصل کروى‌شکل استخوان ران با استخوان خاجي، و به همين علت قابليت حرکت لگن حول سه محور حرکتى ممکن مى‌گردد. بنابراين مجموع اين سه مفصل (دو مفصل ران و مفصل خاجي) لگن خاصره را به اشکال زير حرکت مى‌دهد.

۱. چرخش لگن حول محور فرونتال و موازى با سطح ساجيتال که در اين حالت مفصل عانه متمايل به پايين شده و سطح خلفى استخوان خاجى که در حالت عادى رو به عقب مى‌باشد متمايل به بالا مى‌شود (شکل C) و عکس حرکت بالا، برگشت لگن به حالت معمولى (شکل A) و ادامهٔ حرکت به‌طورى که مفصل عانه متمايل به بالا شده و بخش خلفى استخوان خاجى به پايين متمايل مى‌شود. (شکل B).

۲. حرکت چرخش لگن به بالا و پايين حول محور ساجيتال و روى سطح فرونتال، به‌طورى که يکى از استخوان‌هاى خاصره به بالا رفته و ديگرى به پايين مى‌رود.

۳. حرکت چرخش لگن به چپ و راست که اين چرخش حول محور ورتيکال و به موازات سطح هوريزنتال انجام مى‌شود و مى‌تواند به چپ و راست چرخش يابد، در اين حالت يکى از استخوان‌هاى خاصره متمايل به جلو پيدا مى‌کند، منظور همان طرفى است که چرخش انجام مى‌شود.

عضلاتى که در حرکت‌هاى فوق دخالت دارند عبارتند از:

۱. در حرکت اول - زمانى که لگن خاصره به پايين چرخش پيدا مى‌کند: فلکسورهاى ران و اکستنسورهاى مفصل مهرهٔ کمر و خاجي.

حرکت عکس حرکت اول - زمانى که لگن خاصره به بالا چرخش مى‌کند: اکستنسورهاى ران و فلکسورهاى مفصل مهرهٔ کمر و خاجي.

۲. زمانى که لگن خاصره حول محور ساجيتال نيمى از آن به بالا مى‌رود (در سمت راست):

فلکسورهاى سمت چپ مفصل خاجى و مهره‌هاى کمرى و عضلات دورکنندهٔ مفصل ران در سمت راست و نزديک‌کنندهٔ مفصل ران در سمت چپ.

۳. چرخش به سمت راست حول محور ورتيکال، چرخاننده‌هاى مفصل مهره‌هاى کمرى و خاجى به سمت چپ و چرخاننده‌هاى خارجى مفصل چپ ران و چرخانند‌ه‌هاى خارجى مفصل چپ ران و چرخاننده‌هاى داخلى مفصل راست ران.