جدول ميزان شهرنشينى و روستانشينى جمعيت کشور به تفکيک استان در سالهاى ۱۳۶۵ و ۱۳۷۰ درصد (گزيدهٔ مطالب آمارى، مرکز آمار ايران، شمارهٔ ۳۱، صفحهٔ ۱۵).
استان
ميزان شهرنشينى
ميزان روستانشينى
سال ۱۳۶۵
سال ۱۳۷۰
سال ۱۳۶۵
سال ۱۳۷۰
کل کشور
۵۴/۳
۵۷/۰
۴۵/۷
۴۳/۰
تهران
۸۶/۵
۸۷/۰
۱۳/۵
۱۳/۰
مرکزى
۴۴/۰
۵۱/۱
۵۶/۰
۴۸/۸
گيلان
۳۷/۷
۴۰/۲
۶۲/۳
۵۹/۸
مازندران
۳۸/۵
۴۲/۰
۶۱/۵
۵۷/۹
آذربايجان شرقى
۴۸/۶
۴۹/۵
۵۱/۴
۵۰/۵
آذربايجان غربى
۴۵/۸
۴۸/۲
۵۴/۲
۵۱/۸
باختران
۵۶/۲
۵۹/۷
۴۳/۸
۴۰/۳
خوزستان
۵۵/۴
۶۲/۳
۴۴/۶
۳۷/۷
فارس
۵۰/۹
۵۳/۶
۴۹/۱
۴۶/۴
کرمان
۴۳/۰
۴۶/۴
۵۷/۰
۵۳/۶
خراسان
۴۸/۳
۴۹/۵
۵۱/۷
۵۰/۵
اصفهان
۶۴/۱
۶۶/۹
۳۵/۹
۳۳/۱
سيستان و بلوچستان
۴۰/۷
۴۳/۱
۵۹/۳
۵۶/۹
کردستان
۳۹/۷
۴۷/۷
۶۰/۳
۵۲/۳
همدان
۳۷/۴
۴۳/۹
۶۲/۶
۵۶/۱
چهارمحال و بختيارى
۳۶/۴
۳۷/۶
۶۳/۶
۶۲/۴
لرستان
۴۶/۸
۵۱/۱
۵۳/۲
۴۸/۹
ايلام
۴۱/۰
۴۹/۱
۵۹/۰
۵۰/۹
کهگيلويه و بويراحمد
۲۷/۰
۳۰/۵
۷۳/۰
۶۹/۵
بوشهر
۵۰/۰
۵۲/۷
۵۰/۰
۴۷/۳
زنجان
۴۳/۰
۴۵/۴
۵۷/۰
۵۴/۶
سمنان
۵۸/۷
۶۳/۹
۴۱/۳
۳۶/۱
يزد
۶۶/۵
۶۸/۶
۳۳/۵
۳۱/۴
هرمزگان
۰/۴
۴۰/۵
۵۹/۶
۵۹/۵
اگر بخواهيم مسئلهٔ رشد شهرنشينى در ايران را خلاصه کنيم به ارقام زير مىرسيم:
جدول تعداد جمعيت نقاط شهرى کشور
سال
تعداد جمعيت نقاط شهرى کشور
۱۳۵۵
۱۵،۷۲۲،۸۰۷ (۱)
۱۳۶۵
۲۶،۸۴۴،۵۶۱
۱۳۷۰
۳۱،۸۳۶،۵۹۷
تغييرات جمعيت شهرها طى ۷۰-۵۵
۱۶،۱۱۳،۷۹۰
(۱) . با حذف جمعيت ۲۲ نقطهٔ شهرى که در سال ۶۵ بهعلت تغيير در تعريف شهر از مجموعهٔ شهرهاى کشور حذف شدهاند.
ملاحظه مىشود که جمعيت شهرنشين 'برحسب تعريف' (منظور نقاطى است که بيش از ۱۵ هزار نفر جمعيت دارد يا داراى شهردارى است) طى ۱۵ سال، بيش از ۲ برابر شده و از حدود ۱۶ ميليون به ۸/۳۱ ميليون نفر رسيده است. بهعبارت ديگر، طى ۱۵ سال، بيش از ۱۶ ميليون نفر به جميعت شهرنشين ايران افزوده شده است.
بايد دانست که تغييرات جمعيت شهرهاى کشور به سه عامل زير بستگى پيدا مىکند:
۱. افزايش ناشى از رشد طبيعى (حدود ۲/۳ درصد) جمعاً ۵،۸۲۱،۲۲۸ نفر
۲. افزايش ناشى از تبديل وضع روستاها به شهر ۹۷۱،۶۸۱ نفر
۳. افزايش ناشى از مهاجرت جمعيت ساکن نقاط روستائى به شهرها و نيز مهاجرين خارج از کشور به نقاط شهرى ۴،۳۲۸،۸۴۵ نفر
اين آمار نشان مىدهد که طى ده سال فاصلهٔ آخرين سرشمارىها (۶۵-۱۳۵۵) جمعيت شهرى کشور بالغ بر ۱۱ ميليون نفر افزايش داشته که بيش از نيمى از آن (۸/۵ ميليون نفر) ناشى از رشد طبيعى بوده حدود يک ميليون نفر متعلق به جمعيت روستاهائى بوده که در اين دوره به شهر تبديل شدهاند، (اين جمعيت نيز در اثر رشد طبيعى و مهاجرپذيرى افزايش داشته است). و بيش از ۴ ميليون نفر نيز افزايش ناشى از مهاجرت بوده است: حدود ۵/۱ ميليون نفر از اين گروه، مهاجرين افغانى و معاودين عراقى بودهاند که به نقاط شهرى کشور آمدهاند و ۵/۲ ميليون نفر نيز از نقاط روستائى کشور به نقاط شهرى جابهجا شدهاند علاوه بر کسانى که صرفاً از روستا به شهر مهاجرت کردهاند، عدهاى نيز مهاجرت از روستا به روستا و يا از شهر به شهر داشتهاند که تعداد مهاجرين از شهر به شهر بالغ بر يک ميليون نفر مىباشد.