هدف‌های مصاحبه

- از طريق مصاحبه مى‌توان به کسب اطلاعاتى از يک مورد عينى نائل آمد. مثلاً اگر هدف تحقيق، به‌دست آوردن اطلاعاتى دربارهٔ چگونگى عبور و مرور مردم در تهران است محقق مى‌تواند با استفاده از مصاحبه دريابد که معمولاً رفتار تهرانى‌ها در اين خصوص چگونه است، چه ساعت‌هائى معمولاً از خانه بيرون مى‌روند، چقدر در مسير خود وقت صرف مى‌کند و تا چه حد تراکم عبور و مرور در ساعات مخصوص روز بالا مى‌رود.

- مصاحبه مى‌تواند دربارهٔ عقايد افراد، اطلاعاتى در اختيا ما بگذارد. اگر باز هم فرض کنيم که هدف ما تحقيق دربارهٔ عبور و مرور در تهران باشد مى‌توانيم با توسل به اين مسئله، يعنى مصاحبه، دريابيم که تهرانى‌ها در خصوص عبور و مرور وضع شهرستان چگونه مى‌انديشند و نظر آنان دربارهٔ مسئولين امر چيست؟

- مصاحبه يکى از بهترين و مهم‌ترين وسايل تحقيقاتى است که به‌وسيلهٔ آن مى‌توان به‌علل عمقى پديده‌ها و امور دست يافت و استعدادها و توانائى روانى افراد را شناخت.

از آنچه گذشت مى‌توان هدف‌هاى مصاحبه را در سه مورد خلاصه کرد:

۱. هدف محقق از مصاحبه يک‌ جانبه باشد. يعنى صرفاً به طرح سؤالاتى بپردازد که براى تحقيق او مهم است و تحقيق او را به انجام مى‌رساند. اين در صورتى است که مصاحبه شونده بى‌تفاوت و هدفى از اين سؤال و جواب نداشته باشد.

۲. هدف محقق مى‌تواند دوجانبه باشد. يعنى هم پرسشگر و هم مصاحبه شوندهٔ او، از مصاحبه با يکديگر، هدف داشته باشند. فرض مى‌کنيم شخصى به علت ناراحتى‌هاى روانى به روانپزشک مراجعه مى‌کند. بدين ترتيب مصاحبه‌اى بين آنان برگزار مى‌شود تا علت يا علل ناراحتى‌هاى روانى مريض پيدا شود. در اين مصاحبه، روانپزشک هدفى مخصوص دارد و آن درمان مريض خويش است. به نوبهٔ خود مريض نيز هدفى دارد و آن مداواى اختلالات روانى است. پس در چنين صورتى مصاحبه، هدف هر دو طرف را متحقق مى‌کند. يعنى هدفى دوجانبه دارد.

۳. مصاحبه ممکن است هدف سازمانى يا ثالثى داشته باشد. فرض کنيد سازمان يا شرکتى احتياج به چند نفر کارمند داشته باشد. در اين صورت از چند متخصص مى‌خواهد تا با داوطلبان ورود به سازمان يا شرکت مصاحبه کنند و از بين آنها چند تن را برگزينند. بدين ترتيبب در چنين حالتى مصاحبه به تأمين نظر فردى ثالث يا سازمانى ديگر مى‌انجامد.