تأثير نور و هوا در رشد و سلامت طفل (۲)

- طفل بايد در هواى آزاد بيايد:

در ماه‌هاى گرم تابستان بلافاصله پس از افتادن زخم‌ناف، يعنى يک هفته پس از تولد، و در زمستان تقريباً در چهارمين هفتهٔ زندگى مى‌توان طفل را در هواى آزاد آورد. يک بالکن يا تراس داراى ارزش زيادى است. زيرا در ابتدا مى‌توان طفل را با تختخواب وى در زمانى کوتاه، و رفته رفته در مدتى زيادتر، و در تابستان تمام روز آن را در بيرون گذاشت. ولى در اثناء گرم‌ترين ساعات روز، مثلاً در ظهر بهتر است او را در اطاق خنک وارد نمائيم.

کودک بايد صرف‌نظر از مواقع يخبندان شديد و هواى طوفانى، هر روزه در هواى آزاد آورده شود. براى انجام اين کار احتياج به روپوش روى تخت و کمان مربوط (همان بخش بالاى کالسکه که شبيه کمان است و باز و بسته مى‌شود) مى‌باشد. ولى آنها بايد طورى قرار بگيرند که فقط کودک را از جريان هوا محفوظ دارند، هرگز نبايد نور را از او گرفت. اگر باغى در خانه وجود دارد محسنات آن غيرقابل وصف است. کودک وقتى از پستان مادر تغذيه و تمام اوقات روز را در باغ باشد کيفيت ايده‌آلى است.

- طفل و آفتاب:

آيا طفل اجازه دارد آفتاب بگيرد؟ ـ البته آرى. ولى عاقلانه! اشعهٔ مستقيم خورشيد تأثير شديد روى جسم انسان دارد هر چه سطح پوست بدن که در معرض نور قرار گرفته بيشتر باشد، و همچنين هر چه مدت تابش بيشتر و قوى‌تر باشد اين تأثير زياد‌تر خواهد بود. بهتر است چنين تعريف کنيم:

قدرت تأثير نور خورشيد روى بدن انسان بستگى دارد به مقدار سطح بدن که در معرض نور قرار مى‌‌گيرد، شدت تابش، و مدت آن. بديهى است شدت تابش نور خورشيد در بهار زيادتر از پائيز و در تابستان به حداکثر نيروى خود، و در زمستان به حداقل مى‌رسد. اشعهٔ خورشيد در سرزمين‌هاى بلند، بيش از نواحى پست مؤثر است. در حقيقت هر چه بالاتر رويم قدرت تأثير آن افزايش مى‌يابد. همچنين نيروى آن در سطوح وسيع آب بيشتر از خشکى است.

نوزاد بايد در آفتاب برود، اما به‌تدريج، که به آن کم‌کم عادت کند. او نبايد هيچ‌وقت در آفتاب بسوزد يا قرمز شود. از اين جهت در فصل سرد و در زمستان نبايد هراس داشت، بلکه طفل را با خيال راحت مى‌توان در جريان آفتاب ملايم قرار داد. البته هميشه بايد سعى شود که آفتاب به چشم‌هاى او نتابد.

در فصل تابستان مى‌توانيم کودک را به‌طور صحيح حمام آفتاب بدهيم. در اين فصل‌ پاهاى نوزاد آزاد يعنى بدون پوشش است. در ابتدا چند دقيقه پاها در آفتاب قرار مى‌گيرد. پس از چند روز، دستهاى وى را نيز از زير پيراهن بيرون مى‌آوريم و مانند پاها در جريان تابش نور خورشيد قرار مى‌دهيم. هيچ قرمزى نبايد پس از آفتاب دادن در بدنش به‌وجود آيد، در اين صورت حمام آفتاب زياد به طول انجاميده است. اگر روزها همچنان گرم و آفتابى است، پيراهن او را از تن خارج مى‌نمائيم تا بدنش کاملاً در معرض تابش آفتاب باشد. تابش بدون واسطه آفتاب نبايد بيش از يک چهارم ساعت ادامه يابد و در يک روز بيش از يک‌بار انجام شود. زيرا طفل به آسانى تحريک شده و بى‌‌آرام مى‌گردد. اگر پوست در اثر تابش نور خورشيد به خوبى قهوه‌اى شده، حالا ديگر مى‌توان حمام آفتاب را در يک روز تکرار کرد. اگر در روزهاى آفتابى طفل در تمام روز در بيرون از اطاق مثلاً در باغ بوده است، مادر مى‌تواند کار تعويض قنداق را هم در آنجا انجام دهد. براى طفل ما هر تعويض عادت دارد، مى‌تواند در آفتاب قرار بگيرد. او را د ابتدا ۲ دقيقه سپس بيشتر تا ۱۰ دقيقه در آفتاب مى‌گذاريم بماند. در هنگام هر حمام آفتاب، اعم از نيمه بدن يا تمام بدن، بايد سر طفل در سايه قرار بگيرد.

اگر حمام آفتاب را با دقت و به‌طور درست و صحيح اجراء نمائيم هيچ‌گونه هراسى وجود ندارد. وقتى بدن کوچک طفل به تدريج و آهستگى، قهوه‌اى مى‌شود، پس ما روشى درست در پيش گرفته‌ايم. اگر طفل با گونه‌هاى قرمز و پوست قهوه‌اى به استقبال اولين پائيز و زمستان عمر خود مى‌رود، به او گنجى از نيرو و مقاومت براى فصل کم نور زمستانى اهداء کرده‌ايم. کسى که خانه‌اش فاقد بالکن و باغ است، بايد با بيرون رفتن از خانه، براى طفل تهيهٔ نور و هوا ببيند. براى انجام اين نظر، احتياج به يک کالسکه مى‌باشد. کالسکهٔ بچه نبايد زياد سنگين و زياد گود باشد. در اين صورت کودک نمى‌تواند به قدر کافى از نور استفاده نمايد. در ساختن کالسکه از مواد حصيرى، يا مصنوعى از قبيل پارچهٔ آمپر مابل و پارچهٔ چرم استفاده مى‌نمايند. سقف و اطراف بسيارى از کالسکه‌هاى مدرن را مى‌توان برداشت. آن وقت از کالسکهٔ بزرگ يک کالسکهٔ اسپرت به‌دست مى‌آيد.

کالسکه‌هاى آمپرمابلى را يعنى آنها که اطاقى از جنس آمپر مابل با پارچه‌هاى چرمى دارند، مى‌توان کاملاً تا نمود و با خود به مسافرت برد. در ماشين و قطار و نيز حمل آنها مناسب است. کالسکه‌‌هاى ديگرى نيز يافت مى‌شود که مى‌توان از آنها يک ميز و يک صندلى براى طفل ساخت و همچنين آن را علاوه بر کالسکهٔ اسپرت به‌صورت سبد در آورد. اين نوع براى اطفالى مناسب هستند که مى‌توانند بنشينند، يعنى از ماه ششم به بعد. انتخاب رنگ کالسکه ديگر بسته به سليقه است. رنگ‌هاى سفيد و روشن دلنواز هستند و به نظر بزرگ مى‌آيند اما جاى دست طفل روى آن را کثيف مى‌کند. کالسکه‌هاى تيره يا مدتى تازه و نو به نظر مى‌آيند ولى خاک و کثافت خيابان روى آنها زودتر از رنگ سفيد اثر مى‌گذارد. سقف کالسکه در هر حال بايد قابل برداشتن باشد. بخش خارجى آن معمولاً از جنس مشمع و قسمت داخلى آن از پارچهٔ قابل شستشو که به آسانى قابل برداشتن مى‌باشد تشکيل شده است. سقف‌هاى مشمع، دولا، پراکتيک و عالى هستند، چون فقط از طرف داخل احتياج به شستن دارند، و هوا نفوذ نمى‌کند.

غالباً وقتى يک کالسکه خريدارى مى‌شود يک تشک هم همراه آن است. اگر بخواهيم صرفه‌جوئى نمائيد به‌جاى تشک از يک پتو که چند لا تا خورده باشد استفاده نمائيد؛ يا يک تشک نازک، براى آن بدوزيد. بسيار مطبوع است اگر براى کالسکه ملافه‌اى جداگانه تهيه شود. از ملافهٔ موجود هم براى کالسکه مى‌توان استفاده کرد. براى داخل کالسکه يک بالش کوچک نيز احتياج داريم، به‌خصوص وقتى کودک شروع به نشستن مى‌کند؛ چون براى حمايت از پشت او لازم است. پتوى کالسکه را مى‌توان حدودى قائل شد. بسيار پراکتيک است اگر پتوى کالسکه را با فلانل آستر بدهيم. چون هم بهتر گرم مى‌کند و هم نمى‌لغزد. زيباترين پارچه براى زينت روى آن ساتن الوان است که در رنگ‌ها و مدل‌هاى زيبا يافت مى‌شود و مانند رنگ سفيد زود چرک نمى‌شود و قابل جوشاندن هم مى‌باشد. سقف کالسکه را فقط در موقع باد شديد و باران يا در مقابل نور شديد و مستقيم خورشيد بايد به‌کار گرفت.

هر نوزاد سالمى يک باد ملايم و جريان هواى تازه را تحمل مى‌کند. طفل تا اواسط پائيز به جز در مواقع شدت باد، احياچ به کلاه و دستکش ندارد. لحاف فقط در هنگام سردى هوا به‌کار مى‌آيد، در اين وقت ژاکت کاموائى هم بايد به طفل بپوشانيم. در زمستان، ژاکت کاموائى به تنهائى کفايت نمى‌کند. کودک، بايد علاوه بر کلاه کاموائى دستکش کاموائى، و يک شال گردن، يک ژاکت پارچه‌اى نيز به تن نمايد. قبل از همه پوشيدن يک کيسهٔ کلاه‌دار در موقع خروج از منزل را توصيه مى‌کنيم. با اين تجهيزات حالا او اجازه دارد در زمستان نيز در هواى آزاد توقف نموده و از آن بهره‌مند شود. اگر چند ماهى از سن طفل مى‌گذرد، او کم‌کم مى‌خواهد قدرى تماشا کند. اگر براى او در خارج از خانه، هوا، نور و چشم‌انداز فراهم شود، او، سرحال، با نشاط و با گونه‌هاى قرمز به خانه مراجعت مى‌کند. و حالا چون از تماشاى زياد خسته شده، پس از صرف غذا به خواب مى‌رود و براى چند ساعت با آرامش استراحت مى‌کند.

زمان بيرون بردن طفل از خانه تابع برنامهٔ روزانهٔ مادر و فصل سال است. در تابستان بسيار گرم، در ساعت گرم ظهر از بيرون بردن طفل بايد اجتناب ورزيد. در فصل پائيز و زمستان و بهار، برعکس در پى آفتاب گرم مى‌رويم و معمولاً وقت ظهر را انتخاب مى‌کنيم. طفلى که خوب پرستارى شده فقط چند روز در سال ممکن است پيش آيد که بايد در منزل بماند و آن روزهائى است که سرماى مثلاً پنج درجه زير صفر، باران و برف شديد، روزهاى طوفانى به‌خصوص پر گرد و خاک و آلوده است. بيرون بردن هر کودک از منزل و لباس پوشاندن و در آوردن، بيشتر از آنچه مادر قبلاً تصور مى‌کرده وقت مى‌گيرد. ولى اين فقط براى کودک سودمند نيست، بلکه براى مادر نيز نافع است. زيرا براى او پس از زايمان و در دوران شير دادن هوا و نور لازم است.