| ما با الگوگيرى از جدول احمد بيرشک براى کبيسههاى دورهٔ ۲۸۲۰ سالي، آنگونه که مورد نظر خود وى و ذبيح بهروز بوده است، جدولى براى دو دورهٔ ۲۳۴۶- تا ۴۷۴ و ۴۷۵ تا ۳۲۹۴ تنظيم کرده‌ايم. اين جدول را مى‌توان براى هر دو دورهٔ ديگر، که از رابطهٔ ۲۸۲۰n + -۲۳۴۶ يا ۲۸۲۰n + ۴۷۵ و (n مثبت يا منفي) پيروى کنند، تعميم داد، يا هرسال را خارج از دوره‌هاى ذکرشده، مى‌توان (با کاستن يا افزودن مضاربى از ۲۸۲۰) به سال متناظر با آن در يکى از دوره‌هاى موجود در جدول تبديل کرد و وضع آن را مشخص ساخت.
|
|
| فواصل برحسب زيردوره‌ها يا زيرزيردوره‌ها (که با کبيسههاى پنج‌ساله آغاز مى‌شوند) مشخص شده‌اند. در ميان ستون‌هاى فواصل زمانى چپ و راست، جدول کبيسههاى زيردورهٔ ۱۲۸ سالى و کبيسههاى زيرزيردورهٔ ۳۳ سالى درج شده‌اند. براى اين جدول ۲۸۲۰ را به‌صورت (۳۳+۱۲۸ × ۵)۴+۱۲۸ را در نظر گرفته‌ايم و در کنار هر بازه شماره‌اى را يادداشت کرده‌ايم که نشان‌دهندهٔ شمارهٔ ترتيب زيردورهٔ ۱۲۸ سالى يا زيرزيردورهٔ ۳۳ سالى در دستهٔ صفر (۱۲۸ سال اول) يا دسته‌ها ۱ و ۲ و ۳ و ۴ است.
|
|
|
|
| ۱. ابتدا توجه مى‌کنيم که آيا سال موردنظر در يکى از دو دورهٔ ذکرشدهٔ ۲۳۴۶- تا ۴۷۴ و ۴۷۵ تا ۳۲۹۴ قرار دارد يا نه. اگر قرار دارد به مرحلهٔ 'ب' مى‌رويم، اگر قرار ندارد با کاستن يا افزودن مضاربى از ۲۸۲۰ آن را به سال متناظر آن در يکى از دوره‌هاى ذکرشده تبديل مى‌کنيم و سپس به مرحلهٔ '۲' مى‌رويم.
|
|
| ۲. دقت مى‌کنيم که عدد موردنظر در چه بازه‌اى از زيردوره‌ها يا زيرزيردوره‌هاى ستون چپ يا راست قرار گرفته است.
|
|
| ۳. تفاضل سال موردنظر و آخرين سال بازهٔ قبل را مى‌بينم.
|
|
| ۴. عدد حاصل را در جدول کبيسههاى مربوط به بازه (۱۲۸ سالى يا ۳۳ سالي) جست‌وجو مى‌کنيم. اگر آن عدد وجود نداشت سال موردنظر عادى است، اگر وجود داشته باشد کبيسه است و نوع کبيسهٔ آن (چهار يا پنج‌سالي)، و شمارهٔ ترتيب آن مشخص است. براساس نوع شماره‌گذارى براى ترتيب مى‌توان شمارهٔ زيردورهٔ ۱۲۸ سالى يا زيرزيردورهٔ ۳۳ سالى در دسته‌هاى تعيين‌شده (از صفر تا چهار) را نيز مشخص کرد و جايگاه سال موردنظر را نشان داد.
|
|
| - مثال اول: تعيين کنيد که سال ۱۳۷۵ ش عادى است يا کبيسه؟
|
|
| پاسخ: در ستون چپ ملاحظه مى‌کنيم که سال ۱۳۷۵ در بازهٔ ۱۲۷۶ تا ۱۴۰۳ قرار گرفته است. پس ۱۰۰=۱۲۷۵-۱۳۷۵. عدد ۱۰۰ را در جدول کبيسههاى زيردورهٔ ۱۲۸ سالى جست‌وجو مى‌کنيم. مى‌بينيم ۱۰۰ در ستون کبيسههاى پنج‌سالى با شمارهٔ ترتيب ۲۴ است. پس سال ۱۳۷۵ کبيسه‌اى پنج‌سالى و بيست و چهارمين کبيسه از اولين زيردورهٔ دستهٔ دوم است.
|
|
| - مثال دوم: تعيين کنيد که سال ۵۰۰۰ ش عادى است يا کبيسه؟
|
|
| پاسخ: با اندکى جست‌وجو درمى‌يابيم که سال ۵۰۰۰ در ميان سال‌هاى دو دورهٔ جدول قرار ندارد. با کاستن يک يا دو دوره (۲۸۲۰ × ۱ يا ۲۸۲۰ × ۲) آن را به سال متناظر ۲۱۸۰ يا ۶۴۰- تبديل مى‌کنيم. سه سال ۵۰۰۰ و ۲۱۸۰ و ۶۴۰- متناظر با يکديگر هستند. با تعيين وضع يکى مى‌توان وضع سال‌هاى ديگر را تعيين‌شده انگاشت. ما وضع هر دو سال ۲۱۸۰ و ۶۴۰- را تعيين مى‌کنيم:
|
|
| ۱. عدد ۲۱۸۰ بين ۲۰۷۷ و ۲۲۰۴ قرار گرفته است پس ۱۰۴=۲۰۷۶-۲۸۱۰ بنابراين سال ۵۰۰۰ش، همچون سال ۲۱۸۰، کبيسه‌اى چهارسالى و بيست‌وپنجمين کبيسه از دومين زيردورهٔ دستهٔ سوم است.
|
|
| ۲. عدد ۶۴۰- بين ۷۴۴- و ۶۱۷- قرار گرفته است پس ۱۰۴ = (۷۴۴-) - ۶۴۰- بنابراين سال ۵۰۰۰ش، همچون سال ۶۴۰-، کبيسه‌اى چهارسالى و بيست‌وپنجمين کبيسه از دومين زيردورهٔ دستهٔ سوم است.
|
|
| جدول تعيين عادى يا کبيسه‌بودن يک سال خاص
|
|
|
|
