متیل‌فنیدات - METHYLPHENIDATE HCL

	نام فارسى		متيل‌فنيدات
	نام انگليسى		METHYLPHENIDATE HCL
	نام تجارى دارو		Methidate, Ritalin, Ritalin-SR
	گروه دارويى		محرک مغزى
	گروه شيميايى دارو		مشتق پيپريدين، جزء داروهاى دسته II کنترل شده است.
	مكانيسم اثر		رهائى نوراپي‌نفرين و دوپامين در قشر مغز به سيستم فعال‌کننده شبکه‌اى را زياد مي‌کند؛ نحوه دقيق عمل آن مشخص نيست.
	موارد مصرف		اختلال نقص توجه، با افزايش فعاليت و نارکولپسي.
	ميزان مصرف		نارکولپسي: بالغين: ۱۰mg خوراکى ۳ـ۲ بار در روز پس از غذا (محدوده ۴۰ـ۲۰ mg). اختلال تمرکز: کودکان کوچکتر از ۶ سال: ۵mg قبل از صبحانه و ناهار، هر هفته ۱۰ـ۵ mg افزايش مي‌يابد. حداکثر تا ۶۰mg/day. بالغين: ۱۰mg خوراکى ۲ تا ۳ بار در روز ۴۵ـ۳۰ دقيقه قبل از غذا که مي‌توان تا ۶۰ـ۴۰ mg در روز افزايش يابد. موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، اضطراب، سابقه بيمارى تورت؛ سابقه تشنج.
	توضيحات دارو		عوارض جانبي: دستگاه عصبى مرکزي: افزايش فعاليت، بي‌خواب، بي‌قراري، talkativeness، سرگيجه، سردرد، آکاتيزي، ديس‌کينزي. گوارشي: تهوع، بي‌اشتهائي، خشکى دهان، اسهال، يبوست، از دست دادن وزن، درد شکمى. قلبى عروقي: طپش قلب، تاکيکاردي، تغييرات فشارخون، آنژين صدري، اختلال ريتم. پوستي: درماتيت اگزوفولياتيو، کهير، راش، اريتم مولتي‌فرم. اندوکرين: عقب‌افتادگى شديد ادرارى تناسلي: ارومي. خوني: ترومبوسيتوپني. احتياطات: در هيپرتانسيون، افسردگي، حاملگى (در گروه C قرار دارد) تشنج، شيردهي، سوءاستفاده داروئى با احتياط مصرف شود. فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کامل. اوج اثر: ۹/۱ ساعت. مدت اثر: ۶ـ۳ ساعت. دفع: کليوي. نيمه عمر: ۳ـ۱ ساعت. تداخلات داروئي: باعث خنثى شدن اثر هيپوتانسيو گوانيتيدين و برتيليوم مي‌شود؛ مصرف همزمان MAOI سبب بروز بحران فشارخون مي‌شود. ملاحظات پرستاري: پيگيرى آزمايشگاهي: ـ علائم حياتي، فشارخون زيرا اين دارو ممکن است اثر ترکيب ضد فشارخون را برگرداند، بيماران قلبى را بيشتر کنترل کنيد. ـ CBC، کامل ادرار، در ديابتي‌ها: قندخون، قند ادرار، به‌خاطر کاهش خوردن غذا، تغيير انسولين مصرفى ممکن است لازم شود. ـ ميزان قد و رشد در بچه‌ها؛ سرعت رشد ممکن است کاهش يابد. توصيه‌ها: ـ حداقل ۶ ساعت قبل از خواب براى اجتناب از بي‌خوابى مصرف شود. ـ مصرف در چاقى فقط در صورتي‌که بيمار يک رژيم کاهش وزن دارد مانند تغيير رژيم غذائي، ورزش؛ در غير اين‌صورت تحمل داروئى ايجاد شده و کاهش وزن حاصل نمي‌گردد، ۴۵ـ۳۰ دقيقه قبل از غذا تجويز شود. ـ آدامس، آب‌نبات سفت، جرعه‌هاى مکرر آب براى خشکى دهان استفاده شود. ارزيابى باليني: وضعيت رواني: خلق، احساس، خوي، تحريک، بي‌خوابى، تهاجم وابستگى فيزيکي: نبايد براى مدت طولانى مصرف شود، دوز دارو بايد به‌تدريج کاهش يابد، بعد از استفاده طولاني‌مدت تحمل داروئى ايجاد مي‌شود. علائم محروميت: سردرد، تهوع، استفراغ، درد عضلاني، ضعف. آموزش به بيمار و خانواده: ـ کاهش مصرف کافئين (قهوه، چاي، کولا، شکلات)؛ ممکن است سبب افزايش تحريک‌پذيرى گردد. ـ از مصرف ترکيبات OTC مگر با نظارت پزشک امتناع شود. ـ قطع تدريجى مصرف دارو در مدت چند هفته، در غير اين‌صورت افسردگي، خواب‌آلودگي، و بي‌حالى ايجاد مي‌شود. ـ اجتناب از مصرف الکل. ـ از فعاليت‌هاى مخاطره‌آميز تا زماني‌که وضعيت درمانى تثبيت نشده است، خوددارى کنيد. ـ استراحت کافي: بيمار در پايان روز احساس خستگى بيشترى خواهد کرد. درمان مصرف بيش از حد دارو: تجويز مايعات، دياليز خونى يا صفاقي، ضدفشارخون در فشارخون بالا، تجويز باربيتورات‌ قبل از لاواژ.