- Photocoagulation: اين ليزرها براى فوتوکوآگولاسيون شبکيه در درمان رتينوپاتى ديابتى و فوتوکوآگولاسيون شبکهٔ ترابکولر و عنبيه در درمان گلوکوم مورد استفاده قرار مىگيرند.
- Photodisruption: اين نوع ليزرها عمدتاً براى سوراخ کردن کپسول خلفى عدسى پس از درآوردن کاتاراکت و براى انجام ايريدوتومى ليزرى مورد استفاده قرار مىگيرند.
- Photo-evaporation: اين نوع ليزر مىتواند ضايعات سطحى نظير تومورهاى پلک را تبخير نمايد و براى برشهاى فاقد خونريزى استفاده شود، ولى بهعلت شدت اسکار حاصل، براى جراحى پلاستيک چشم بهکار نمىرود.
- Photodecomposition: به اين نوع ليزرها excimer اطلاق مىشود و مىتوانند با برش دقيق لايههاى نازکى از قرنيه، براى اصلاح عيوب انکسارى بهکار روند.
موارد استعمال درمانى ليزرها
رتينوپاتى ديابتى
ادم ماکولاى ديابتى با فوتوکوآگولاسيون ليزرى موضعى يا منتشر درمان مىشود. موثرترين درمان براى نئوواسکولاريزاسيون در عنبيه يا شبکيه فوتوکوآگولاسيون تمام شبکيه (PRP; Pan Retinal Photocoagulation) مىباشد. PRP موجب پسرفت فيبروز ناشى از نئوواسکولاريزاسيون که عامل جداشدگى شبکيه است، نمىشود.
ترومبوز وريد مرکزى شبکيه
تکنيک PRP مىتواند تا حدود زيادى بروز گلوکوم نئوواسکولر را در اين بيماران کاهش دهد. همچنين در حضور گلوکوم نئوواسکولر، انجام PRP معمولاً موجب پسرفت نئوواسکولاريزاسيون سگمان قدامى مىشود.
ترمبوز شاخهاى وريد شبکيه
هرگاه در آنژيوگرافى فلورسئين، وسعت ناحيهٔ ايسکميک بيشتر از ۵ برابر قطر ديسک باشد، فوتوکوآگولاسيون پراکندهٔ ناحيهٔ ايسکميک شبکيه، بهطور پروفيلاکتيک، احتمال نئواسکولاريزاسيون را کاهش مىدهد.
پارگىهاى شبکيه
اگر پارگى قبل از تجمع مايع در زير شبکيه تشخيص داده شود، با ايجاد سوختگى ليزرى به دور پارگى مىتوان شبکيه را به اپىتليوم پيگمانته چسبانده، از بروز دکولمان جلوگيرى نمود.
گلوکوم زاويه بسته
گلوکوم زاويه بسته شايعترين نوع گلوکوم در آسيا و شايد شايعترين نوع در جهان باشد. ايريدوتومى ليزرى توسط ليزر آرگون تقريباً در ۱۰۰% از موارد موفقيتآميز است و شکست درمان تنها در زمانى روى مىدهد که کدورت قرنيه مانع تمرکز ليزر بر روى عنبيه شود.
گلوکوم اوليه زاويه باز
گلوکوم اوليه زاويه باز شايعترين نوع گلوکوم در کشورهاى غربى است. در درمان آن ترابکولوپلاستى ليزرى بهکار مىرود. ارزش ترابکولوپلاستى بر کاهش درمان طبى و به تأخير انداختن يا اجتناب از خطرات جراحى فيلتراسيون، استوار است.
کپسولوتومى خلفى
در جراحى کاتاراکت به روش خارج کپسولي، ممکن است کپسول خلفى پس از مدتى کدر شود. در اين موارد بينائى را مىتوان با تمرکز نور ليزر و انجام کپسولوتومى مرکزي، حفظ نمود.
جراحى عيوب انکسارى
- کراتوتومى شعاعى (Radial Keratotomy):
در اين روش، برشهاى شعاعى که در برگيرنده ۹۰% ضخامت قرنيه است، از ناحيه شفاف اپتيکى (معمولاً سه ميليمترى مرکز قرنيه) بهطرف ليمبوس (اما به ليمبوس نمىرسد) ايجاد مىکنند. اين عمل موجب کاهش نزديک بينى مىشود و براى اصلاح درجات پائين نزديک بينى (۲- تا ۴- ديوپتر) مؤثرتر است. عوارض آن عبارتند از: تصحيح نامناسب عيب انکسارى (حتى دور بينى پيشرونده)، نوسان در بينائى در طول روز، تأخير در ترميم برشهاى قرنيه و عفونت قرنيه (که تا ۲ سال بعد از عمل ممکن است روى دهد). اندوفتالميت، کاتاراکت تروماتيک و از بين رفتن سلولهاى اندوتليال نادر بوده ولى گزارش شدهاند.
- ليزرها:
رايجترين ليزر براى اصلاح عيوب انکسارى ليزر excimer است. کراتکتومى فوتور فراکتيو ليزرى (Laser Photofractive Keratectomy) (PRK) براى اصلاح نزديک بيني، دوربينى و آستيگماتيسم بهکار مىرود. کدورت قسمت قدامى استروما، آستيگماتيسم نامنظم و بازگشت عيب انکساري، پس از PRK مشاهده شده است.
در روش(LASIK ،Laser ln Situ Keratomileusis) از يک ميکروکراتوم براى بريدن يک صفحهٔ لاملار از قرنيه استفاده مىشود تا بتوان با ليزر excimer استروماى زيرين را تغيير شکل داد. در اين روش نسبت به روش PRK بيمار راحتى بيشترى بلافاصله پس از عمل دارد و بهترين ديد ممکن در فاصلهٔ کمترى ايجاد مىشود. از جمله عوراض آن آستيگماتيسم نامنظم مىباشد. در مورد انتخاب بين PRK و ASLK اختلاف نظر وجود دارد. بهطور کلى PRK براى درجات پائينتر (۶ ديوپتر يا کمتر) و ASLK براى درجات بالاتر ميوپى استفاده مىشود.