|
| نقش مدرسه در رشد و تکامل دانش‌آموزان
|
|
| مدرسه مؤسسه‌اى است اجتماعى که دانش‌آموز در سطوح مختلف اجتماعي، اقتصادي، هوشى و سنى با ديگر دانش‌آموزان و افراد برخورد کرده و ضمن هماهنگي، خود را به سلاح علم مجهز نموده و در کنار آن صفات لازم تکاملى را نيز به‌تدريج مى‌آموزد.
|
|
| فضاى فيزيکي، روانى و آموزشى مدرسه از جمله مسائلى است که مى‌تواند بازتاب مهم و قابل‌توجهى بر ساختار رشد و تکامل ذهني، فکرى و کسب خلاقيت دانش‌آموزان داشته باشد و به‌عنوان زيربنائى از بنياد‌هاى حرکت اجتماعى آينده آنان مورد نظر قرار گيرد. اگر دانش‌آموز در اين مکان به‌نحو مناسبى پرورش و تعليم ديده باشد و استعداد‌هاى بالقوه خود را در محيط مدرسه بشناسد و يا در واقع به وى شناسانده شود و به درک موفقيت‌هائى نيز نايل آيد و در جهت مثبت پيش رود، حرکتى مطلوب و رو به کمال خواهد داشت. در صورتى که اگر در زمينه‌هاى يادگيري، انس و الفت با ديگران و همکلاسى‌ها و خلاقيت‌هائى که بايد او را مورد توجه معلمين قرار دهد، کُند يا در جهت منفى حرکت سوق داده شود، انعکاس آن بر جريان زندگى آينده وى نيز سايه‌افکن خواهد شد.
|
|
| دانش‌آموزان در مدرسه به‌طور مستقل و بدون واسطه از مداخلات احساسى والدين به کسب تجربه و مهارت و آموزش مى‌پردازند و بيشتر در کنار همسالان خود در جهت تکامل قرار مى‌گيرند. مهارت‌يابى در جريان بازى و مسابقات ورزشى يا ديگر حرکات دسته‌جمعى از جمله دستاوردهاى مدرسه براى آنها خواهد بود. در مدرسه دانش‌آموز علاوه بر بهره‌مندى از برنامه‌هاى درسى و شناخت علمي، اجتماعى و مهارت‌يابى در زمينه‌هاى فيزيکى قادر خواهد شد تا نسبت به تکامل کوششى که براى زندگى آينده خود لازم است مسائلى را فرا گيرد و تسلط تدريجى وى در اين زمينه‌ها، افق ديد آموزشى و درک و فهم وى را وسيع‌تر کرده، به‌نحوى که او را در يادگيرى تاريخ، جغرافيا، علوم و مطالعات اجتماعي، مسائل بهداشتي، خلاقيت و هنر يارى خواهد داد. سال‌هاى اول مدرسه زمينه‌ساز رشد اجتماعى کودکان براى عضويت در گروه‌هاى مختلف دبستان است و اين خود مى‌تواند عاملى براى آموزش، فکر انتقاد، قضاوت بر اساس دليل، پذيرش انتقاد، حس تعاون و قبول عضويت يا رهبرى در مواقع مقتضى باشد که حاصل شکل‌گيرى اين مسائل، ايجاد و گسترش حس اعتماد به نفس، خودشناسي، خويشتن‌داري، احساس مسئوليت نسبت به قوانين و حقوق ديگران خواهد شد.
|
|
| نقش مراقبين بهداشت در رشد و تکامل دانش‌آموزان
|
|
| نقش مراقبين بهداشت در ايجاد و گسترش مراقبت‌هاى اوليه دانش‌آموزان از طريق شناخت و اقدام به حل نسبى مشکلات بهداشتى آنها با همکارى والدين و آموزگاران، موجب بهبود وضع سلامت و افزايش راندمان تحصيلى و کاهش روزهاى غيبت ناشى از بيمارى‌هاى واگيردار و ساير مسائل قابل پيشگيرى دانش‌آموزان خواهد شد. وظيفه اساسى و مهم اين افراد بيشتر بايد در جهت تأمين سلامت از طريق به‌وجود آوردن و حفظ شرايط محيط مناسب بهداشتي، روانى و اجتماعى خانواده و مدرسه صورت گيرد و نه از راه اقدام به درمان. به اين معنى که مراقبين با عرضه برنامه جامعى از روش‌هاى مراقبتى دانش‌آموزان سالم و شناخت علل بيمارشدن آنها و بيان عوامل مشکل‌زا در اين زمينه‌ها، به اولياء دانش‌آموزان و آموزگاران مدرسه محل کار خود، ايفاء نقش مى‌کنند. همچنين مراقبين بهداشت مدرسه به‌عنوان عضوى از تيم بهداشتى مدرسه که شامل مدير، معلمين، پزشک مدرسه و دندانپزشک، مددکار اجتماعي، روانپزشک، روانشناس، راهنماى آموزشي، کارشناس آموزش‌هاى استثنائى و ... که همگى در جهت ايجاد و تأمين بهداشت فيزيکى و روانى محيط مدرسه و دانش‌آموزان به‌نحوى فعاليت دارند، بايد در جلسات شرکت نمايند و نقش ارتباطى خود را در زمينه شناخت و کشف موارد نيازمند به مراقبت و راهنمائى اجراء کنند. دعوت و حضور والدين در جمع تيم بهداشتى از جمله وظايف ايجاد اين ارتباطات است.
|
|
| همچنين مراقبين بهداشت بايد در زمينه ارزيابى بهداشت عمومي، پيدا کردن عوارض مزمن يا مشکلات رفتارى دانش‌آموزان مداخله مستقيم و فعال داشته و امکان ارتباطى حل اين مسائل را فراهم کنند. به‌علاوه در جهت اقدام به کمک‌هاى اوليه در شکستگى‌هاى استخواني، سوختگي، ضرب‌خوردگى يا حملات آسم و صرع يا خفگى و به‌طور کلى اورژانس‌ها دخالت و مراقبت داشته باشند. بديهى است بيشترين وقت مراقب بايد صرف آموزش اعضاء ديگر تيم بهداشتي، والدين و همکارى با آموزگاران شود و نسبت به انجام آزمايشات فراگير و عمومى دانش‌آموزان از نظر بينائى و معاينات دوره‌اى دهان و دندان و در موارد لازم، معرفى دانش‌آموزان نيازمند به مرکز شنوائى‌سنجى يا تست‌هاى هوشي، مداخله و راهنمائى لازم را بنمايد. لذا مراقبين بهداشت بايد به‌عنوان رابطى بين مراکز بهداشتى - درمانى نيز فعاليت داشته باشند.
|
|
| برنامه ديگر مراقبين بهداشت مدارس، بازديد از منزل دانش‌آموزانى است که دچار مشکلاتى با مايه‌هاى درون فاميلى مى‌باشند و والدين آنها در برنامه‌هاى دعوت مدرسه شرکت نکرده و نمى‌کنند. در اينجا مراقب بهداشت به‌عنوان راهنماى بهداشتي، مربى آموزشي، راهنماى خانواده و يا مددکار اجتماعى بايد نقش ارتباطى خود را در جهت شناخت مشکل، پيدا کردن راه‌حل آن و راهنمائى والدين ايفاء نمايد. همچنين گاهى به‌عنوان رابطى بين آموزگاران و والدين براى رفع مشکلات آموزشى و جلب همکارى اولياء در کاهش يا حل اين مشکلات مى‌تواند عهده‌دار مسئوليت باشد و در واقع نقش کلى و جامع مراقب بهداشت آن است که خانواده را به‌جاى کودک مورد توجه و مرکزيت کار خود قرار دهد تا توانائى را بر ضعف، شادى را بر خمودى و سلامت را بر بيمارى حاکم کند. علاوه بر اين کار جمعى و ارتباطي، نقش مستمر و هر روزه مراقبين بهداشت در مدرسه، آموزش بهداشت به دانش‌آموزان است که به‌طور پيوسته و با استفاده از برنامه‌هاى فرصتى و يا سازمان‌يافته يابد بيشتر وقت خود را در مدرسه صرف آن کنند.
|
