| حالا اين را مى‌دانيم که بعضى از بچه‌ها در رحم مادر هم انگشت مى‌مکند. اين رفتار ممکن است در تمام دوران طفوليت ادامه پيدا کند. اين را هم ديديم که ممکن است بچه‌ها به‌سبب تقليد از ساير کودکان انگشت بمکند. اما چرا اين رفتار ادامه پيدا مى‌کند؟ براى درک اين نکته بد نيست نکاتى را دربارهٔ شرايط شيميائى مغز بياموزيم.
|
|
| در حال حاضر مى‌دانيم که مغز مى‌تواند مواد شيميائى تغيير دهنده روحيه و مشرب خود را توليد کند. مغز داراى ميلياردها سلول عصبى است که از طريق انتقال‌دهنده‌ها عصبى با هم در ارتباط هستند. اين انتقال دهنده‌ها، تکانه‌هاى عصبى بخشى از بدن را به نقاط ديگر مى‌فرستند. انتقال دهنده‌هاى عصبى مغز را تحريک مى‌کنند تا مواد شيميائى خاصى را توليد کنند و در نتيجه همه احساسات، ادراکات و عملکرد‌هاى بدن را کنترل مى‌کنند.
|
|
| هاروى ميلک‌من و استانلى ساندرورت در کتاب آنها خاطر نشان مى‌سازند که کشف توانائى دستگاه عصبى مرکزى براى توليد مواد آرامبخش، موجب بررسى دوباره دلايل بيولوژيائى، شيميائى و لذت‌بخشى مانند نرم دويدن، داشتن روابط جنسى، خوردن و مکيدن انگشت، مغز را تحريک مى‌کند تا اين مواد شيميائى را توليد کنند. براى متوقف ساختن عادت مکيدن انگشت مهم است اگر بدانيم چه عواملى به اين فعاليت دامن مى‌زند. به‌‌عبارت ديگر بايد سرنخ‌هاى روانى و جسمانى اين عادت را پيدا کنيم.
|
|
|
|
| افزايش و کاهش انتقال‌هاى عصبى
|
|
| بدن انسان از دو نوع انتقال عصبى استفاده مى‌کند، يکى انتقال عصبى افزايش يافته و ديگرى انتقال عصبى کاهش يافته. همان‌طور که از مفهوم اين واژه‌ها نيز برمى‌آيد هر کدام از اين دو حالت تأثير متفاوتى بر بدن برجاى مى‌گذارند.
|
|
| افزايش انتقال عصبى توليد هيجان يا برافروختگى مى‌کند. اشخاصى که از فعاليت‌هاى توليدکننده اين احساسات لذت مى‌برند، اغلب به اقداماتى مى‌پردازد که با ريسک زياد همراه است.
|
|
| انتقال عصبى کاهش يافته توليد احساس آرامش و راحتى مى‌کند. مکيدن انگشت اين انتقال عصبى را سبب مى‌شود. وقتى کودک انگشت خود را مى‌مکد، مغز مواد شيميائى به‌نام انکفالينز و نيز ترکيب مرتبطى به‌نام اندروفينز توليد مى‌کند که انتقال عصبى را کاهش مى‌دهد، از شدت ناراحتى و درد مى‌کاهد و احساسى از وجد به‌وجود مى‌آورد. تأثير آن شبيه احساسى است که به هنگام کشيدن ترياک دست مى‌دهد. گذرگاه‌هاى عصبى مرتبط با درد از بخشى از مغز که به دستگاه لمبيک مشهور است عبور مى‌کند. اين بخش از مغز مرکز احساسات و عواطف انسانى محسوب مى‌شود. به همين دليل است که مواد کاهنده درد به احساسات آرامش مى‌دهند.
|
|
| راه ديگر درک تأثير انتقال عصبى کاهش يافته، همان احساس آرامشى است که بعد از صرف غذاى سنگين احساس مى‌کنيم. خوردن غذاى لذت‌بخش به کاهش انتقال عصبى منجر مى‌شود و اندورفين آزاد مى‌کند و همان‌طور که گفتيم تأثيرى آرامبخش دارد. ميلک‌من و ساندر ويت معتقد هستند به همين دليل است که بعضى‌ها براى کاستن از شدت استرس‌هاى عصبى خود غذا مى‌خورند. خوردن منجر به کاهش انتقال عصبى مى‌شود، اندورفين را در بدن آزاد مى‌کند و در نتيجه شخص آرام مى‌شود. مکيدن انگشت نيز همين فرآيند جسمانى و روانى را ايجاد مى‌کند.
|
|
|
|
| اولين تداعى لذت در کودک با مکيدن و خوردن تجربه مى‌شود. نخستين غذائى که کودک مصرف مى‌کند شير است که انتقال عصبى را کاهش مى‌دهد. با توجه به اطلاعاتى که از مغز داريم نشان مى‌دهد که خوردن شير گرم اشخاص را آرام و به خوابيدن آنها کمک مى‌کند. علت آن اين است که شير حاوى آمينواسيد تريپوتوفان است. بدن انسان اين آمينواسيد را به سروتونين تبديل مى‌کند. در نتيجه از انتقال عصبى کاسته شده و تأثيرى آرامبخش روى دستگاه عصبى خودکار برجاى مى‌گذارد.
|
|
| خلاصه آنکه مکيدن و شيرگرم منجر به کاهش انتقال عصبى مى‌شود و بر ميزان توليد اندورفين مى‌افزايد و اين توليد نيز احساس آرامش، لذت و راحتى مى‌دهد. نوزاد در شرايطى است که مى‌تواند به سرعت ارتباطى ميان اين حالات برقرار سازد. بنابراين درک آن آسان است که چرا مکيدن شست يا پستانک با لذت و راحتى همراه است.
|
|
| علت مؤثر واقع نشدن روش‌هاى والدين
|
|
| وقتى بچه‌ها رشد مى‌کنند، فعاليت جسمانى آنها بيشتر مى‌شود و به استقلال بيشترى مى‌رسند. کودک معمولاً در اين شرايط با کمى دخالت پدر و مادر از مکيدن انگشت صرف‌نظر مى‌کند. اما بعضى از بچه‌ها به مکيدن انگشت ادامه مى‌دهند و گاه پدر و مادر بى‌آنکه بدانند کدام عامل جسمانى يا احساسى در مکيدن انگشت دخالت دارد سعى مى‌کنند آن را متوقف سازند. اين اقدام سبب ادامه‌دار شدن مکيدن انگشت مى‌شود. در اين زمان ممکن است پدر و مادر با کلام تند با کودک برخورد کنند و حتى در مقام مجازات او برآيند که اين نيز در نهايت بر ابعاد مشکل مى‌افزايد. چگونه؟ با ايجاد اضطراب و ناراحتى جسمانى کودک. حال آنکه به‌دليل همين اضطراب و ناراحتى بوده که کودک از همان ابتدا به مکيدن انگشت روى آورده است. اعمال فشار حساب نشده روى کودک بر شدت مکيدن انگشت از سوى او مى‌افزايد.
|
|
| به روشنى مشخص است که مکيدن انگشت بيش از حدى که به‌نظر مى‌رسد رواج دارد و بسيار پيچيده‌تر از يک اقدام ساده فيزيکى است. مکيدن انگشت با انتقال عصبى، توليد مواد شيميائى تغيير دهنده خلق و خو، وابستگى فيزيکى و روانى و رفتارى که اغلب عادتى است رابطه دارد. از سوى ديگر مکيدن انگشت، اغلب بى‌آنکه عمد و قصد بدى در کار باشد، با اقدامات پدر و مادر تشديد مى‌شود.
|
