درک موقعیت

ابتدا بايد بر خود مسلط شويد و بررسى دقيقى از وضعيت سانحه انجام دهيد و در مورد اولويت کارها تصميم بگيريد. شرايطى که در اين امر مؤثر هستند عبارتند از: رعايت ايمني، کمک خواستن از ديگران، تعيين اولويت‌هاى درمانى و تقاضاى کمک.

- رعايت ايمنى:

اين موارد باعث مى‌شود که خود، مصدوم و سايرين را به خطر نيندازيد، و از واردآمدن صدمه بيشتر جلوگيرى کنيد.

۱. حوادث جاده‌اى:

يکى از حاضرين را وادار کنيد که ترافيک را کنترل کند، او را در جائى دور از خود و مصدوم‌ها بگماريد. مراقب خطر آتش‌سوزى از ناحيه باک بنزين باشيد، موتورهاى روشن را خاموش کنيد (به مبحث روش کار در سوانح عمده تصادف‌هاى جاده‌اى مراجعه کنيد).

۲. گاز و دودهاى سمى:

اگر ممکن باشد بلافاصله منبع گاز يا دود را قطع کنيد.

۳. برق‌گرفتگى:

اتصال را قطع کنيد و مراقب باشيد در خلال کمک‌هاى اوليه با برق تماس حاصل نکنيد.

۴. آتش‌سوزى و آوار ساختمان:

قبل از هرکار بلافاصله مصدوم را به‌جاى امن منتقل کنيد.

- کمک خواستن از ديگران:

بعضى از حاضرين مى‌توانند کاملاً مفيد واقع شوند و ممکن است بتوانند در درمان مصدوم‌ها (مثلاً در جلوگيرى از خونريزي) به شما کمک کنند. ساير حاضرين ممکن است فقط سر و صدا را بى‌اندازند، آنها را با مسئوليتى که واگذار مى‌کنيد مشغول نگهداريد و از دخالت آنها در کار خود جلوگيرى کنيد. مى‌توانيد از يکى بخواهيد که ترافيک و از ديگرى بخواهيد که جمعيت را کنترل کند. بعضى را براى تقاضاى کمک به‌سوى تلفن روانه کنيد (به مبحث تقاضاى کمک مراجعه شود) و مطمئن شويد که پيامى را که بايد بگويد درست فهميده است. از آنها بخواهيد که پيام را بنويسند يا تکرار کنند. از آنها بخواهيد که پس از انجام کار گزارش خود را به شما بدهند.

- تعيين اولويت‌هاى درمانى:

براى آنکه بفهميد که چه درمانى را بايد زودتر انجام دهيد، بلافاصله اين موارد را آزمايش کنيد:

۱. راه تنفس و نفس کشيدن:

بلافاصله آزمايش کنيد که آيا راه تنفس مصدوم باز است و مصدوم نفس مى‌کشد، يا خير. اگر نفس نمى‌کيد بلافاصله تنفس مصنوعى را شروع کنيد (به مبحث تنفس دهان به دهان مراجعه کنيد).

۲. خونريزى:

مصدوم را از نظر خونريزى معاينه کنيد و سعى کنيد جلوى آن را بگيريد (به مبحث کنترل خونريزى مراجعه شود).

۳. بى‌هوشى:

مصدومى را که بيهوش است يا تنفس او صدادار است در وضعيت بهبود قرار دهيد (به مبحث وضعيت بهبود مراجعه شود) و سطح هوشيارى مصدوم را آزمايش کنيد (به مبحث سطح هوشيارى مراجعه شود). اگر احتمال مى‌دهيد که مصدوم دچار شکستگى ستون فقرات شده است او را حرکت ندهيد (به مبحث شکستگى ستون فقرات مراجعه شود)، مگر آنکه اشکال در تنفس شما را ناگزير سازد.

۴. شوک:

در اين حال بايد مصدوم را گرم و آرام نگهداريد، او را در حالت خوابيده قرار دهيد تا پزشک يا اورژانس برسد (به مبحث شوک مراجعه شود).

۵. نيازهاى ديگر:

اگر خطر فورى از اطراف (مثلاً فرو ريختن آوار) جان مصدوم را تهديد نمى‌کند قبل از آنکه او را حرکت بدهيد اول شکستگى‌ها و زخم‌هاى بزرگ را درمان نمائيد. ولى اگر مصدوم در معرض خطر از اطراف است ابتدا عضو صدمه ديده را به‌وسيلهٔ بستن ثابت و بى‌حرکت نمائيد و سپس سريعاً او را به جاى امن منتقل کنيد.

۶. تقاضاى کمک:

وقتى احساس کرديد که به کمک‌هائى مانند آمبولانس، پليس و آتش‌نشانى احتياج داريد بلافاصله به‌دنبال آنها بفرستيد. به نزديکترين تلفن برويد يا يکى از حاضران را به‌دنبال اينکار بفرستيد.

چه خود دنبال اين کار رفته باشيد يا به کسى ياد داده باشيد دنبال اين کار برود قبلاً مطمئن شويد که اين اطلاعات انتقال مى‌يابد.

۱. شمار تلفن خودتان (اگر در محل حادثه تلفن وجود دارد) شماره تلفن را به مسئول مربوطه بدهيد تا اگر به هر دليلى مکالمه قطع شد او بتواند با شما تماس برقرار کند).

۲. محل دقيق حادثه: اگر مى‌توانيد به نزديکترين جاده اصلى يا ساير نشانه‌هاى راهنمائى‌کننده اشاره نمائيد.

۳. نوع و شدت حادثه، به‌عنوان مثال 'تصادف جاده‌اي، دو اتومبيل به‌هم خورده‌اند، سه نفر مجروح شده‌اند' .

۴. تعداد، جنس و سن تقريبى مجروحين و اگر ممکن باشد، ماهيت جراحت را مشخص نمائيد.

۵. تقاضاى کمک‌هاى فوق‌العاده (اگر با مواردى نظير حمله قلبى يا زايمان روبه‌رو هستيد).

نبايد قبل از آنکه مسئول مربوطه تلفن را قطع کند، گوشى را بگذاريد.

- تعداد مصدوم‌ها:

زمانى‌که بيش از يک مصدوم وجود دارد، شما بايد با درک سريع موقعيت تصميم بگيريد که کداميک از نظر درمان در اولويت قرار دارند. شما بايد راه تنفس هر مصدومى را که تنفس آن قطع يا ضعيف شده است، باز کنيد و اگر لازم شد تنفس مصنوعى را شروع کنيد (به مبحث تنفس دهان به دهان مراجعه شود). مصدوم‌هاى بيهوش را بايد بلافاصله در وضعيت بهبود قرار داد (به مبحث وضعيت بهبود مراجعه شود). جلوگيرى موقت از خونريزى شديد و مداوم بايستى با کمک خود مصدوم يا يکى از حاضرين انجام شود. به‌خاطر داشته باشيد که به‌ندرت پيش مى‌آيد مجروحى که بيش از همه سروصدا مى‌کند حالش از ديگران وخيم‌تر باشد.

اين را هم به‌خاطر داشته باشيد که خلاقيت امدادگر هم به اندازه معلومات او اهميت دارد. در زندگى واقعى به‌ندرت مواردى پيش مى‌آيد که حادثه تنها يک مجروح داشته باشد. اکثر حوادث معمولاً داراى دو يا چند مجروح هستند به‌طورى که درمان کامل يکى از آنها با درمان کامل ديگرى تعارض پيدا مى‌کند در يک چنين شرايط مغشوشى اين شما هستيد که بايد تصميم بگيريد کدام مجروح حالش وخيم‌تر است و به مداواى کامل او بپردازيد. و سپس سراغ مجروح ديگر برويد و او را هم تا آنجا که ممکن است به‌طور کامل مداوا کنيد.