درخت انجیر از زمانهای بسیار قدیم وجود داشته و از آن استفاده زیادی میشده است. در تورات از این درخت نام برده شده و اشعیای نبی یكی از انبیای بنی اسرائیل خرقیا پادشاه آن زمان را در حدود ۷۰۰ سال قبل از میلاد با انجیر مداوا كرده است. درخت انجیر بومی آسیای غربی و كشورهای مدیترانه است و از آنجا به عربستان، سوریه و اسرائیل برده شده است.
درخت انجیر در نزد یونانیان مقدس و محترم بوده بهطوری كه صادرات آن ممنوع اعلام شده بود. شاعران و نویسندگان یونانی مانند هومر، هرودوتوس و افلاطون در نوشتهها و اشعار خود آن را ستودهاند در اوایل قرن هجدهم، انجیر بهوسیله میسیونرهای مذهبی اسپانیایی به كالیفرنیا برده شد و امروزه بمقدر زیاد در این ایالت و ایالات جنوبی آمریكا كشت میشود. حدود ۸۵ درصد از محصول انجیر بهصورت خشك به بازار عرضه میشود زیرا انجیر رسیده زود خراب میشود. انجیر درختی است با برگهای زرد و پنجهای بهرنگ سبز خاكستری كه بلندی آن تا شش متر میرسید و چون در مقابل سرمای شدید مقاومت ندارد بنابراین در مناطق معتدله و گرمسیر كشت میشود. درخت انجیر معمولاً از سال چهارم شروع به میوه دادن میكند و تا سن بیست سالگی میوه میدهد.
تركیبات شیمیائی
انجیر میوه مغذی و خوش طعمی است، دارای مواد قندی، مواد ازته، چربی، مواد معدنی، آمینو اسید، آنزیمهای مختلف و كاروتن میباشد. در برگهای آن حدود ۰۶/۰ درصد مواد تلخی مانند فیكوسین Ficusin و برگاپتین Bergaptene وجود دارد.
شیره سفیدی كه با شكستن شاخههای درخت انجیر و یا از میوه نارس آن خارج میشود بسیار سمی است و اگر بر روی پوست زده شود سلولها را از بین برده و میكشد. برگهای انجیر دارای كوسایداروتین Glycosiderutin میباشد.
جدول مواد موجود در صد گرم انجیر رسیده و تازه
انرژی
۸۰ كالری
مواد قندی
۴ گرم
پروتئین
۱/۵ گرم
چربی
۰/۵ گرم
كلسیم
۲۰ گرم
فسفر
۵۵ میلی گرم
سدیم
۳۵ میلی گرم
پتاسیم
۶۵ میلی گرم
ویتامین آ
۸۰ واحد
ویتامین ب ۱
۰/۲ میلی گرم
ویتامین ب ۳
۰/۷ میلی گرم
ویتامین ث
۲ میلی گرم
خواص داروئی
۱. انجیر از نظر طب قدیم ایران گرم و تر است.
۲. انجیر تعرق بدن را زیاد میكند.
۳. ادرارآور است.
۴. حرارت بدن را كاهش میدهد.
۵. چاقكننده است و آنهائیكه میخواهند وزن اضافه كنند و یا برای بیمارانی كه دوره نقاهت خود را میگذرانند بسیار مفید است. بدین منظور میتوان آن را با شیر سویا مخلوط كرده و بین غذاها خورد.
۶. انجیر یبوست را برطرف میكند و یكی از بهترین میوهها برای تمیز كردن روده بزرگ و رفع یبوست است. در قیم برای از بین بردن یبوست از شربت انجیر استفاده میكردند.
۷. برای درمان ناراحتیهای سینه حدود ۲۰ گرم از خرما، عناب، انجیر خشك و مویز را با هم مخلوط كرده و آسیاب كرده سپس این پودر را با یك لیتر آب جوشانده تا حجم آن به نصف برسد. از این جوشانده میتوان به مقدار سه فنجان در روز مصرف نمود.
۸. جوشانده انجیر خشك درمانكننده التهاب مجاری دستگاه تنفسی، كلیه، ذاتالریه، ذاتالجنب، سرخك، مخملك و آبله میباشد.
۹. جوشانده غلیظ انجیر خشك برای رفع سرماخوردگی بسیار مفید است.
۱۰. برای برطرف كردن سیاه سرفه، برونشیت و ذاتالریه از قهوه انجیر استفاده كنید و برای درست كردن این قهوه انجیر را ابتدا بو داده و سپس آن را آسیاب كنید تا بهصورت پودر درآید.
۱۱. انجیر دستگاه هاضمه را تقویت میكند.
۱۲. انجیر برای درمان سوء هاضمه مفید است.
۱۳. سوپ انجیر بسیار مقوی است و برای افزایش شیر در زنان شیرده مفید است. برای تهیه سوپ، انجیر نارس را با گوشت بپزید.
۱۴. برای برطرف كردن ورم گلو، ۵۰ گرم انجیر زرد را در ۵۰۰ گرم شیر ریخته و مدت ۱۵ دقیقه بگذارید سپس آن را غرغره كنید و مقداری از آن را نیز بنوشید (میتوانید آن را با عسل هم شیرین كنید.)
۱۵. جوشانده انجیر خشك در شیر برای درمان آنژین، ورم لثه و ورم مخاط دهان نیز مؤثر است.
۱۶. یكی از داروهای بسیار مؤثر برای درمان آرتروز و درد مفاصل، مخلوط شیر بز و انجیر سیاه میباشد. این مخلوط سموم مختلف را از بدن خارج كرده و درد را از بین میبرد.
۱۷. انجیر را میتوان همراه با میوههای دیگر مصرف كرد انجیر با میوههای اسیدی مانند پرتقال و گریپ فروت سازگار نیست.
۱۸. انجیر برای آنهائیكه قند خونشان پائین میآید و یكباره احساس ضعف میكنند مناسب است زیرا قند آن بهسرعت در روده كوچك جذب میشود.
۱۹. خوردن انجیر باعث افزایش نیروی جنسی میشود.
۲۰. انجیر تقویتكننده كبد است.
۲۱. اگر ترشح ادرار كم باشد خوردن انجیر باعث ازدیاد آن میشود.
۲۲. برای برطرف كردن ورم بناگو ش و دملها ، ضمادی از انجیر خشك با آرد گندم درست كرده و روی ورم دمل بگذارید.
۲۳. دمكرده انجیر با شنبلیله برای سینه درد و رفع خشونت سینه مفید است.
۲۴. برای رفع ورم طحال، انجیر را به مدت نه روز در سركه خیس كنید و هر روز پنج عدد آن را با سركه بخورید.
۲۵. انجیر ضد سرطان است.
۲۶. انجیر در معالجه بیماریهای پوستی مؤثر است.
ـ خواص شیره درخت انجیر:
۱. مسهل بسیار خوبی است.
۲. دارای دیاستازهای مختلفی است و برای نرم و ترد كردن گوشت بهكار میرود.
۳. برای معالجه بیماریهای پوستی مفید است.
۴. شیره درخت انجیر را اگر به مدت چند روز روی زگیل و یا میخچه پا بگذارید آن را از بین میبرد.
۵. شیره درخت انجیر را با زرده تخم مرغ و یا روغن مخلوط كنید و روی زخمها بگذارید باعث التیام آنها خواهد شد.
۶. ضماد شیره درخت انجیر با شنبلیله برای رفع نقرس مفید است.
۷. برای معالجه جراحتهای پوستی ضمادی از شیره درخت انجیر با آرد جو درست كرده روی آنها بگذارید.
۸. مالیدن شیره درخت انجیر بر روی سر از ریزش مو جلوگیری میكند.
ـ خواص برگ انجیر:
۱. برگ پخته درخت انجیر ملین است.
۲. برگ انجیر را له كنید و برای برطرف كردن درد بواسیر بر مقعد بمالید.
۳. برای برطرف كردن ورم و تومورهای مختلف برگ انجیر را روی این قسمتها بگذارید.
۴. جوشانده ساقههای جوان درخت انجیر آب اضافی را از بدن خارج میكند.
۵. برای درمان اسهالهای ساده و خونریزیهای مختلف از جوشانده پوست تازه درخت انجیر استفاده كنید.
۶. برگ درخت انجیر را در آب جوش ریخته و بگذارید كمی سرد شود و داخل لگنی بریزید و داخل آن بنشینید بواسیر دردناك و متورم را درمان میكند.
۷. جوشانده برگ درخت انجیر شكم درد را برطرف میكند.
مضرات
انجیر برای كبدهای ضعیف مناسب نیست و آنهائی كه كبد ضعیف دارند باید انجیر را با گردو بخورند. زیادهروی در مصرف انجیر تولید نفخ شكم و اسهال كرده و برای چشم نیز مضر است.