منافع اقتصادی صادرات خدمات

شرکت‌ها در کشورهاى در حال توسعه و کمتر توسعه يافته قبلاً به صادرات خدمات پرداخته‌اند. با اين حال اطلاعات زيادى راجع به حجم و بازارهاى مقصد اين کشورها وجود ندارد و علت آن نيز توانائى ظرفيت‌هاى آمارى و گزارش‌دهى اقتصادهاى توسعه يافته نسبت به اقتصادهاى در حال توسعه است. گرچه آن نيز با مشکلاتى مواجه مى‌باشد برآوردها نشان مى‌دهد که حضور کشورهاى در حال توسعه در صادرات خدمات سريعاً در حال افزايش است.

مطلب مهمى را که بايد در بررسى رقابتى بودن صادرات خدمات کشورهاى در حال توسعه مورد توجه قرار داد اين است که صادرات، منافع توسعه‌اى وسيعى را براى اين کشورها به‌همراه مى‌آورد. صادرات خدمات البته درآمد ارزى به‌ دنبال دارد ولى مهم‌تر از آن اينکه با دسترسى داخلى به خدمات در سطح جهانى احتمالاً واردات منابع اوليهٔ خدمات با توسعهٔ مؤسسات داخلى کاهش مى‌يابد. يکى از هزينه‌هاى پنهان جذب سرمايه‌گذارى‌هاى خارجي، اغلب افزايش خدمات وارداتى براى اطمينان از حفظ قدرت رقابت محصولات و خدمات توليدى در سطح بين‌المللى مى‌باشد.

يکى از عوامل اصلى براى اينکه خدمات رقابتى در دسترس صادرکنندگان قرار گيرد، اطمينان از اين است که تقاضاى پايه داخلى به اندازهٔ کافى و زياد باشد که از خدمات تخصصى داراى ارزش افزوده و پيچيده حمايت کند. در کشورهاى در حال توسعه (به‌ويژه مناطق غيرشهري) تقاضاى کافى براى گسترش چنين خدماتى وجود ندارد. ولى با دسترسى به بازارهاى صادراتي، مؤسسات خدمات تخصصى مى‌توانند به اندازه کافى توسعه پيدا کنند تا رشد نموده و به نو‌آورى بپردازند.

منفعت ديگر، ناشى از انواع شغل‌هاى ايجاد شده توسط مؤسسات خدماتى است. از نقطه‌نظر زيست‌محيطي، خدمات، صنايع پاکيزه‌اى به‌شمار مى‌روند. در اغلب صنايع خدماتى به سرمايهٔ اوليه کلان نياز نبوده و در نتيجه افرادى با سرمايهٔ متوسط نيز مى‌توانند مؤسسات خدماتى داير کنند. اکثر مؤسسات خدماتى موفق در دنيا از جمله صادرکنندگان کوچک و متوسط خدمات هستند. در حقيقت مؤسسات خدماتى بسيار کوچک (با حداقل پنج نفر نيروى کار) مى‌توانند با موفقيت به صادرات خدمات مناسب بپردازند. بنابراين فرصت‌هاى زيادى براى ايجاد شغل‌هاى جديد به‌وجود مى‌آيد.

علاوه بر اين مؤسسات خدماتى براى فارغ‌التحصيلان ماهر دانشگاهي، ايجاد شغل نموده و در نتيجه از روند فرار مغزها که متأسفانه در مناطق کم‌ توسعه يافته رايج اس، جلوگيرى مى‌نمايند. اين مؤسسات هم‌چنين براى بسيارى از افرادى که ترک‌تحصيل کرده‌اند و کاريابى براى آنها مشکل است از جمله زنان، ايجاد اشتغال مى‌کنند. از زمانى که فن‌آورى‌هاى ارتباطات از راه دور به‌کار گرفته شده‌اند، مؤسسات خدماتى مى‌توانند از طريق نيروى کار خود که در نقاط مختلف پراکنده هستند و از طريق ارتباطات دوربرد در ارتباط هستند، بخش اعظم فعاليت‌هاى خود را به انجام رسانند. اين امر موجب ايجاد و تداوم اشتغال در مناطق دورافتاده مى‌شود و در نتيجه از فشار بر شهرها کاسته شده و جوامع روستائى سالم باقى مى‌مانند.

سرانجام اينکه نهادهاى خدمات داراى کيفيت عالي، صادرات کالاها را رقابتى‌تر مى‌کند هنگامى که دولت‌ها افزايش ارزش افزودهٔ صادرات منابع طبيعى و کالاهاى صنعتى را مورد توجه قرار دهند، راه‌بردهاى مربوطه الزاماً شامل خدماتى مانند تحقيقات، طراحي، مهندسى مشاور و ساير خدمات نيز مى‌گردد. بنابراين برنامه‌ريزان دورانديش اقتصادي، خواستار آن خواهند شد که توسعه‌بخش خدمات آنها به‌ صورت يک اولويت درآيد.