بازی‌های نمایشی

کودکان، نه تنها به تقليد فعاليت‌هاى بزرگسالان مى‌پردازند، بلکه همچنين مشتاقانه علاقه دارند که مانند آنان لباس بپوشند و مانند آنان سخن بگويند.

نخستين بازى‌هاى نمايشى کودک در خانه انجام مى‌شود و آن زمانى است که مثلاً دختر کفش‌هاى مادر خود را مى‌پوشد و يا پسر، به تقليد از پدر، روزنامه مى‌خواند و يا با مخاطب‌هاى فرضى به مکالمهٔ تلفنى مى‌پردازد و نقش آنان را به نمايش مى‌گذارد.

اگرچه بازى‌هاى تقليدى و نمايشى باهم مشترک هستند و در حقيقت، بازى نمايشى خود نوعى از بازى تقليدى است، نکتهٔ ظريف اين‌جا است که در بازى تقليدى کودک سعى به تقليد نقش دارد، در حالى که در بازى نمايشي، کودک علاوه بر تقليد نقش، انتظار خود از آن نقش را بيان مى‌دارد. براى مثال، هرگاه کودک پدرى سختگير و مستبد داشته باشد، کودک در بازى تقليدى خود سختگير و مستبد مى‌شود؛ اما در بازى نمايشى انتظار محبت و همدردى پدر با فرزند را منعکس مى‌کند.

بازى‌هاى نمايشى به توانائى‌هاى کودک براى فرار از محدوديت‌هائى که واقعيت به او تحميل مى‌کند، مى‌افزايد. اين بازى‌ها او را قادر مى‌سازد که به آرزوهاى خود جامهٔ عمل بپوشاند و به وى فرصت مى‌دهد تا خود را از شر بدخلقى‌ها برهاند و بر موقعيت‌هائى که در زندگى واقعى او را آزار مى‌دهند فائق آيد. کودک، هرچه سرخورده‌تر باشد، بيشتر به بازى‌هاى نمايشى رو مى‌آورد. کودکى که انطباق اجتماعى ضعيفى دارد، بيشتر از کودک داراى انطباق صحيح و کافى به بازى‌هاى نمايشى مى‌پردازد.

تحقيق دربارهٔ بازى‌هاى کودکان در مهدکودک، نشان داده است که کودکانى که بيشترين وقت را صرف بازى‌هاى قاعده‌دار (Manipulative) مى‌کنند، کمترين ميزان نگرانى و دلشوره را دارند، در حالى که کودکان دچار نگرانى وقت بيشترى را به بازى‌هاى نمايشى اختصاص مى‌دهند.

بازى نمايشى به کودک فرصت مى‌دهد تا شخصيت خويش را آشکار سازد. در واقع، مهمترين بازى‌اى که در آن احساسات، نيازها و عواطف کودکان مى‌تواند بروز و ظهور کند، بازى نمايشى است. موضوعات عادى بازى‌هاى نمايشى و تخيلى کودکان خردسال عبارتند از:

- الگوهاى خانگي، از جمله ميهمان‌بازي، آشپزى، مواظبت از بچه‌ها و ايفاء نقش پدر و مادر

- تقليد از حيوانات که مى‌پرند و مى‌خزند

- مراقبت از بيماران و تقليد نقش دکتر و پرستار

- فروشگاه‌بازى کردن

- ايفاء نقش پليس و به‌طور کلى بازى با اسلحه

- بازى آتش‌نشانى

- کشتن و کشته شدن

- مهمانى دادن و عروسى کردن

- ايفاء نقش قهرمانان افسانه‌اي

- سفر کردن و ديگر فعاليت‌هاى مربوط به حمل و نقل، مانند راندن خودرو، قطار، هواپيما و کشتى