| مسأله تشويق کودک را چگونه به مرحله اجرا و عمل درآوريم؟ چه کنيم که کودک در درون خود احساس شوقى کند و در باطن خويش خشنود باشد که فلان عمل را انجام داده است؟ راه‌هاى شادمان کردن کودک بخاطر عمل موردنظر ما کدامند؟
|
|
|
|
|
|
|
|
| غرض ذکر عبارات و کلماتى است که جنبه مهر و علاقمندى فرد و هم ديدگاه احترامى مربى را به کودک نشان دهد. طفل بر اثر آن دريابد که عملش مورد رضاى والدين يا مربى بوده و آنها او را بر اين اساس بيش از پيش مورد محبت قرار داده‌اند.
|
|
| کلماتى مثل عزير من، پسرجان من، آقا، خانم، شاگردخوب، الفاظى چون بفرمائيد، تشريف بياوريد، آفرين برتو پسرم، دخترمن، و ... مى‌تواند حاکى از اين محبت باشد و البته سعى داريم که اين کلمات سرسرى و تصنعى نباشد که طفل از آن سر در مى‌آورد.
|
|
|
|
| در خانه يا مدرسه، نزد خواهر و برادر و يا نزد دانش‌آموزان کلاس سعى دارى فردى را که عمل خوبى انجام داده معرفى کنيم و عمل او را مورد ستايش قرار دهيم. اين روش براى همه دانش‌آموزان در همه سنين و مخصوصاً براى نوجوانان و بالغان بسيار مؤثر است.
|
|
| شک نيست که براى ديگران بايد توضيح داد که چرا عمل او مورد تقدير است . البته جمع کلاس را وا مى‌داريم که به افتخار عملکرد خويش ابراز شادمانى کنند، صلواتى بفرستند، تکبيرى بگويند و بالاخره علاقه و رضامندى خود را اعلام دارند.
|
|
|
|
| ممکن است طفلى عمل پسنديده‌اى چون نوشتن مشق با خط زيبا را انجام داده، نقاشى زيبائى کرده، وسيله خوب و زيبايى ساخته، هنرى را در خطاطى به کار برده و ... از راه‌هاى تشويق او آن است که آن را مورد تأييد قرار داده و به بچه ها عرضه کنيم.
|
|
| ممکن است طفلى عمل پسنديده‌اى چون نوشتن مشق با خط زيبا را انجام داده، نقاشى زيبائى کرده، وسيله خوب و زيبايى ساخته، هنرى را در خطاطى به کار برده و ... از راه‌هاى تشويق او آن است که آن را مورد تأييد قرار داده و به بچه ها عرضه کنيم.
|
|
|
|
| گاهى مى‌توان عکس او را به تنهائى در تابلوى مدرسه نصب کرده و يا آن در کنار خط زيبايش و يا نقاشى قشنگش قرار داد. و يا در سطحى وسيع‌تر و بهتر عمل کرد، بدينگونه که عکس او را با زرق و برق تزيين کرده و در تابلو نصب کنند.
|
|
| اين اقدام نيز براى همه کودکان و مخصوصاً نوجوانان روش سازنده و مؤثرى است. کودک را به اين نتيجه مى‌رساند که براى کار و فعاليت او حسابى بازکرده‌ايم و برا عملش اعتبارى قائليم. طبيعى است که در چنان صورتى پاى‌بند ملاحظاتى گردد و براى خود ارزش و اعتبار بيشترى از لحاظ حسن عمل قائل شود.
|
|
|
|
| در مواردى مى‌توان براى کودک جايزه و پاداشى در نظر گرفت که به تناسب سن، جنس و ديگر شرايط در اختيارش قرار گيرد. بهاى جايزه مهم نيست، مهم نفس جايزه است و نشان اين امر که از اين راه مى‌خواهيم رضايت خود را نسبت به او اعلام کنيم.
|
|
| جايزه گاهى مى‌تواند يک مداد باشد، زمانى يک توپ پينگ‌پونگ، زمانى يک گل‌‌سر يا گل‌يقه، گاهى يک شيرينى و شکلات و ... در همه حال براى کودک اين مسأله مهم است که از شما چيزى را بعنوان جايزه دريافت مى‌دارد.
|
|
|
|
| گاهى تشويق مى‌تواند بصورت نزديک کردن کودک بخود باشد . بدين‌معنى که بخاطر عملکرد خويش او را مقرّب کنيم، مورد توجه بيشترى قرار دهيم، خواسته‌هاى او را بيشتر مورد رسيدگى قرار دهيم و بالاخره به او بفهمانيم که تا حالا او را دوست داشته‌ايم ولى اينک او را بيشتر دوست داريم.
|
|
| معلم نمى‌تواند او را بدينگونه به خود نزديک کند که مثلاً اجازه‌اش دهد ناهار را در مدرسه و در دفتر در نزد او صرف کنند. به او دست دهد از او احوال بپرسد ، براى او احترامى بيشتر قائل گردد، ياد‌آوريش کند که دوستش دارد و ...
|
|
|
|
| گاهى در مدرسه معلم و مربى در خانه والدين براى تشويق کودک مى‌توانند مسؤوليت مورد علاقه‌اى را به او بسپرند، به او تفهيم کنند که بخاطر احترام به او، ديدن عرضه و لياقت او، حاضر شده‌اند چنان مسؤوليتى را به او واگذار کنند.
|
|
| در اعطاى اين مسؤوليت سعى داريم راه‌هاى اداى آن را هم به او ياد دهيم تا در سايه انجامش احساس لياقت و شادمانى کند و يا درک کند که او را بحساب آورده‌اند، براى او شخصيتى قائل شده‌اند، او را داخل در جمع و گروه خود کرده‌اند.
|
|
|
|
| بعنوان تشويق کودکان خردسال مى‌توانند به آنها وعده داد که قصه و داستانى براى او بگويند. مى‌دانيم که کودکان و حتى بزرگتران قصه‌گوئى والدين و مربيان را دوست مى‌دارند و حاضرند بسيارى از کارهاى خود را رها کنند تا قصه‌اى بشنوند.
|
|
| شک نيست که به تناسب سن و جنس، و با در نظر داشتن شرايط گوناگون و لازم سعى داريم داستان‌هاى سرگرم‌کننده، اخلاقى و ارزنده‌اى براى کودکان بگوئيم و از اين طريق نيز به امر سازندگى و اصلاح کودکان بپردازيم.
|
|
|
|
| در مواردى مدرسه مى‌تواند گواهينامه‌اى به کودک بدهد که در آن حکايت از رضايت از کودک باشد. البته سعى داريم که اين سند به صورت امرى نباشد که مورد سوءاستفاده قرار گيرد. در آن قيد مى‌کنيم که تا امروز و اين ساعت او کودکى فعال، باادب و اخلاق و... بوده است. در اين مورد نيز از قبل سخنانى را عرضه کرده‌ايم. در کل مى‌خواهيم بگوئيم رضايت‌نامه مطلق نباشد.
|
|
|
|
| شيوه‌هاى ديگرى هم براى تشويق کودکان وجود دارد که هر مربّى به تناسبى مى‌تواند يکى از آنها را انتخاب کرده و مورد عمل قرار دهد مثل:
|
|
| - لبخند رضايت‌آميزى که والدين و مربيان به روى کودک مى‌زنند.
|
|
| - بردن کودک به گردش و تفريح و مسافرت بخاطر نقش خوبى را که در زمينه‌اى ايفا کرده.
|
|
| - دادن عکس او به روزنامه مدرسه و يا روزنامه‌هاى صبح و عصر يک شهر تا از ديدن آن احساس غرور کند.
|
|
| - دادن فرصت اظهارنظر به او از طريق واردکردن او در شورائى که در مدرسه است.
|
|
| - وارد کردن او در صف بزرگترها بعنوان احترام به او و بحساب آوردنش...
|
|
| - کشيدن دست نوازش به سر و صورت او و يا بوسيدن و در آغوش گرفتنش.
|
|
| - بازى کردن مربى و معلم با کودک و بحساب آوردن او و ...
|
|
| و در کل استفاده از هر راه و ضابطه مشروعى که کودک را بحرکت اندازد و به پيش برد. ما در اين راه از ابتدائى‌ترين و ساده‌ترين راه مى‌توانيم استفاده کنيم تا پيچيده‌ترين و دشوارترين آن، هرکدام در جاى خود و به تناسب شرايط خاص.
|
