پرخوری

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

۱. هیج‌وقت احساس سیری نمی‌کنید.

۲. برای جبران پرخوری، مسهل می‌خورید یا خود را وادار به استفراغ می‌کنید.

۳. زیاد می‌‌خورید، ولی وزن کم می‌کنید.

۴. دچار افسردگی مزمن هستید.

ـ پرخوری نشانهٔ چیست:

وقتی خسته‌‌اید، می‌خوابید. وقتی خوشحالید، می‌خندید. وقتی گرسنه‌اید، می‌خورید. وقتی گرسنه نیستید، می‌خورید. و وقتی بیدارید، باز هم می‌خورید. ما اغلب از روی عادت چیز می‌خوریم، نه از روی گرسنگی. بسیاری وقت تماشای تلویزیون بی‌اختیار کلی چیزهای مختلف می‌خورند. و در سالن سینما صدای خوردن تنقلات لحظه‌ای قطع نمی‌شود. گاهی این عادت به وسواس تبدیل می‌شود. کسانی که دچار پرخوری یا جوع هستند احساس کنترل خوردن را از دست می‌دهند و در یک وعده هزاران کالری می‌خورند. این مشکل اغلب در افرادی دیده می‌شود که بعد از شکست در یک رژیم غذائی اعتماد به نفس خود را از دست داده‌اند. بعد از مدتی، خوردن به‌صورت یک عادت در می‌آید که ترک آن مشکل است.

کسانی که سعی می‌کنند سیگار کشیدن را ترک کنند، اغلب دچار پرخوری می‌شوند. اینها عادت کرده‌اند که با دست و دهانشان کاری بکنند؛ بنابراین خیلی می‌خورند. یا با ریزه‌خواری سعی در مقابله با اثرات ترک نیکوتین دارند. همچنین ریزه‌خواری علت پرخوری افراد دچار افسردگی است.

گاهی نه مشغله ذهنی، بلکه خود مغز عامل پرخوری است. کسانی که ماده شیمیائی سروتونین مغز آنها کم است اغلب کربوهیدرات زیاد می‌‌خورند. در موارد نادر، وجود تومور یا آسیب دیدن بخش هیپوتالاموس مغز احساس سیری را از بین می‌برد.

بیماری غدد هم می‌تواند باعث پرخوری شود. مثلاً پرکاری تیروئید با افزایش سوخت و ساز بدن گرسنگی را بیشتر می‌کند. و بیماری درمان نشده قند - که گرفتاری غده‌ لوزا‌لمعده است - سوخت بدن را تحلیل برده و بدن با بالا بردن اشتها سعی در جبران آن دارد.

برخی داروها اشتها را تحریک می‌کنند که به پرخوری می‌انجامد. مثلاً کورتیزون، که برای رفع التهاب مصرف می‌شود، در بالا بردن اشتها شهرت دارد. همچنین استروئیدها، آنتی‌بیوتیک‌ها، ضد افسردگی‌ها، و مسکن‌ها هم می‌توانند پرخوری به بار بیاورند.

ـ درمان پرخوری:

وضع کسی که عادت به ریزه خواری دارد با کسی که در یک وعده هزاران کالری غذا می‌خورد و بعد بالا می‌آورد تفاوت دارد. اگر فکر می‌کنید پرخوری شما ناشی از عادت است نه گرسنگی، توصیه‌های زیر را به کار ببندید. اما اگر ناشی از یک اختلال جسمانی است، یا با وجود پرخوری وزن اضافه نمی‌کنید، حتماً نزد پزشک بروید، چون ممکن است دچار یک بیماری غده داخلی شده باشید.

غذای حجیم بخورید. خوردن غذاهای پرفیبر اشتها را زودتر ارضا می‌کند. با خوردن غلات سبوس نگرفته، میوه‌ها، و سبزیجات خود را سیر کنید. ورزش کنید. ورزش منظم یکی از بهترین سرکوب کننده‌های اشتهاست. ورزش متناوب این اثر را ندارد، بنابراین از ورزش هفتگی این انتظار را نداشته باشید. ورزش منظم یعنی پنج تا هفت بار در هفته.

جای خوردن معلوم کنید. اگر عادت به خوردن در هنگام تماشای تلویزیون دارید، باید ارتباط بین خوردن و تلویزیون را قطع کنید. جای خاصی را برای خوردن معین کنید و فقط وقت خوردن غذا در آنجا بنشینید. وقتی غذایتان را خوردید، بلند شوید. در جای دیگری هم چیزی نخورید. به این ترتیب اشتهای خوردن را به مکان خاصی عادت می‌دهید.

قرص ضد اشتها بخورید. قرص‌های ضد اشتها اثر کمی در کنترل پرخوری دارند. اگر هم انرژی داشته باشند، بعد از مدتی از بین می‌رود و شما مجبور به خوردن بیشتر و بیشتر آن می‌شوید؛ و به‌تدریج دچار گرفتاری‌های فشار خون و بی‌نظمی قلب می‌شوید. داروهایتان را کنترل کنید. اگر پرخوری به‌دنبال درمان با یک دارو شروع شده است، به پزشک اطلاع دهید؛ شاید دارو را تغییر دهد.