| مجموعه اقدامات اوليه و اطلاعات ارائه شده تا بخش ميانى از تهيه جلد تا چکيده را بخش آغازى مى‌گويند.
|
|
|
|
|
|
| در بعضى گونه‌هاى ارائه کتبي، لازم و در بعضى ديگر لازم نيست. معمولاً در آن گونه‌هايى که نياز به جلد دارند. محتواى صفحه عنوان روى جلد هم درج مى‌شود.
|
|
|
|
| در بيشتر گونه‌هاى ارائه کتبي، صفحه عنوان، صفحه جداگانه‌اى است که صورت و محتواى خاص خود را دارد.
|
|
|
|
| متنى است که ارائه‌کننده، در بعضى گونه‌ەاى ارائه کتبى مى‌نويسد تا اطلاعاتى را در مورد ارائه کتبى و جنبه‌هاى مرتبط با آن به خواننده بدهد، محتواى پيش‌گفتار بستگى به نظر ارائه‌کننده و قلم و قدرت نگارش او دارد، اما در يک ارائه علمى - فني، معمولاً به تکات زير در پيش‌گفتار اشاره و پرداخته مى‌شود. البته ذکر همهٔ نکات در همه گونه‌هاى ارائه کتبى لازم نيست. بعلاوه در بعضى گونه‌ها اصلاً نيازى به پيش‌گفتار نيست.
|
|
| - يک يا دو جمله آغازين و جذ‌ب‌کننده
|
|
| - اهميّت و جايگاه موضوع
|
|
| - انگيزه و هدف از انتخاب موضوع
|
|
| - سوابق کارهاى انجام‌شده توسط ديگران در موضوع
|
|
| - امکانات و دشوارى‌هاى مطالعه و تحقيق
|
|
| - روش تحقيق و کسب اطلاعات
|
|
| - مخاطبين و سطح پيش‌دانسته‌هاى آنها
|
|
| - نحوه مطالعه ارائه کتبي
|
|
| - توضيح علائم اختصاري، قراردادهاى نگارشى و روش شماره‌گذارى عناوين داخلى و ...
|
|
| - توضيح در مورد نحوه انتخاب معادل(هاي) کلمات بيگانه
|
|
| - تقديم و سپاس‌گزارى (در صورت تمايل و چنانچه صفحه(هاي) جداگانه‌اى به اين منظور اختصاص داده نشده باشد)
|
|
| - يک يا دو جمله پايانى تأثيرگذار
|
|
| - درج يک يا دو عبارت يا جمله از حکيمان، دانايان و ... متناسب با موضوع توصيه مى‌شود (اپى‌گراف يا اپى‌نگاشت). البته نبايد در اين کار افراط کرد. اپى‌نگاشت را مى‌توان قبل از شروع پيش‌گفتار و يا در پايان آن آورد.
|
|
| - نام و نام‌خانوادگى نويسنده (نويسندگان) پيش‌گفتار و تاريخ در انتها بايد نوشته شود.
|
|
|
|
| فهرست مطالب مى‌تواند کوتاه يا بلند باشد. براى تنظيم آن رعايت نکات زير توصيه مى‌شود:
|
|
| - عبارت فهرست مطالب در وسط صفحه و به فاصله ۵/۲ سانتى‌متر از کران بالاى صفحه درج شود.
|
|
| - کلمه عنوان به فاصله عمودى ۵/۱ سانتى‌متر از عبارت فهرست مطالب و ۲ سانتى‌متر از کران راست صفحه درج شود.
|
|
| - کلمه صفحه به فاصله عمودى ۵/۱ سانتى‌متر از عبارت فهرست مطالب و ۲ سانتى‌متر از کران چپ صفحه درج شود.
|
|
| - سطر اول عنوانى که نسبت به عنوان قبلى‌اش، فرعى است، با يک سانتى‌متر فاصله افقى به طرف داخل شروع شود. اين کار براى سطوح ديگر عناوين داخلى نيز حتى‌الامکان رعايت شود.
|
|
|
|
|
|
|
| براى تنظيم اين فهرست‌ها به همان ترتيب گفته شده در فهرست مطالب عمل مى‌شود با اين تغيير که به‌جاى عبارت فهرست مطالب، عبارت فهرست شکل‌ها يا فهرست جدولها گذاشته مى‌شود. اگر تعداد شکل‌ها و جدولها کم باشد، نيازى به دو فهرست جداگانه براى آنها نيست.
|
|
|
|
| براى اصطلاح چکيده تعريف‌هاى متعددى ارائه شده است و گاه آن را با خلاصه يکسان مى‌دانند و گفته مى‌شود: خلاصه‌اى بسيار فشرده از يک متن، اما چکيده از ديدگاه تخصصى چکيده‌نويسان، انواع دارد. تاريخ چکيده‌نويسى به گذشته‌هاى بسيار دور برمى‌گردد. در حال حاضر با توجه به افزايش حجم اطلاعات بشر، سازمان‌هاى زيادى براى توليد چکيده در انواع مختلف آن، وجود دارد.
|
|
| چکيده‌نويس، در معناى گسترده آن، نوعى تخصّص است و کارشناسان خاص خود را دارد. در مراکزى که به ضبط و نگاهدارى اسناد و مدارک علمى و فنى و به‌طورکلى مکتوبات اشتغال دارند، معمولاً اداره يا بخش خاصى براى اين فعاليّت مهم يعنى چکيده‌نويسى وجود دارد. اهميّت چکيده‌نويسى در معناى گسترده آن به‌حدى است که سازمان‌هاى بين‌المللى يا ملى براى اين کار ايجاد شده‌آند. اين سازمان‌ها آموزش‌هاى خاصى براى کسب مهارت چکيده‌نويسى ارائه مى‌کنند و معمولاً براساس ضوابط و استانده‌هاى (استانداردهاي) مشخّصى عمل مى‌نمايند که يونسکو براى تنظيم چکيده وضع کرده است. مخصوصاً هدف از وضع معيارها و استانده‌ەا اين است که چکيده قابل استفاده در سيستم‌هاى جديد اطلاع‌رسانى و قابل دريافت و خواندن توسط کامپيوتر باشد. با توجه به رشد و گسترش سريع سيستم‌هاى جديد اطلاع‌رساني، لزوم تنظيم چکيده، در انواع مختلف آن و از جمله چکيدهٔ مؤلف، بيش از پيش مطرح مى‌شود.
|
|
| هدف‌هاى چکيده‌نويسى در معناى گسترده عبارتند از:
|
|
| - صرفه‌جويى در زمان مطالعه‌کننده
|
|
| - رفع مشکل زبان: چکيده معمولاً به زبان‌هاى زيادى توليد مى‌شود
|
|
| - تسهيل در تصميم‌گيرى در انتخاب منبع
|
|
| - تسهيل در جستجوى مطلب
|
|
| - کمک به نشر دانش و فن
|
|
| ما در اين‌جا به نوع خاص و ساد‌ه‌اى از چکيده، به‌نام چکيده مؤلف مى‌پردازيم. در نوشتن اين چکيده فرض بر اين است که خواننده متن اصلى را در اختيار دارد. بنابراين چکيده مؤلف در واقع شرح عنوان اصلى مطلب است در چند جمله و طى آن به خواننده گفته مى‌شود: چه خواهد خواند. براى نوشتن اين چکيده، فهرست مطالب کوتاه را مى‌توان در نظر داشت و آن را به‌صورت يک متن در يک يا دو نوشتپار (و به‌ندرت بيشتر) نوشت. اما صرف‌نظر از کميت، در نوشتن چکيده بايد به کيفيت آن توجه کرد. در نوشتن چکيده مؤلف، نکات زير بايد رعايت شود:
|
|
| - اندازه چکيده مؤلف معمولاً از اندازه متن اصلى تبعيت نمى‌کند و بين ۵۰ تا ۲۵۰ کلمه است.
|
|
| - چکيده بايد به‌طرزى تنظيم شود که بدون مراجعه به متن اصلي، ايده اصلى متن به خواننده منتقل شود و در نوشتن آن نبايد از مفاهيم يا کلمات ناآشنا و جديد (نسبت به کلمات و مفاهيم متن) استفاده کرد.
|
|
| - در نوشتن چکيده حتى‌الامکان نبايد از علائم اختصارى (کوته‌نوشت‌ها) و فرمول‌ها استفاده کرد.
|
|
| - مفاهيم اصلى متن (کلمات کليدي) بايد در انتهاى چکيده ذکر شوند.
|
|
| - چکيده معمولاً درست قبل از شروع متن اصلى آورده مى‌شود.
|
|
| - چکيده ارائه کتبى آکادميک بهتر است به دو زبان (فارسى و انگليسي) نوشته شود.
|
