نيازهاى ويژهٔ نوجوان در اين مرحلهٔ سني، چگونگى برنامههاى آموزشگاهى را در دورهٔ راهنمايى تعيين مىکند. در حقيقت، برنامههاى درسى اين دوره متناسب با نيازهاى نوجوان و با هدف ايجاد تغيير در رفتار، به منظور احراز شرايط مورد نياز جوانان و ايدهآلهاى اجتماعى آنان تنظيم شده است.
|
|
|
|
|
| نياز به بدن سالم و سلامت روان
|
|
با تدريس دروس بهداشت، زيستشناسى و ساير رشتههاى علمي، اطلاعات لازم در اختيار نوجوانان قرار مىگيرد. علاوه بر اين، ايجاد عادات بهداشتي، رشد مهارتهاى لازم براى محافظت بدن در مقابل امراض و حوادث و علاقهمند ساختن آنان به حفظ سلامت بدن، از وظايف مربيان است.
|
|
از لحاظ بهداشت روانى نيز مىتوان از طريق تأمين نيازهاى اساسى نوجوانان و ممانعت از پديدآمدن اضطراب در آنها و نيز از راه مطالعهٔ وضع فردى هريک از نوجوانان و توجه دادن آنان به امکانات، استعدادها، تمايلات و احتياجات خود، اقدامات مؤثر را معمول داشت.
|
|
|
نوجوانان در دوران بلوغ بيشتر به گروه همسن خود متمايل هستند و همين امر در روابط آنان با والدين تغييراتى بوجود مىآورد. آنان تمايل دارند که در زمينهٔ عاطفي، به والدين خود کمتر متکى باشند و به تدريج روابط خود را با ديگران توسعه مىدهند. بعضى از نوجوانان در اجراى اين امر دچار اشکال مىشوند. مثلاً در ايجاد روابط صحيح با دوستان همسن خود يا ساير بزرگسالان توفيق حاصل نمىکنند. گاهى هم پدران و مادران مانع ارتباط آنها با ديگران مىشوند. پدران و مادران بايد نوجوانان را در کسب استقلال عاطفى کمک نمايند.
|
|
| نياز به استقلال اقتصادى و تربيت حرفهاى
|
|
اغلب نوجوانان در دوران بلوغ تمايل به ادامهٔ تحصيل ندارند و بيشتر علاقه دارند شغلى براى خود دست و پا نموده، بطور مستقل زندگى کنند. به همين دليل است که مدارس و بخصوص مدارس حرفهاي، بايد با تدارک برنامههاى آموزشى مناسب، در جهت احراز مشاغل مورد نياز جامعه توسط نوجوانان، قدمهاى مؤثرى بردارند. علاوه بر آمادگى حرفهاي، استقلال اقتصادى مستلزم آن است که نوجوانان بتوانند وضع معيشت خود را بطور عاقلانه و منطقى اداره کنند، بر همين اساس مدرسه بايد از طريق راهنمايى در انتخاب شغل و ادارهٔ معيشت، به شاگردان کمک کند.
|
|
| نياز به فهم حقوق و وظايف خود در جامعه
|
|
هريک از نوجوانان بايد به حقوق خود در جامعه آشنا باشد و مسؤوليتى را که از نظر اجتماعى به عهده خواهد گرفت، بشناسد. در اين زمينه مدرسه مىتواند از راه تدريس تعليمات مدني، شرکت دادن بچهها در امور اجتماعى و معرفى نهادها و سازمانهاى اجتماعي، آنان را با وظايف و حقوق خويش آشنا نمايد.
|
|
|
نوجوانان بايد از طريق مواجهه با مسائل علمى و کار در آزمايشگاه و کارگاه، با روشهاى علمى و کسب معرفت علمى آشنا شوند و چنين روشهايى را در کليهٔ مراحل زندگى خويش تعميم دهند. آنان با مطالعهٔ رشتههاى مختلف علمى بايد با نقش علوم در زندگى بشر آشنا گردند و حس قدردانى آنها در مقابل علوم و معرفت علمى افزايش يابد.
|
|
|
در اين زمينه نوجوانان بايد ملاکهاى تشخيص خوب و بد را بر اساس ميزانهاى مورد قبول جامعه درک کنند و به تدريج وجدان اخلاقى و قوهٔ تشخيص خوب و بد را در خود رشد دهند. انتخاب معيارهاى اخلاقى و ايجاد ارتباط صحيح با ديگران، در رشد اخلاقى مؤثر است. مدرسه مىتواند با شرکت دادن شاگردان در کارهاى جمعي، در جهت رشد اخلاقى آنان قدم بردارد.
|
|
| نياز به درک ارزشهاى هنرى
|
|
نوجوانان بايد به مرور ارزش آثار هنرى را درک نمايد و حس زيبادوستى را در خود رشد دهند. ستايش و تحسين آثار ارزشمند ادبى و ساير امور هنرى و استفاده از مناظر زيباى طبيعت، در رشد ذوق هنرى نوجوانان تأثير دارد.
|
|
| نياز به درک ارزشهاى دينى و معنوى
|
|
نوجوانان بايد ارزش و اعتبار مبانى دينى را درک کنند و تأثير دين را در زندگى اجتماعى و اخلاقى مورد توجه قرار دهند. آشنا کردن نوجوانان با مبانى دينى و مشارکت آنان در مراسم صحيح مذهبي، در اين زمينه بسيار مفيد مىباشد.
|
|
| نياز به درک اهميت خانواده
|
|
نوجوانان بايد اهميت خانواده و نقش آن را از لحاظ اجتماعى درک کنند. در برنامههاى مدرسه بايد مسألهٔ تشکيل خانواده از لحاظ اقتصادى و اجتماعى مطرح گردد، زيرا آمادگى براى تشکيل خانواده و آشنايى به مسائلى که در خانواده پيش مىآيد، براى نوجوانان امرى ضرورى است. طرز ادارهٔ خانواده، تربيت فرزند و تأمين وضع اقتصادى خانواده از امورى هستند که بايد جوانان و نوجوانان آنها را فرا بگيرند.
|
|
| نياز به استفاده درست از ايام فراغت
|
|
اغلب نوجوانان نمىدانند که چگونه اوقات فراغت خود را بگذارنند. در خانوادهها نيز اين نکته کمتر مورد توجه والدين است. در تهيهٔ برنامههاى سودمند و فرحانگيز براى ايام بيکاري، بايد به نوجوانان و جوانان کمک نمود. عادت به مطالعه، عادت به ورزش و استفاده از تفريحات سالم و برنامهريزى براى استفادهٔ مطلوب از ايام فراغت، از نکاتى است که بايد بدان توجه جدى داشت و آن را در برنامهٔ جوانان و نوجوانان گنجاند.
|