پس از پايان آموزش بايد موفقيت فراگيرندگان (و البته خودتان) را در رسيدن به اهدافى که از پيش تعيين کرده بوديد، ارزيابى کنيد. بديهى است ارزيابى يادگيرى به آزمون نياز دارد که فراگيرنده در آن بخشى از مهارت‌ها يا تمام آنها را انجام دهد. هنگام تصميم‌گيرى دربارهٔ ماهيت و برنامه‌ريزى آزمون، چند نکته را در ذهن داشته باشيد.
زمان آزمون
سؤال دربارهٔ زمان آزمون به هدف اصلى تمرين يعنى ايجاد يادگيرى که توانائى نسبتاً پايدار اجرا است، برمى‌گردد. اين تعريف نشان مى‌دهد که ارزيابى نبايد در طول جلسات تمرين انجام گيرد، بلکه بايد بعدها در يک جلسهٔ ويژه انجام شود. مکرراً تأکيد شده است شرايط تمرينى‌اى که باعث مؤثرترين يادگيرى مى‌شود، آن است که گاهى در طول تمرين منجر به اجراء ضعيفى گردد. براى مثال تمرين تصادفى نسبت به تمرين مسدود باعث ضعف در اجراء حين تمرين مى‌شود، اما براى يادگيرى مؤثرتر است. بازخورد غير متواتر، نسبت به بازخورد متواتر، اجراء را ضعيف مى‌کند اما به يادگيرى بهترى منجر مى‌شود. از اين رو، ارزيابى اجراء در طول تمرين، زمانى که اجراء به‌دليل استفاده از روش‌هاى برنامه‌ريزى و بازخوردى ويژه قدرى افت کرده است، برآورد خوبى از يادگيرى به‌عمل نمى‌آورد.
بهتر است با استفاده از نوعى آزمون ياددارى ارزيابى کرد. همچنين مى‌توان ارزيابى مهارت‌هاى آموخته شده را مانند ساير دروس مدرسه به روز امتحان موکول کرد. تعيين يک روز ويژه به‌عنوان روز امتحان که همه بدانند مهارت‌هاى آنها ارزيابى مى‌شود، کار مفيدى است.
موضوع آزمون
شکل (برگهٔ نمرات يادداري در امتحان نهائى حرکات زمينى ژيمناستيک که در سنجش يادگيرى حرکتى از آن بسيار استفاده مى‌شود) نمونه‌اى از برگهٔ امتيازات را که روز امتحان پر شده است، نشان مى‌دهد. در اين برگه براساس معيارهاى مطلق به اجراء نمره داده شده است. مربى در هنگام استفاده از اين برگه مى‌دانسته که اجراءکننده براى گرفتن نمرهٔ ۵، چگونه بايد حرکات زمينى ژيمناستيک را انجام دهد. از معيارهاى متفاوت ديگرى نيز مى‌توان استفاده کرد، مانند رتبه‌بندى فراگيرندگان از بيشترين تا کمترين سطح مهارت. اين رتبه‌بندى را مى‌توان براساس يک مسابقهٔ دوره‌اى که در روز آخر کلاس برگزار مى‌شود نيز انجام داد. راه‌هاى بسيارى براى ارزيابى وجود دارند که هم شادى‌بخش و هم آموزنده هستند.
جدول امتحانات نهائى مهارت‌هاى زمينى
اسامي
بالانس سه پايه
نيم‌پشتک
غلت جلو
غلت عقب
تعادلى
جمع
آدامز.جِي.
۶
۲
۶
۶
۲
۲۲
هنري.اِف.
۳
۹
۴
۲
۷
۲۵
لي.تي.
۱
۷
۲
۹
۹
۲۸
مگيل.دي.
۵
۳
۱
۳
۵
۱۷
نيوول.کِي.
۴
۱
۳
۸
۴
۲۰
سينگر.بي.
۴
۲
۵
۵
۳
۱۹
وِيد.اِم.
۳
۴
۲
۵
۳
۱۷
برگهٔ نمرات يادداري در امتحان نهائى حرکات زمينى ژيمناستيک که در سنجش يادگيرى حرکتى از آن بسيار استفاده مى‌شود.
اجراء در اين آزمون به الف- توانائى‌هاى اساسى فراگيرنده، ب- تجربيات قبلي، ج- تمرين‌هاى کلاسي، د- تمرينات خارح از کلاس، و هـ- چند عامل ديگر بستگى دارد. توجه داشته باشيد که تمرينات کلاسي، يعنى تمريناتى که بر فرآيند تدريس - يادگيرى آن کنترل دارد، فقط عواملى است که بر آزمون مؤثر است. عوامل ديگر را مى‌توانيد با گروه‌بندى يک‌دست کلاس از نظر سن، تجربهٔ قبلى و مانند آن به حداقل برسانيد. اگر اين مقدمات را انجام دهيد، اجراء فرد در آزمون، نشان‌دهندهٔ توانائى‌هاى حاصل از تدريس است. اين روش در يادگيرى حرکتى و شناختى روش کاملى نيست، اما در حال حاضر، تقريباً بهترين روش ممکن است.
روش ديگري، که به نظر من بدتر از روشى است که ذکر کرديم، اين است که يک مقياس پيشرفت به‌وجود آوريم. معناى مقياس پيشرفت اين است که اجراء نهائى فرد را از اجراء اوليه او کم کنيم تا ميزان پيشرفت او را به‌دست بياوريم. به ظاهر به‌نظر مى‌رسد که اين روش، اندازهٔ يادگيرى فرد را مى‌سنجد؛ اما در واقع داراى مشکلات آمارى و منطقى است و استفاده از آن به دلايل متعدد جايز نيست. به هر حال آنچه در سنجش يادگيرى اهميت دارد، اين است که فراگيرنده - بدون توجه به نحوهٔ اجراء اوليه - در امتحان نهائى چگونه عمل مى‌کند. از آنجا که نکتهٔ مهم اجراء نهائى فراگيرنده است، نمره دادن براساس اين اجرا از روش‌هاى ديگر مؤثرتر است.
