| - معیارهای تشخیصی برای اختلال استرس پس از تروما: |
| |
الف ـ تشخیص در مواجهه با واقعه‌ای تروماتیک قرار گرفته که در آن هر دو مورد زیر وجود داشته است: |
| |
|
۱. فرد واقعه یا وقایعی را تجربه کرده، شاهدش بوده یا با آن روبه‌رو شده که در ارتباط با مرگ واقعی، یا تهدید به مرگ یا آسیبی جدی، یا تهدیدی برای سلامت جسمی خود یا دیگران، بوده است. |
| |
|
۲. پاسخ فرد به‌صورت ترس شدید، درماندگی، یا وحشت بوده است. |
| |
|
توجه: در کودکان، ممکن است به شکل رفتار درهم‌ریخته یا آژیتاسیون باشد. |
| |
ب ـ واقعه تروماتیک به‌طور دائمی به‌صورت یک (یا چند) مورد زیر مجدداً تجربه می‌شود: |
| |
|
۱. یادآوری مکرر و مزاحم واقعه، شامل تصاویر، افکار یا ادراکات. |
| |
|
توجه: در کودکان خردسال، ممکن است به شکل بازی‌های تکراری باشد که در آن مضمون یا جنبه‌هائی از تروما وجود دارد. |
| |
|
۲. رویاهای تکرارشونده واقعه که ناراحت‌کننده است. |
| |
|
توجه: در کودکان می‌تواند به شکل رویاهای ترسناک باشد، بدون اینکه محتوایشان قابل شناسائی باشد. |
| |
|
۳. طوری عمل یا احساس کند که گوئی واقعه تروماتیک در حال اتفاق افتادن است (مثلاً احساس زنده شدن دوباره واقعه۷ ایلوزیون (خطای ادراکی)، توهم، و اپیزودهای فلاش‌بک تجزیه‌ای (dissociative flshback episodes)، که به‌عنوان مثال موقع بیدار شدن از خواب یا در موقع مستی رخ دهد). |
| |
|
توجه: در کودکان ممکن است به‌صورت اجراء دوباره واقعه باشد. |
| |
|
۴. ناراحتی روان‌شناختی شدید در مواجهه با هر نشانه خارجی یا داخلی که شبیه جنبهای از حادثه تروماتیک یا نمادی از آن باشد. |
| |
|
۵. ایجاد واکنش‌های فیزیولوژیک در مواجهه با هر نشانه داخلی یا خارجی که شبیه جنبهای از واقعیت تروماتیک یا نمادی از آن باشد. |
| |
ج ـ اجتناب دائمی از محرک‌های همراه با تروما و کرختی عمومی بدن (که قبل از تروما وجود نداشته است)، که به‌صورت وجود سه (یا بیشتر) از علایم زیر مشخص می‌گردد: |
| |
|
۱. کوشش برای اجتناب از افکار، احساسات یا مکالمه‌هائی که به تروما ربط دارد. |
| |
|
۲. کوشش برای اجتناب از فعالیت‌ها، مکان‌ها یا افرادی که باعث یادآوری تروما می‌گردند. |
| |
|
۳. ناتوانی در یادآوری جنبه مهمی از تروما |
| |
|
۴. ناراحتی روان‌شناختی شدید در مواجهه با هر نشانه خارجی یا داخلی که شبیه جنبهای از حادثه تروماتیک یا نمادی از آن باشد. |
| |
|
۵. ایجاد واکنش‌های فیزیولوژیک در مواجهه با هر نشانه داخلی یا خارجی که شبیه جنبهای از واقعیت تروماتیک یا نمادی از آن باشد. |
| |
ج ـ اجتناب دائمی از محرک‌های همراه با تروما و کرختی عمومی بدن (که قبل از تروما وجود نداشته است)، که به‌صورت وجود سه (یا بیشتر) از علایم زیر مشخص می‌گردد: |
| |
|
۱. کوشش برای اجتناب از افکار، احساسات یا مکالمه‌هائی که به تروما ربط دارد. |
| |
|
۲. کوشش برای اجتناب از فعالیت‌ها، مکان‌ها یا افرادی که باعث یادآوری تروما می‌گردند. |
| |
|
۳. ناتوانی در یادآوری جنبه مهمی از تروما |
| |
|
۴. کاهش واضح علاقه یا شرکت کردن در فعالیت‌های مهم |
| |
|
۵. احساس جدائی یا غریبگی با دیگران |
| |
|
۶. محدود شدن میزان عاطفه (مثلاً قادر به تجربه احساسات عاشقانه نمی‌باشد). |
| |
|
۷. احساس دور از دسترس بودن همه چیز در آینده (مثلاً انتظار ندارد شغلی داشته باشد، ازدواج کند، بچه‌دار شود یا طول عمر طبیعی را طی کند). |
| |
د ـ نشانه‌های دائمی افزایش برانگیختگی (که قبل از تروما وجود نداشته است)، که با دو (یا چند) مورد زیر مشخص می‌شود: |
| |
|
۱. اشکال در به خواب رفتن یا تداوم خواب.
۲. تحریک‌پذیری یا فوران‌های خشم.
۳. اشکال در تمرکز.
۴. گوش به زنگی.
۵. واکنش از جا پریدن شدید. |
| |
هـ ـ مدت اختلال (نشانه‌های معیارهای ب، ج و د) بیشتر از یک ماه است. |
| |
و ـ اختلال موجب ناراحتی واضح بالینی یا اختلال در عملکردهای اجتماعی، شغلی یا سطوح دیگر عملکردی فرد می‌گردد. |
| نوع را مشخص کنید: |
| |
حاد: اگر نشانه‌ها کمتر از سه ماه طول بکشد.
مزمن: اگر نشانه‌ها سه ماه یا بیشتر طول بکشد. |
| نوع را مشخص کنید: |
| |
با شروع دیررس: اگر نشانه‌ها حداقل شش ماه پس از استرسور شروع شود. |
