اين بيمارى التهابى خودبه‌خودمحدود شوندهٔ قرنيه تظاهر ديررس سيفيليس مادرزادى است. اين عارضه گاهى به‌صورت يک‌طرفهٔ شروع مى‌شود؛ ولى تقريباً هميشه چند هفته تا چند ماه بعد به‌صورت دوطرفه در مى‌آيد. در جنس مؤنث شايع‌تر است و علائم بين سنين ۲۰-۵ سالگى ظاهر مى‌شوند. کراتيت بينابينى ممکن است ماهيت ايمونولوژيک داشته باشد؛ زيرا ترپونما پاليدوم طى مرحلهٔ حاد بيمارى در قرنيه يافت نمى‌شود.
ممکن است نشانه‌هاى سيفيليس مادرزادى نظير بينى‌زينى شکل و ترياد هوچينسون (Hutchinon,s triad) (کراتيت بينابيني، کرى و بريدگى در دندان‌هاى پيشين مرکزى فوقاني) وجود داشته باشد. بيمار از درد، فوتوفوبى تارى ديد شاکى است. نشانه‌هاى فيزيکى بالينى عبارتند از: پرخونى ملتحمه، ادم قرنيه، و اسکولاريزاسيون لايه‌هاى عمقى قرنيه و ميوز. همراه اين علائم يووئيت شديد گرانولوماتوى قدامى و بلفارواسپاسم (به‌علت فوتوفوبي) وجود دارد. ظاهر خاکسترى - صورتى قرنيه در مرحلهٔ حاد را لکهٔ ماهى قزل‌آلا (Salmon Patch) مى‌نامند. تست‌هاى سرولوژى سيفيليس مثبت هستند. در بيمارى شديد و طولانى مدت، اسکار قرنيه و واسکولاريزاسيون به‌وجود مى‌آيد. ممکن است گلوکوم ثانويه به‌علت يووئيت رخ دهد.
درمان
اقدامات درمانى خاصى وجود ندارد. جهت پيشگيرى از سينشى خلفى از قطرهٔ آتروپين استفاده مى‌شود. اغلب استروئيدها به‌طور بارزى علائم را برطرف مى‌نمايند. سيفليس سيستميک بايد درمان شود؛ هر چند معمولاً اين بيمارى اثر کمى بر وضعيت چشمى دارد. بيمارى قرنيه، تحت تأثير درمان قرار نمى‌گيرد؛ بلکه هدف پيشگيرى از عوارض مى‌باشد. مرحلهٔ التهابى ۴-۳ هفته طول مى‌کشد و سپس قرنيه به‌تدريج شفاف مى‌شود و عروق شبحى و اسکار در استروما باقى مى‌ماند.
اروزيون راجعه قرنيه (Recurrent corneal erosion)
اروزيون راجعه قرنيه يک اختلال مکانيکى شايع و جدى قرنيه است. اغلب بيمار طى ساعت‌هاى اوليهٔ صبح، به‌علت درد چشم بيدار مى‌شود. درد مداوم است و چشم قرمز شده، دچار سوزش و فوتوفوبى مى‌شود. وقتى بيمار صبح سعى در باز کردن چشم‌ها دارد، پلک اپى‌تليوم سست قرنيه را کشيده، موجب درد و قرمزى مى‌گردد.
اروزيون راجعهٔ اکتسابى (تروماتيک)
اغلب در بيمارى اروزيون راجعهٔ اکتسابى بيمار سابقهٔ آسيب قبلى قرنيه را ذکر مى‌کند. اين حالت يک‌طرفه است و در مرد و زن نسبت يکسان دارد. سابقهٔ فاميلى منفى است. اروزيون راجعه اغلب در پائين مرکز مردمک رخ مى‌دهد و ربطى به محل آسيب قبلى قرنيه ندارد.
اروزيون راجعه همراه با بيمارى قرنيه
پس از بهبود زخم قرنيه، اپى‌تليوم ممکن است به‌صورت راجعه دچار پارگى شود (مثلاً در زخم متاهرپتيک HSV).
اروزيون راجعه همراه با ديستروفى‌هاى قرنيه
اروزيون راجعه همراه با ديستروفى‌هاى قرنيه به‌علت وجود نقصى در غشاى پايهٔ اپى‌تليوم قرنيه است و همى دسموزوم‌هاى لايهٔ بازال اپى‌تليوم قادر به اتصال به غشاى پايه نيست. چکاندن قطرهٔ بى‌حس کنندهٔ موضعي، علائم بيمارى را برطرف مى‌کند و رنگ‌آميزى با فلورسئين ناحيه اروزيون يافته را که به‌طور مشخصى کوچک و در قسمت تحتانى مرکز قرنيه است، مشخص مى‌کند.
درمان شامل بانداژ فشارى چشم مى‌باشد. ممکن است برهنه کردن مکانيکى اپى‌تليوم سست ضرورى باشد. لازم است چشم ديگر را براى به حداقل رساندن حرکت پلک بر روى چشم مبتلا، در اکثر اوقات شبانه‌روز، بسته نگه‌داشت. استراحت در بستر به مدت ۲۴ ساعت مفيد است. قرنيه معمولاً در عرض ۳-۲ روز ترميم مى‌شود. در پيشگيرى از عود، استفاده از يک پماد نرم کننده (نظير اسيدبوريک) در موقع خواب به مدت چند ماه، اهميت دارد. در مواردى که به درمان محافظه‌کارانه پاسخ نمى‌دهد، استفاده از لنز تماسى نرم ليزر excimer و کراتکتومى مفيد است.
کراتيت بينابينى ناشى از ساير علل
کراتيت بينابينى عارضهٔ بيمارى‌هاى گرانولوماتو نظير سل و جذام مى‌باشد. درمان معمولاً به‌صورت علامتى است.
