|
|
|
|
|
|
| - ناهنجارى‌هاى مادرزادى لب و دهان از قبيل: لب‌شکرى، شکاف کام و يا کوچک بودن چانه به‌طور مادرزادى، در اين حالت نوزاد قادر نخواهد بود، نوک پستان و تمام هاله را در دهان بگيرد و در مکيدن دچار مشکل مى‌شود.
|
|
| - عفونتهاى موضعى مانند: برفک و عفونت بينى.
|
|
|
|
| - کم وزنى، ضعف عضلانى و نارس بودن، که قدرت مکيدن نوزاد را کاهش مى‌دهد.
|
|
| - بيمارى‌هاى کودک مانند: عفونتهاى شديد خونى، مننژيت و کزاز نوزادان که کودک قادر به مکيدن نخواهد بود.
|
|
| به غير از علل فوق که در آنها بيشتر جنبه‌هاى پاتولوژيکى و بيمارى نوزاد مورد بحث قرار مى‌گيرد علل ديگرى وجود دارد که نوزاد با سلامت کامل جسمانى، پستان مادر را نمى‌پذيرد.
این علل عبارت است از:
|
|
| - عدم تسلط کودک:
|
| کودک در گرفتن پستان مادر ناشى است براى رفع اين مشکل، بايد طريقهٔ صحيح پستان گرفتن را به او آموخت تا در اين کار مسلط شود.
|
|
| - عصبانيت کودک:
|
| گاهى مادر با فشار به گونه‌هاى کودک سعى مى‌کند دهان او را باز کرده و با زور به او شير بدهد. اين عمل باعث عصبانيت و امتناع کودک از گرفتن پستان مى‌شود.
|
|
|
|
| کودکى که کاملاً گرسنه نيست از گرفتن سينه امتناع مى‌کند.
|
|
|
|
| کودک گاهى به‌علت آلوده بودن به ادرار و مدفوع يا محکم پيچيده شدن يا گرماى خفقان‌آور محيط، ناراحت و بى‌قرار مى‌شود و از گرفتن سينه امتناع مى‌کند.
|
|
|
|
| شکاف لب و کام يکى از موارد غيرطبيعى است که احتمال دارد به تنهائى يا توأماً ديده شود. در شکاف لب تنها مشکل کودک از نظر ظاهرى است و کودک از نظر تغذيه مشکلى نخواهد داشت ولى در شکاف کام کودک مشکل تغذيه‌اى دارد او قادر به مکيدن کامل نمى‌باشد و حتى اگر تلاش براى اين کار نمايد بخشى از غذا از طريق بينى به بيرون دفع خواهد شد.
|
|
| نحوهٔ تغذيه نوزاد مبتلا به شکاف لب و کام
|
|
| شيرخوارى که داراى نقص خفيف لب است ممکن است قادر به مکيدن پستان باشد. در صورت نقص وسيع يا وجود شکاف کام، شيرخوار قادر به مکيدن مؤثر يا قادر به ايجاد خلاء در حفرهٔ دهان نخواهد بود. به اين دليل از سرشيشه با سوراخ نسبتاً بزرگ يا سرشيشه خاص شکاف کام که داراى لبه‌اى براى پوشانيدن نقص است و يا قطره چکان داراى انتهاء لاستيکى استفاده مى‌شود در صورت استفاده از پستانک، به شيرخوار بايد ياد داد که در هنگام مکيدن از حرکات شبيه به گاز گرفتن استفاده کند. به‌کار بردن پستانک به هر شکلى، مى‌تواند نيازهاى طبيعى مکيدن را ارضاء نمايد (شکل سرشيشه‌هاى مخصوص شکاف کام).
|
|
|
|
|
| هنگامى که براى تغذيه از قطره چکان استفاده مى‌شود، نوک لاستيکى آن را بايد در گوشهٔ دهان در پائين و کنار زبان حتى‌الامکان در قسمت عقب وارد کرد. بايد شيرخوار را وادار کرد که به‌طور مکرر آروغ بزند. زيرا در استفاده از اين شيوه ممکن است هواى زيادى بلعيده شود. در ابتدا شيرخوار را در وضعيت کاملاً نشسته بغل کنيد يا اينکه سر او را با دست‌هاى خود محافظت نمائيد؛ اين وضعيت جريان بلع را تسهيل و استفراغ و آسپيراسيون را برطرف مى‌سازد. پس از دادن شير غالباً از آب براى تميز کردن دهان استفاده مى‌شود. استفاده از هر يک از شيوه‌هاى فوق در امر تغذيه مهم است و مى‌توان با رعايت آنها، احتمال آسپيراسيون را به حداقل رساند. در صورتى‌که عمل شيردادن سريع انجام گيرد از طريق شکاف به بيرون دفع خواهد شد. بهتر است به محض کسب توانائى در جريان مکيدن، انجام آن تشويق شود، زيرا مى‌تواند سبب استحکام عضلات گردد.
|
|
| بعضى از والدين ممکن است مايل باشند که تغذيه شيرخوار را با قاشق انجام دهند. در صورت استفاده از هر يک از روش‌هاى تغذيه بايد هشدار داد که نسبت به ايجاد آزردگى در بافت ظريف دهان احتياط کنند زيرا مى‌تواند سبب عفونت شود.
|
|
|
|
| بسيارى از مواد جامد يا مايع در صورتى‌که وارد نايژه‌ها، نايژک‌ها و يا کيسه‌هاى هوائى شوند آسپيراسيون را ايجاد مى‌کنند. مواد آسپيره شده موجب التهاب در اين نسوج مى‌گردد و برونکوپنومونى (Brobncho Pnevmonia) آسپيراسيون ناميده مى‌شود.
|
|
|
|
| شايع‌ترين موادى که در کودکان آسپيره مى‌شود شير و مواد غذائى در هنگام تغذيه و يا محتويات معده در صورت بازگشت به دهان و استفراغ است. همچنين آسپيره شدن قطره‌هاى بينى روغنى و داروهائى که به زور به کودک خورانده مى‌شود و نيز مسموميت با نفت (در خردسالى) در صورت وادار نمودن طفل به استفراغ از موارد ديگر آسپيراسيون به‌شمار مى‌آيند.
|
|
| آسپيراسيون مواد غذائى در نوزادان و شيرخواران به‌ويژه نوزادان نارس و کم‌وزن و همچنين در کودکان دچار سوءتغذيه يا بيمار و يا دچار ضايعات مغزى، شکاف کام و در بيماران در حالت اغما شايع است.
|
|
|
|
| آسپيراسيون خطرناک است و بسا که شکل حادّ آن موجب آپنه (Apnea 'وقفهٔ تنفسى' )، خفگى و احياناً مرگ کودک شود و در صورتى‌که بيمار از اين مرحله بگذرد دچار سرفه، تنگى نفس و تنفس سريع در ساعات و روزهاى بعد واکنش التهابى ريه‌ها موجب تب، سرفه و مشکلات تنفسى مى‌گردد. اضافه شدن عفونت ثانويه شايع بوده حتى ممکن است منجر به آبسه ريه شود.
|
|
|
|
| درمان آسپيراسيون با خارج کردن مواد آسپيره شده به‌وسيلهٔ ساکشن (دستگاه مکنده Suction) توسط پزشک صورت مى‌گيرد که سريعاً بايد اقدامات لازم انجام شود و سپس برحسب شرايط، درمان‌هاى لازم از جمله تجويز آنتى‌بيوتيک توسط پزشک عملى گردد.
|
|
|
|
| براى پيشگيرى از آسپيراسيون توجه به نکات زير ضرورى است:
|
|
| - در مورد نوزادان لازم است تغذيه آنان با صرف وقت و دقّت انجام شود به‌خصوص در مهد کودک‌ها و محل نگهدارى کودکان به‌صورت شبانه‌روزى که مادر عهده‌دار تغذيه کودک نيست مراقبين کودک بايد با کمال حوصله و شکيبائى کودکان را تغذيه نمايند.
|
|
| - پس از تغذيه شيرخوار بهتر است هواى بلعيده شده خارج شود و سپس طفل به پهلو و يا بر روى شکم خوابانيده شود.
|
|
| - از تغذيه و دادن داروهاى خوراکى از راه دهان به کودکان بيمار، دچار استفراغ، ضايعات مغزى شديد و يا در حالت اغما بايد خوددارى نمود.
|
|
| - بايد از به زور خوراندان مواد غذائى، مايعات و داروها به کودکان خوددارى نمود و از چکاندن قطره‌هاى بينى روغنى و شير در بينى آنان اجتناب کرد.
|
|
| - نفت و مواد مشابه ديگر بايد در ظرف‌هاى مناسب و جاى مخصوص دور از دسترس کودک، نگهدارى شود و در صورت اتفاق، اگر کودک نفت خورده باشد نبايد وى را وادار به استفراغ نمود زيرا موجب آسپيراسيون مى‌شود.
|
