امیل دورکیم (۱۹۱۷-۱۸۵۸)

اميل دورکيم در سال ۱۸۵۸ يعنى يک‌سال پس از مرگ اگوست کنت در شهر 'اپنيال' (Epinal) فرانسه به دنيا آمد. پس از آنکه در سال ۱۸۸۲ درجهٔ علمى 'پروفسوري' خود را در فلسفه از مدرسهٔ نامى 'لوگراند' و 'دانشسراى عالي' در پاريس احراز کرد به کار تعليم و تربيت در دبيرستان‌هاى مختلف پرداخت. ليکن از همان موقع سخت به جامعه‌شناسى علاقه‌مند بود و رسالهٔ دکترى خود را در سال ۱۸۹۲ تحت عنوان 'تقسيم کار اجتماعي' (The divison of Laber in Society) در همين رشته نگاشت.

پس از آن اثر مهم ديگرى به‌نام 'قواعد روش جامعه‌شناسي' را در سال ۱۸۵۹ منتشر کرد. همزمان با انتشار مقاله‌هاى ژرف در مجله‌هاى گوناگون، به شهرت فراوان رسيد که سبب شد نخست جهت تدريس جامعه‌شناسى و علوم تربيتى در دانشکدهٔ ادبيات 'بردو' پاريس دعوت و سپس در سال ۱۹۰۲ به استادى علوم تربيتى در دانشکدهٔ ادبيات پاريس (سوربن) برگزيده شود. ضمناً امر تعليم جامعه‌شناسى را نيز به عهدهٔ او نهادند و تا پايان عمر به‌طور پيوسته به تدريس دو رشته علوم تربيتى و جامعه‌شناسى اشتغال داشت.

دورکيم، براى نخستين بار سالنامهٔ جامعه‌شناسى را بنياد نهاد که موجب اهميت و معروفيت خاص وى گرديد. آوازهٔ شهرت او به‌تدريج به تمام جهان رسيد و افکار و نظريات او گسترش يافت. به‌طورى که در ميان جامعه‌شناسان اين قرن هيچ صاحب‌نظرى را نمى‌شناسيم که مانند دورکيم در افکار معاصران و آيندگان اين همه تأثير گذاشته و آثارى به اين ارج و اعتبار داشته باشد.

نامبرده، گذشته از تحقيقات اجتماعى و نگاشتن کتب مهمى در جامعه‌شناسى چون: کتاب 'تقسيم کار اجتماعي' ، کتاب 'خودکشي' ، کتاب 'صور ابتدائى حيات ديني' و کتاب قواعد روشن جامعه‌شناسى که به‌طور مختصر به بحث درباره آنها خواهيم پرداخت، در علوم تربيتى نيز آثار مهمى به يادگار گذاشته است که عبارت هستند از: 'تربيت' و 'علوم تربيتي' و نيز مجموعه‌اى به‌نام 'تربيت و جامعه‌شناسي' ، 'سير آموزش و پرورش فرانسه' و 'آموزش و پرورش و اخلاق' .