|
| ۱۸۴۸ م. ماشين چاپ روتارى روزنامه تايمز - چاپ با سيلندر بزرگ حروف آلمان
|
|
| از آنجا که ترقى فن فلزکاري، تهيه فولادهاى سخت را امکان‌پذير ساخت، و در کارخانه‌ها توانستند چرخ‌هاى دندانه‌دار را با دقت خارق‌العاده بسازند. به همين دليل، اصلاح ماشين چاپ کونيک امکان‌پذير شد. در نظر بسيارى از مهندسين اين حرکت رفت و آمدى که در ماشين کونيک بود، به حداکثر ممکن ضد مکانيکى مى‌نمود و انتظارات ايشان را برآورده نمى‌ساخت. نظر آنان همواره اين بود که مى‌توانند کار چاپ اوراق را به کمک حرکت دورانى متصلى انجام دهند. چنانچه از مساعى شومت (Chaumette) فرانسوى در سال ۱۸۰۵ و سارتوريوس (Sartorios) آلمانى در ۱۸۰۸ و روم (Worms) فرانسوى در سال ۱۸۴۵ برمى‌آمد ايجاد ماشينى که با حرکت دورانى کار کند خارج از توان ايشان نبوده است. ليکن براى اينکه بتوانند ماشينى بسازند که با سرعت بسيار دوران کند احتياج به فولاد و چدنى کاملاً متجانس و داراى قطعات ظريف داشتند و گذشته از آن مى‌بايست سوار کردن اين ماشين با نهايت دقت ممکن انجام گيرد. تجربه‌اى که بيش از همه در اين راه به نتيجه رسيد، آن بود که در سال ۱۸۴۸ به وسيله روزنامه تايمز (Times) لندن انجام گرفت.
|
|
| روزنامه بزرگ سيتى اولين مؤسسه‌اى بود که ماشين چاپ استوانه‌اى را مورد استفاده قرار داد. اين ماشين تشکيل شده بود از استوانه‌اى چدنى به قطر يک متر و شست سانتى‌متر که فرم‌هاى چيده شده را ستون به ستون بر روى آن مى‌بستند، اين استوانه بزرگ مابين هشت استوانه ديگر که حامل کاغذ بودند دوران مى‌کرد. مرکب توسط چند سيلندر کوچک از مخزن مرکب، مرکب را بر روى سيلندر بزرگ بر روى حروف منتقل مى‌کرد. کارگران بايد براى دادن کاغذها به ماشين با دست و کارگران ديگر اوراق چاپى را که از سيلندر چاپ خارج مى‌شد جمع‌آورى و دسته مى‌کردند. اين ماشين تا سال ۱۸۵۱ مورد استفاده قرار گرفت و با آن حداکثر تا ۸۰۰۰ برگ روزنامه در هر ساعت چاپ مى‌کردند. اما راه حل واقعى مسئله که مى‌تواست اختيار چاپ آينده را به عهده بگيرد در راه بود.
|
|
| ۱۸۴۸ م. ايجاد اولين آژانس خبرگزارى در آمريکا
|
|
| در سال ۱۸۴۸ انتشار روزنامه‌هاى با اهميت در آمريکا رواج داشت. شش روزنامه مهم در نيويورک به يکديگر پيوستند و در کسب اخبار و اطلاعات سهيم شدند. آنها اخبار و اطلاعات را توسط دستگاه تلگراف از واشنگتن و بوستون به نيويورک انتقال مى‌دادند. اين روش سبب ايجاد سازمانى شده به نام (AP) که کوتاه نوشته (Associated Press) بود (AP) نخستين آژانس خبرى و پيام‌رسانى کشورها گرديد. بعد از جنگ داخلى آمريکا اين آژانس توسعه يافت و روزنامه‌ها با ديدهاى سياسى مختلف، انبوه اطلاعات را از سراسر دنيا به طرفداران آنها ارائه مى‌کردند. مبداء اين روش استاندارد شد و کشورهاى ديگر نيز از اين روش پيروى کردند.
|
|
| ۱۸۴۸ م. اولين تشکيلات پستى جديد در ايران
|
|
| در دوره آقا محمدخان تشکيلات چاپارى منظم پيش نيامد، و ارسال مراسلات بيشتر مخصوص دربار و اشراف و احکام دولتى بود که به وسيله چاپارهاى مخصوص انجام مى‌شد. يک نمونه از آنکه در تاريخ به ثبت رسيده است خبر قتل آقامحمدخان را بابا يوسف شاطر دوازده روزه در حالى‌که شبانه روز در حرکت بود و خوابش را نيز حين راه رفتن انجام مى‌داد از شوش به شيراز به باباخان فتحعلى‌شاه رساند. البته مقدارى مکاتبات خصوصى هم از مردم عادى بين ايالات مختلف يا بين ايران با بعضى کشورهاى ديگر وجود داشت که البته تشکيلات کهنه‌اى بود که از دوران‌هاى گذشته و از زمان حکومت‌هاى مختلف ايران قبل و بعد از اسلام موجود بود. غير از اين نوع ارتباط بيشتر مکالمات و مراسلات مربوط به تجار و بازرگانان با ساير کشورها بود که کاروان‌ها به بوشهر، بندرعباس و محمره در جنوب يا به ارزروم تفليس، عشق‌آباد در شرق و بالاخره به بغداد در غرب کشور برده مى‌شد و از اين شهرها نيز که به تدريج توسط دولت‌هاى هندوستان، انگلستان، روسيه و عثمانى ايجاد شده بود به اقصى نقاط دنيا فرستاده مى‌شد.
|
|
| صدرات اميرکبير در دوره ناصرالدين‌شاه با اقدامات و اصلاحات کشورى همراه بود. اميرکبير با صدور دستورالعمل‌هائى شفيع‌خان را موظف کرد تشکيلات چاپارى دولت را منظم کند و به دنبال آن برنامه خدمات پستى را تنظيم و براى استفاده عموم مردم در اواخر سال ۱۲۶۶هـ.ق. دستور تجديد بنا و ساختن چاپارخانه‌هاى جديد را به تمام ايالات ابلاغ کرد. اجراء آن نيز از اوايل ۱۲۶۷هـ.ق. در هر ولايتى شروع شد. ميرزا تقى‌خان اميرکبير بانى پست عمومى ايران شد. خطوط چاپارخانه‌ها در آن زمان در دارالخلافه تهران به آذربايجان فارس - رشت - کرمان - استرآباد - مازندران - خراسان - کرمانشاهان قرار داشت.
|
|
| ۱۸۴۹ م. شروع ارتباطات با استفاده از کابل تلگراف زيردريائى (با رمز مورس)
|
|
| در سال ۱۸۴۹ فاراده خواص عايق‌کننده گوتاپرکا (Gutta - Percha) را کشف کرد. اين عايق صمغى بود که از جزاير سوند (Sonde) که مجمع‌الجزايرى است در جنوب شرقى شبه جزيره مالاکا در اقيانوس کبير مى‌آمد. يک مهندس انگليسى به نام چارلزواکر (Charles Walker) بين سال‌هاى (۱۸۲۲ - ۱۸۱۱) سيمى را از ماده مزبور اندوده کرد و مابين فولکستون (Folkestone) بندرى در جنوب انگلستان و کشتى خاصى که براى اين تجربه در فاصله ۳ کيلومترى قرار داشت به آب انداخت و بدين طريق خيال استقرار يک خط تلگرافى مابين انگليس و قاره اروپا را به واقعيت تبديل کرد. عايق گوتاپرکا تا سال ۱۸۷۵ تنها عايق براى کابل بود و حدود ۷۰ سال از آن استفاده مى‌شد. تا آنکه مواد ديگرى مانند پلى‌اتيلين جاى آن را گرفت.
|
|
| ۱۸۴۹ م. روزنامه نظامى مريخ (ايران)
|
|
| اولين شماره روزنامه مريخ روز دوشنبه پنجم شهريور ماه محرم‌الحرام ۱۲۶۹هـ.ق. در تهران منتشر شد. روزنامه مريخ اولين روزنامه نظامى يا به قول خودِ روزنامه وزارت عسکريه مى‌باشد و تمام مطالب آن را مقالات نظامى و اعلانات رسمى تشکيل مى‌دهد. گاهى مطالب علمى نيز در آن به چاپ مى‌رسيد. اين روزنامه در دارالطباعه خاص در اراک همايون به چاپ رسيده و در بالاى سرلوحه آن عبارت زير به چشم مى‌خورد: هر کس اخبار مفيد به ادارهٔ نظامى بفرستد به اسم خود او نوشته مى‌شود. نمره دوم روزنامه مريخ در روز چهارشنبه ۲۱ محرم‌الحرام ۱۲۹۶هـ.ق. مطابق با ژانويه ۱۸۴۹ منتشر شده است. اين روزنامه داراى اخبار رسمى عساکر دولت عليه ايران. جنگ آخرى مابين دولتين روسى و عثماني. تاريخ قياصره روميه الکبرى و روزنامه مريخ با خط نستعليق در ۴ صفحه و هر صفحه در دو ستون به چاپ رسيده است.
|
|
|
|
|
| ۱۸۴۹ م. انتشار دومين روزنامه در ايران (زاهرير دباهرا)
|
|
| دومين روزنامه ايران به نام زاهرير باهرا به معناى پرتو روشنائى به زبان آشورى سريانى شرقى جديد در اروميه انتشار يافت. اولين شماره اين روزنامه در نوامبر ۱۸۴۹ ذيحجه ۱۲۶۵، آذر ۱۲۲۸ منتشر شد. نشر آن به صورت ماهانه، بعدها پانزده روزه و دست کم ۶۹ سال ادامه داشت. اين روزنامه ارگان هيئت مذهبى آمريکائى بوستون بود. که از سال ۱۸۲۵ توسط جاستن پرکينز سرپرستى مى‌شد و سردبيرى نشريه را دکتر لابارى آمريکائى بر عهده داشت. در سال‌هاى پايانى قرن نوزدهم کار آن را به يک آشورى پروتستان به نام (رابى شمئول بدل دِخانگالد) سپردند. اين روزنامه قديمى‌ترين روزنامه‌اى است که به زبان آشورى به چاپ رسيده است. در عين حال، اين روزنامه نخستين نشريه چاپ شده در بيرون از پايتخت، اولين روزنامه غيرفارسى و پيشتاز روزنامه‌هاى مذهبى چاپ ايران است. نشريه در دو تا چهار صفحه سه ستونى انتشار مى‌يافت قطع نخستين آن ۴۰×۲۵ سانتى‌متر بود. اما اين قطع بارها تغيير کرده. اين روزنامه در ده سال نخست انتشار خود سراسر مذهبى بود و همواره به مناقشه قلمى و جدال مذهبى با نسطوريان و کاتوليک‌ها مى‌پرداخت.
|
|
| ۱۸۵۰ م. انتشار اولين مجله عکاسى در آمريکا
|
|
| نخستين مجله عکاسى در نيويورک به نام داگرئوتيپ (Dagierretotype) در سال ۱۸۵۰ انتشار يافت. از آنجا که لوئى‌ژاک مانده داگر (L. J. M. Daguerred) نقاش و منظره‌ساز و مخترع فرانسوى با همکار خود نيپس در سال ۱۸۲۹ موفق به ثابت کردن تصاوير شده بود و شيوه فرآيند داگرئوتيپ طريقه‌اى در عکاسى به نام وى است، به همين جهت نام نخستين مجله عکاسى در آمريکا به نام اين شيوه و به احترام داگر، داگرئوتيپ ناميده شد.
|
