چگونگی عملکرد در مورد پیری پوست

اگرچه ممکن است چروک‌هاى پوستى يک مشکل پزشکى به‌نظر نرسند، ولى آشکارترين نشانهٔ پيرى هستند و ممکن است افراد را به خرج کردن مبالغ زياد براى جراحى زيبائى و تهيهٔ داروهاى موثر براى خلاصى از اين عارضه تحريک کنند. متخصصان بيمارى‌هاى پوست در حال حاضر معتقد هستند اکثر نشانه‌هاى پيرى در پوست در اثر مواجههٔ طولانى‌مدت با نور خورشيد ايجاد مى‌شوند. حتى افراد سالخورده در صورت خوددارى از مواجهه با خورشيد پوست آنها جوان‌تر به‌نظر خواهد رسيد. به‌عنوان مثال پوست صورت يک فرد بالاى ۵۰ سال را با پوست قسمت داخلى بازوى او مقايسه کنيد. پوست در معرض خورشيد به مرور زمان ضخيم مى‌شود و اين پوست تنها با چين‌خوردن (چروک) و شل شدن با اين نسج اضافى تطابق مى‌يابد. هرچه پوست پيرتر شود، خشک‌تر نيز خواهد شود.

پرتوهاى خورشيد که تصور مى‌شود مسئول بروز پيرى ناشى از نور باشند، اشعهٔ ماوراء بنفش A با طول موج بلندتر هستند که به لايه‌هاى عميق‌تر پوست که رشته‌هاى کلاژن و الاستين در آنجا قرار دارند، نفوذ مى‌کنند. کلاژن به پوست قوام مى‌دهد، در حالى‌که الاستين باعث ايجاد خاصيت ارتجاعى آن مى‌شود. به خاطر داشته باشد که برخلاف اشعهٔ ماوراء بنفش B که باعث آفتا‌ب‌سوختگى مى‌شوند و در وسط روز حداکثر شدت را دارند، اشعهٔ ماوراء بنفش A در تما طول روز و در سراسر سال شديد هستند. حتى در روزهاى ابري! بيش از ۸۰ درصد اشعهٔ ماوراء بنفش A از ميان ابرها نفود مى‌کنند.

آنچه که به‌عنوان 'سير طبيعى پيري' در نظر گرفته مى‌شد در حال حاضر تصور مى‌شود که به دليل اثرات تجمعى مواجهه با خورشيد، ايجاد مى‌گردد. پوست مثل يک ماشين زمان است و داراى حافظه مى‌باشد. هر ساعت مواجهه با نور خورشيد به مقدار هفته گذشته و يا دههٔ گذشته آن افزوده مى‌شود تا اثرات تجمعى آن روى ساختمان زمينه‌اى پوست مشخص گردد. به کودکان بايد به‌طور زودرس آموخته شود که نور خورشيد مفيد است ولى مواجههٔ بيش از حد با آن آثار نامطلوبى در درازمدت ايجاد مى‌کند.

چگونگی عملکرد در مورد پيرى پوست

مارک تواين به طعنه گفته است: 'وقتى دوست شما براى خوشحالى شما مى‌گويد که چقدر جوان شده‌ايد، مطمئن باشيد که اين نشانهٔ پير شدن شما است' . ولى اين جمله مربوط به قرن نوزدهم است که اکثر مردم بيشترين ساعت‌هاى بيدارى خود را بيرون مى‌گذارندند. زمانه فرق کرده است. براى پيشگيرى از چروکيدگى پوست بايد مواجهه با خورشيد را محدود کنيد. اين کار را مى‌توانيد با استفاده از پوشش مناسب هنگام بيرون رفتن (چتر آفتابى بايد مورد بهره‌بردارى مجدد قرار گيرد)، يا با به‌کار بردن مواد ضد آفتاب انجام دهيد. از مواد ضد آفتاب با طيف اثر گسترده استفاده کنيد تا از اشعهٔ ماوراء بنفش B و A جلوگيرى کند. فرآورده‌هاى تجارى‌اى که پوست را در مقابل اشعه ماوراء بنفش B و تا حدودى نيز در مقابل اشعهٔ ماوراء بنفش A محافظت مى‌کنند عبارتند از: فوتوپلکس، باين دِسولئيل ۱۵، پره‌سان ۱۵، سان داون ۲۵ (اين فرآورده قدرت ابقاء زيادى دارد)، کلينيک ۱۹، اليزابت آردن ۱۵، وَاِستى لادر. در حال حاضر بسيارى از مواد آرايشى با مواد ضد آفتاب ساخته مى‌شوند.

هر روز صبح بعد از زير دوش رفتن از مواد ضد آفتاب استفاده کنيد و بعد از شنا و فعاليت بدنى شديد دوباره آنها را به‌کار بريد.

از مراجعه به سالن‌هاى ويژهٔ برنزه شدن خوددارى کنيد. بى‌ترديد اين پديده يکى از زيان‌آورترين صنايع بعد از به‌کار بردن دستگاه‌هاى اشعهٔ X در فروشگاه‌هايى کفش است. اگرچه صاحبان اين سالن‌ها ممکن است به شما بگويند که لامپ‌هاى برنزه‌کنندهٔ آنان اشعهٔ زيان‌‌آور توليد نمى‌کنند ولى اين حقيقت ندارد. اين لامپ‌هاى خورشيدى مانند ساير لامپ‌هاى خورشيدى که باعث تسريع برنزه شدن پوست مى‌شوند، داراى خطرهاى مشابه از نظر سوختگى پوست، آسيب‌ديدگى چشم، آب مرواريد، پيرى زودرس پوست، و سرطان پوست هستند. بايد از اشعهٔ ماوراء بنفش از هر منبعى که باشد، پرهيز کرد.

مراقب 'مواد تسريع‌کنندهٔ برنزه شدن' و 'قرص‌هاى برنزه شدن' باشيد. قرصى براى تسريع برنزه شدن وجود ندارد. آنها تنها جلد کيف پول شما را برنزه مى‌کنند.

سيگار نکشيد. سيگار کشيدن نه تنها باعث سرطان ريه و بسيارى از بيمارى‌هاى مزمن ديگر مى‌شود بلکه موجب بروز 'چهرهٔ سيگاري' مى‌شود. اين عارضه مجموعه‌اى از چروک‌هاى پنجه کلاغى در اطراف چشم‌ها، چروک‌هاى خطى و عمود بر دور دهان، و اثرات خاکسترى رنگ روى پوست است که زيبا نيستند.

هيچ کدام از داروهائى که در حال حاضر بدون نسخه به فروش مى‌رسد، از پير شدن پوست جلوگيرى نمى‌کنند و تنها باعث مرطوب شدن آن مى‌شوند. هيچ ژلهٔ بسيارى عالي، کرم ضد چروک يا ضد پيري، قطرهٔ حيرت‌انگيز، کرم گران‌قيمت (اگر نام فرانسوى دارد مراقب نقدينگى خود باشيد)، عصارهٔ فوق‌العادهٔ غده‌ها يا سلول‌ها، اثرى جزء مرطوب کردن پوست ندارد. کپسول‌هاى خوراکى ويتامين A نيز برخلاف ادعاهاى زيادى که در مورد آنها مى‌شود، مؤثر نيستند و در صورتى‌که به مقدار زياد مصرف شوند، اثرات سمى دارند.

ولى ممکن است جاى اميدوارى باشد. مطالعات اوليه روى داروى ترتينوين که تحت عنوان رتين A و براى درمان آکنهٔ شديد عرضه شده است، نشانگر به تأخير افتادن بروز تغييرات ناشى از پيرى روى پوست در اثر مصرف اين دارو و حتى احتمالاً بازگشت اين تغييرات در برخى از موادر بوده است. به‌نظر مى‌رسد که اين دارو از طريق تحريک رشد ضخامت روپوست (لايهٔ خارجى پوست) عمل مى‌کند. چنين مى‌نمايد که اين پديده باعث پر شدن چروک‌ها و پوشاندن برخى از 'لکه‌هاى پيري' مى‌شود.

با وجود اين رتين A داراى عوارض جانبى است. در اکثر افرادى که تاکنون بررسى شده‌اند، اين دارو باعث قرمزي، تحريک، و کنده شدن پوست شده است. اين عارضه معمولاً موقتى است و اکثر افراد بعد از گذشت ۴ تا ۶ ماه از مصرف آن پوست آنها شفاف‌تر و جوان‌تر شده است. براى رسيدن به نتيجه نهائى و حصول اين تأثيرات آشکار به‌کار بردن مستمر آن ضرورى است.

قبل از مراجعهٔ فورى به پزشک و تقاضاى تجويز اين دارو، بايد بدانيد که ادارهٔ غذا و دارو هنوز رتين A را براى درمان چروک‌هاى پوستى يا هر تغيير مشابه ناشى از نور خورشيد، تأييد نکرده است. ادارهٔ غذل و دارو و اکثر متخصصان بيمارى‌هاى پوست معتقد هستند که قبل از تجويز اين دارو به‌عنوان داروى ضد چروک بايد مطالعات بسيار و درازمدت‌ترى انجام شود. به‌عنوان مثال نقش احتمالى اين دارو در ايجاد سرطان پوست ناشناخته است.