|
بيضه‌ها دو غدهٔ مردانه هستند که اسپرم و هورمون‌هائى را که مسئول ايجاد صفات جنسى مردانه هستند، مى‌سازند. رابطه آنها با آلت مردانه، مثانه و غدهٔ پروستات در شکل نشان داده شده است. مشکلات پزشکى اصلى بيضه‌ها و کيسهٔ بيضه التهاب و وجود توده‌هاى گوناگون ناخواسته است که تشخيص آنها ضرورى است.
|
|
|
|
|
|
|
اپيديدم٭ يک زائده کرمى شکل است که در عقب بيضه واقع است و به‌عنوان عضو جمع‌کنندهٔ اسپرم عمل مى‌کند و مى‌توان آن را به‌شکل طناب نازکى که به‌سمت کشاله ران امتداد دارد لمس کرد. عفونت اپيديديم زمانى بروز مى‌کند که باکترى‌ها از طريق پيشابراه به‌درون مجراى منى‌بر نزول کنند. در واقع التهاب اپيديديم معمولاً عارضهٔ التهاب پيشابراه (به مبحث التهاب غيراختصاصى پيشابراه مراجعه کنيد) يا التهاب پروستات (به مبحث التهاب پروستات مراجعه کنيد) است. بيضه‌ها نيز اغلب ملتهب خواهند بود (التهاب بيضه). نشانهٔ شاخص التهاب اپيديديم گرمى و تورم سوسيس شکل در خلف بيضه است که هنگام لمس شديداً دردناک و حساس است. تب، تهوع و استفراغ از نشانه‌هاى واضح لزوم مراجعه فورى به پزشک است.
|
|
|
٭ مجرائى که اسپرم‌هاى توليد شده در بيضه را به‌سمت کيسهٔ منى و پروستات مى‌برد -م.
|
|
|
|
|
درمان‌هاى علامتى عبارتند از: استراحت در بستر، بالا بردن بيضه‌ها توسط نگهدارنده‌هاى کيسهٔ بيضه، و استفاده از کيسه‌هاى يخ. براى مقابله با باکترى‌هاى خاص مولد بيماري، آنتى‌بيوتيک مناسب انتخاب مى‌شود. شايع‌ترين باکترى‌هائى که باعث التهاب اپيديديم مى‌شوند، آنهائى هستند که باعث سوزاک و عفونت کلاميديائى مى‌شوند (هر دو جزء بيمارى‌هاى مقاربتى هستند. به مبحث بيمارى‌هاى مقاربتى مراجعه کنيد). بنابراين براى جلوگيرى از عفونت مجدد همسر شما نيز ممکن است نياز به درمان آنتى‌بيوتيکى داشته باشد. در موارد نادرى که آبسه ايجاد مى‌شود، تخليه از طريق جراحى ضرورى است.
|
|
|
|
|
پيچ‌خوردگى بيضه عارضه‌اى است که اغلب بايد از التهاب اپيديديم افتراق داده شود. اين عارضه زمانى بروز مى‌کند که بيضه درون کيسهٔ بيضه پيچ بخورد، به‌طورى که خونرسانى خود را قطع کند. اين عارضه به‌علت عدم اتصال محکم خلف بيضه به کيسهٔ بيضه بروز مى‌کند.
|
|
|
تورم، درد، و حساسيت بيضه‌ها اغلب افتراق پيچ‌خوردگى بيضه را نجات دهد. بعد از باز کردن پيچ‌خوردگى طناب اسپرماتيک٭ بيضه‌ها براى جلوگيرى از عود پيچ‌خوردگى در محل ثابت مى‌شوند. اگر جراحى فوراً انجام نشود، بيضه از بين خواهد رفت. با وجود اين، فقدان عملکرد يک بيضه به معنى عقيم شدن نيست، زيرا بزرگ شدن بيضهٔ ديگر با توليد کافى اسپرم بارورى را تضمين مى‌کند.
|
|
|
٭ طناب اسپرماتيک شامل مجراى منى‌بر و شريان بيضه است -م.
|
|
|
|
|
انجام عمل جراحی ظرف چند ساعت اول شروع درد تنها
اقدامی است که می تواند بیضه را نجات دهد. بعد از باز کردن پیچ خوردگی طناب اسپرماتیک (طناب اسپرماتیک شامل مجرای منی بر و شریان بیضه است - م) بیضه ها برای اگر جراحی فوراً انجام نشود، بیضه
از بین خواهد رفت. با وجود این، فقدان عملکرد یک بیضه به معنی عقیم شدن نیست، زیرا
بزرگ شدن بیضه دیگر با
جلوگیری از عود پیچ خوردگی در محل ثابت می شوند. تولید کافی اسپرم باروری را تضمین می کند.
|
|
|
|
|
بيضه‌ها به‌علت در معرض بودن گاهى صدمه مى‌بينند و آن چنان درد شديدى ايجاد مى‌کنند که باعث مى‌شود شما به خود بپيچيد. لگد خوردن به ناحيه کشاله ران در حين ورزش احتمالاً شايع‌ترين علت صدمه به بيضه است.
|
|
|
|
|
معمولاً درمانى لازم نيست. با اين حال اگر درد ادامه يافت و تورم بيضه بروز کرد، فوراً به پزشک مراجعه کنيد. تخليهٔ لخته‌هاى خون (هماتوم) ممکن است تنها راه نجات بيضه باشد. در برخى موارد يک تجمع بدون درد خون به‌تدريج در داخل کيسهٔ بيضه ايجاد مى‌شود. اين عارضه را هماتوسل گويند که شبيه هيدروسل است با اين تفاوت که نور چراغ قوه از درون هماتوسل عبور نمى‌کند. اگر هماتوسل خودبه‌خود از بين نرود، ممکن است براى جلوگيرى از عقيم شدن آن را از طريق جراحى خارج کرد.
|
|
|
|
|
هيدروسل توده‌اى است که در اثر تجمع مايع دورن کيسه بيضه ايجاد مى‌شود. هيدروسل معمولاً در يک طرف بروز مى‌کند و ممکن است به‌قدرى بزرگ شود که باعث ناراحتى گردد. شما مى‌توانيد با توجه به اين واقعيت که نور چراغ قوه از هيدروسل عبور مى‌کند، هيدروسل را از هماتوسل افتراق دهيد. در صورتى‌که اين توده باعث ناراحتى شود، درمان آن برداشتن از طريق جراحى است. مايع را مى‌توان توسط سوزن نيز خارج کرد، ولى اين مايع معمولاً دوباره تجمع مى‌يابد و خطر ايجاد عفونت نيز وجود دارد.
|
