آثار و بقایای تمدن سیلک

تپه سيلک در جنوب غربى شهر کاشان در سر راه کاشان به باغ فين واقع شده است. فاصلهٔ اين تپه تا شهر کاشان قديم حدود سه کيلومتر است. ولى امروز در اثر وسعت شهر در حاشيهٔ شهر قرار دارد. آثار باستانى سيلک شامل دو تپه است که به‌نام تپه‌هاى شمالى و جنوبى ناميده شده‌اند، که فاصلهٔ آنها از يکديگر در حدود ششصد متر است. تپهٔ شمالى کوچک‌تر است ولى آثار قديمى‌ترى را در بر دارد. ابعاد اين تپه در حدود ۱۱۰ ضربدر ۳۲۰ متر بوده و ارتفاع آن در حدود شش متر است. بقاياى باستانى تپه شمالى از دو طبقه اصلى که هر يک معرف يک دوره تمدنى است؛ تشکيل يافته که به‌نام سيلک I و سيلک ‌II مشهور هستند. تپه جنوبى از نظر حجم بزرگ‌تر و ابعاد آن ۱۹۰ ضربدر ۲۶۰ متر بوده و ارتفاع آن در حدود ۲۵ متر است. اين تپه از دو طبقه اصلى که هر يک معرف يک دوره تمدنى هستند، به‌نام‌هاى سيلک III و سيلک IV تشکيل شده است. علاوه بر اين چهار طبقه قربستان الف و قبرستان ب که هر يک مربوط به يک دوره تمدنى است وجود دارد. قبرستان الف بر روى تپه در مرتفع‌ترين قسمت‌ها تشکيل طبقه سيلک V را مى‌دهد و قبرستان ب که اطراف تپه سيلک را در دشت فرا گرفته است به‌نام طبقه سيلک IV ناميده مى‌شود. قديمى‌ترين لايه اين تمدن که سيلک اول است به‌نام تمدن سيلک خوانده مى‌شود.

تل‌باکون‌ب

اين تپه در دو کيلومترى جنوب غربى تخت جمشيد در مرودشت واقع شده است.

تل‌جرى‌ب

اين تپه در منطقه تخت جمشيد و پاسارگاد واقع شده است.

تپه‌زاغه

اين تپه در منطقه بوئين‌زهرا در دشت قزوين در ۸ کيلومترى شمال شرقى سگز‌آباد واقع شده است.

تپه‌حاجى‌فيروز

اين تپه در جنوب درياچه رضائيه در دشت سلدوز واقع شده است.

گودين‌تپه

اين تپه در حدود شش کيلومترى مغرب کنگاور واقع شده است.

تپه‌گوران

اين تپه در دره رودخانه هليلان واقع شده است.

تپه‌سرآب

اين تپه در هفت کيلومترى شمال شرقى شهر کرمانشاه واقع شده است.

غارکمربند

اين غار در جوار غار على‌تپه در نزديکى بهشهر قرار گرفته است.

غارهوتو

اين غار در نزديک دهکده تريجان در حدود دو کيلومترى مغرب بهشهر واقع شده است.

تپه‌‌چغاميش

اين تپه در حدود سى‌کيلومترى جنوب شرقى شهر دزفول واقع شده است.

تپه جعفرآباد

اين تپه در شورش و در هفت کيلومترى شمال تپه شوش واقع شده است.

تپه چشمه على عميق

اين تپه در جنوب شرقى تهران در نزديکى شهر روى واقع شده است.

يانيک‌تپه

اين تپه در حدود سى‌کيلومترى غربى شهر تبريز در فاصله سه کيلومترى شهر کوچک خسروشاه واقع شده است. طبقهٔ نئوليتيک آن همزمان با سيلک است.