|
|
|
| کودکان به فراوانى دچار بيمارى‌ها و نقيصه‌هاى دندانى مى‌شوند. پوسيدگى‌هاى دندان و بيمارى‌هاى پريودنتال (بافت‌هاى پيرامون دندان‌ها) دو بيمارى دندانى شايع هستند. بايد در برنامهٔ بهداشت مدارس براى معاينهٔ دهان و دندان کودکان پيش‌بينى لازم معمول و حداقل سالى يک بار معاينه انجام شود. در کشورهاى پيشرفته بهداشت‌کاران بهداشت دندان در مدارس شاغل و به دندان‌پزشکان مدارس در معاينهٔ دندان‌هاى کودکان کمک مى‌کنند. اين بهداشت‌کاران معاينه‌هاى اوليهٔ دندان‌ها و پاک کردن دندان‌ها به‌عنوان پيشگيرى را که در پيشگيرى از ناراحتى‌هاى کام دهان و بهبود ظاهر افراد ارزش بسيار دارد انجام مى‌دهند. بهداشت‌کاران دهان و دندان در آموزش بهداشت دهان و دندان هم در ضمن کار با کودکان نقشى بر عهده دارند.
|
|
|
|
| دبستان مسؤول شناسائى زودرس عيوب انکسار در چشم دانش‌آموزان است و درمان لوچى (Squint) و آمبليوپى (Amblyopia) (کمبود بينائى در چشم از نظر ساختماني) و شناسائى و درمان عفونت‌هاى چشمى مانند تراخم هم برعهدهٔ بهداشت مدارس است. تجويز ويتامين A براى کودکان در معرض خطر نتايج خوبى داشته است. به‌عبارت ديگر خدمات اساسى بهداشت چشم بايد در مدرسه ارائه شود.
|
|
|
|
| مهم‌ترين جزء برنامهٔ بهداشت مدارس آموزش بهداست است. بايد هدف نهائى آموزش ايجاد دگرگونى‌هاى مطلوب در دانش بهداشتي، بينش و رفتار دانش‌آموز باشد و نه تنها آموزش مجموعه‌اى مقررات بهداشتى به کودکان.
|
|
| آموزش بهداشت در مدارس بايد زمينه‌هاى زير را شامل باشد:
|
|
| الف- بهداشت فردي:
|
| برنامهٔ آموزش بهداشت مدارس بايد زنده، عملى و بر پايهٔ نيازهاى روزمره و علايق کودکان باشد. نياز به بهداشت پوست، مو، دندان‌ها و پوشاک بايد براى کودکان تأکيد شود. توجه به وضع و حالت ظاهرى هم اهميت دارد. کودکان بيشتر اوقات به هنگام نشستن و ايستادن وضع بدى به‌خود مى‌گيرند و اين کار بايد تعيين و اصلاح شود. اينک روز به‌روز بيشتر دانسته مى‌شود که بيمارى‌هاى استحاله‌اى عمده در بزرگسالان در رفتارهاى بهداشتى نادرستى ريشه دارند که از اوايل زندگى شکل گرفته‌اند. سيگار کشيدن يکى از دشوارى‌هاى بهداشتى است که بايد در دبستان با آن برخورد کرد.
|
|
| ب- بهداشت محيط زيست:
|
| تشويق نوجوانان به مشارکت در فعاليت‌هاى بهداشتى و حفظ نظافت و بهداشت محيط يکى از اعمال مهم خدمات بهداشت مدارس است. بازديد از برنامه‌هاى بهداشتى جامعه و از آن هم بهتر، مشارکت در برنامه‌هاى عملى بهداشت جامعه (مانند ايمن‌سازي، مبارزه با مگس، ساختن چاه‌ها و مستراح‌هاى بهداشتي) - فرصت‌هاى عالى براى آموزش بهداشت مى‌باشند.
|
|
| ج- زندگى خانواده:
|
| آموزش براى زندگى خانوادگى هم روز به‌روز بيشتر به‌عنوان يک اولويت شناخته مى‌شود. و در اين مورد تفاوتى بين کشورهاى پيشرفته رو به پيشرفت نيست. بهداشت مدارس نه تنها بر گسترش يک زندگى بهداشتى توجه دارد بلکه به بينش سالم در جهت بارورى انسان هم متوجه است.
|
|
| آموزش بهداشت در مدرسه يکى از کارهاى آموزگار مدرسه است و در اين کار کارشناس مرکز بهداشت يا ديگر کارکنان بهداشتى مى‌توانند به او کمک کرده و راهنمائى لازم را انجام و مواد مورد نياز آموزشى را در اختيار او بگذارند؛ ولى باز هم آموزگار شخص اصلى براى ارائهٔ مواد و مطالب براى دانش‌آموزان است. براى انجام اين کار مهم بايد آموزگار با کارهاى آموزش بهداشت و فنون آن به‌خوبى آشنا و نسبت به بهزيستى و سلامت کودکان صميمانه علاقه‌مند باشد. کودکان دستوران بهداشتى گرفته در دبستان را به والدين خود در منزل بازگو مى‌کنند و از اين مهم‌تر در بزرگى اين دستوران را براى خانوادۀ خود به‌کار مى‌گيرند. در کشورهاى رو به پيشرفت که بدى وضع بهداشت يک دشوارى بزرگ است هر کودک دبستانى يک کارمند بهداشتى است.
|
|
| آموزش کودکان ناتوان و معلول
|
|
| هدف نهائى از اين آموزش کمک به کودک ناتوان و خانوادهٔ او است تا کودک بتواند به بيشترين توان بالقوهٔ خود دست يابد و حتّى‌المقدور يک زندگى عادى و مستقل داشته باشد و يک عضو مثمر و متکى به‌خود در جامعه شود. منابع مورد استفاده براى چاره‌جويى کودکان ناتوان و معلول در کشورهاى مختلف متفاوت است. اين کار همکارى ادارهٔ بهداشت، بهزيستي، آموزش و پرورش و رفاه اجتماعى را ايجاب مى‌کند.
|
|
|
|
| مجموعهٔ سوابق بهداشتى هر دانش‌آموز بايد نگاه‌دارى شود. پروندهٔ بهداشتى دانش‌آموز بايد شامل اين مطالب باشد:
|
|
| - داده‌هاى شناسه‌اى (نام - نام‌خانوادگي، تاريخ تولد، نام پدر و مادر، نشانى خانه و ...)؛
|
|
| - سوابق بهداشتى در گذشته؛
|
|
| - گزارش يافته‌هاى معاينهٔ بالينى و آزمون‌هاى غربال‌گرى و ثبت خدمات انجام شده براى دانش‌آموز.
|
|
| مقصود از نگاه‌دارى پروندهٔ بهداشتى دانش‌آموز گرد‌آورى اطلاعات مربوط به جنبه‌هاى بهداشتى دانش‌آموز در راستاى دادن آگاهى‌هاى مستمر به سرپرست بهداشت است. اين پرونده‌ها براى تجزيه و تحليل و ارزشيابى برنامه‌هاى بهداشت مدارس هم سودمند هستند و پيوستگى مفيدى بين خانه، مدرسه و جامعه به‌وجود مى‌آورند.
|
