در اکثر کنژونکتيويت‌ها و کراتيت‌ها، اپى‌تليوم قرنيه درگير مى‌باشد و در موارد نادرى تنها بافت گرفتار است (نظير کراتيت منقوط سطحي) (Superficial punctate keratitis). شکل تغييرات اپى‌تليومى و موقعيت ضايعه بر روى قرنيه در بيمارى‌هاى مختلف متفاوت بوده، ارزش تشخيص زيادى دارد.
کراتيت ساب‌اپى‌تليال
اغلب ثانوى به کراتيت اپى‌تليال است (نظير انفيلتراسيون ساب‌اپى‌تليال در کراتوکنژونکتيويت اپيدميک). معمولاً اين ضايعات را مى‌توان بدون اسليت لامپ نيز مشاهده نمود.
کراتيت استرومائى
واکنش‌هاى استروما در برابر بيمارى قرنيه عبارتند از: انفيلتراسيون، ادم، اسکار، نازک شدن يا تحليل رفتن (که ممکن است منجر به سوراخ قرنيه شود) و واسکولاريزاسيون قرنيه. الگوى اين تغييرات کمتر از کراتيت اپى‌تليال براى بيمارى اختصاصى هستند.
کراتيت اندوتليال
اختلال عمل اندوتليوم موجب ادم قرنيه مى‌شود که در ابتدا شامل ادم استروما بوده و سپس اپى‌تليوم نيز گرفتار مى‌شود. اين حالت برعکس ادم قرنيه ناشى از افزايش فشار کرهٔ چشم است که در آن اپى‌تليوم قبل از استروما مبتلا مى‌شود. معمولاً مشاهده مورفولوژى ضايعات اندوتليوم با اسليت لامپ تا زمانى که قرنيه زياد متورم نشده، امکان پذير است. وجود سلول‌هاى التهابى بر روى اندوتليوم (رسوبات کراتيک (Keratic precipitates) با KPS) هميشه نشانهٔ بيمارى اندوتليوم نيست؛ زيرا از علائم يووئيت قدامى نيز مى‌باشد.
زخمى شدن قرنيه
اسکار ناشى از زخم قرنيه از علل عمدهٔ کورى در سراسر جهان است. در گذشته، زخم چرکى مرکزى قرنيه تقريباً هميشه توسط پنوموکوک ايجاد مى‌شد؛ ولى در سال‌هاى اخير به‌علت استفادهٔ گسترده از داروهاى کاهندهٔ ايمني، باکترى‌هاى فرصت طلب قارچ‌ها و ويروس‌ها موجب تعداد بيشترى زخم قرنيه نسبت به پنوموکوک شده‌اند.
زخم‌هاى مرکزى قرنيه
اين زخم‌ها معمولاً زخم‌هاى عفونى بوده که متعاقب آسيب اپى‌تليوم به‌وجود مى‌آيند. گاهى اوقات هيپوپيون (Hypopyon) همراه زخم وجود دارد. هيپوپيون تجمع سلول‌هاى التهابى به‌صورت لايهٔ کم رنگى در قسمت تحتانى اتاقى قدامى است و ويژگى زخم‌هاى باکتريال و قارچى مرکز قرنيه مى‌باشد. هيپوپيون در زخم‌هاى باکتريال استريل است (مگر در حضور پارگى غشاء دسمه)؛ اما در زخم‌هاى قارچى ممکن است داراى عناصر قارچى باشند.
کراتيت باکتريال
بسيارى از انواع زخم‌هاى قرنيه شبيه هم بوده، تنها از لحاظ شدت با هم تفاوت دارند. داروهاى توصيه شده براى درمان کراتيت عفونى در جدول درمان کراتيت باکتريال، قارچى و آميبي. آورده شده است.
جدول درمان کراتيت باکتريال، قارچى و آميبى
Thlird Choice
Second Choice
First Choice
Organisms
Vancomycin or ceftazidime
Penicillin G
Cefazolin
Gram-positve Cocci: lancet-
shaped With Capsule =S
pneumoniae2
Ciprofloxacin2
Amikacin
Gram-Positive rods: Slender
and varying in length
Mycobacterium fortuitum, Nocardia species, Actinomyces
Species
