مفاصل و حرکات مچ و کف و بند انگشتان پا(۲)

مفاصل

مفاصل (Intertarsal Joints) يا مفاصل استخوان‌هاى مچ پا که به‌منظور مفاصل استخوان‌هاى پاشنه قاپ و ناوى مى‌باشد، ساختمان اين مفاصل به‌استثناء مفصل موجود بين قاپ و ناوى همگى از نوع مفاصل مسطح مى‌باشند.

مفاصل (Midtarsal Joint) يا مفاصل ميانى استخوان‌هاى مچ پا که منظور استخوان‌هاى پاشنه و تاسى و همچنين مفصل قاپ و ناوى مى‌باشد که قبلاً اشاره گرديد. اين دو مفصل در کنار يکديگر قرار گرفته و شبيه حرف (S) است. مفصل موجود بين قاپ و ناوى از نوع مفاصل کروى مى‌باشد و قابليت‌هاى حرکتى آن عبارتند از مقدار کمى دورسى فلکشن و پلانتار فلکشن که بر ميزان دورسى فلکشن و پلانتار فلکشن مفصل مچ پا مى‌افزايد. علاوه بر حرکت فوق اين مفصل قادر است حرکات پا حول محور ساجيتال به سمت داخل و يا خارج بدن را موجب شود، زمانى‌که لبهٔ خارجى پا به طرف بيرون از بدن متمايل مى‌شود آن را اورشن (Eversion) مى‌گويند و برعکس موقعى که لبهٔ داخلى پا متمايل به داخل بدن مى‌شود، حرکت را اينورشن (Inversion) مى‌گويند، حرکات فوق از مفصل کروى‌شکل استخوان‌هاى ناوى و قاپ انجام مى‌شوند. بعضى از حرکت‌شناسان معتقد هستند که در حرکات فوق به ترتيب پنجهٔ پا دور و نزديک مى‌شود و نتيجه مى‌گيرند که مى‌توان به دو حرکت اورشن و دور شدن در مچ پا، پرونشين و همچنين به دو حرکت اينورشن و نزديک شدن، سوپينيشن اطلاق نمود.

در شکل زير خط مفصلى دو مفصل بين استخوان قاپ و ناوى و همچنين پاشنهٔ تاسى را که به شکل (S) مى‌باشد نشان مى‌دهد. مفصل پاشنه و تاسى از نوع مفاصل مسطح مى‌باشد. که به مقدار کمى حرکت خطى دارد.

مفاصل (Metatarsophalangeal Joint) که مفاصل استخوان‌هاى کف پا با بند اول انگشتان مى‌باشند، از نوع مفاصل لقمه‌اى هستند که حول دو محور حرکتى دارد حول محور فرونتال، حرکات فلکشن و اکستنشن و هايپراکستنشن را انجام مى‌دهند و حول محور ساجيتال حرکات آبداکشن و آداکشن به مقدار کم وجود دارد. قابليت حرکتى مهمى که اين مفاصل دارند در دويدن‌ها و پرش‌ها داراى اهميت بسيارى مى‌باشد.

مفاصل (Interphalangeal) يا مفاصل بند انگشتان پا که از نوع مفاصل قرقره‌اى يا لولايى مى‌باشند. يک‌محوره بوده و فقط حول محور فرونتال حرکات فلکشن و اکستنشن را موجب مى‌گردند، حرکت فلکشن بندهاى انگشتان داراى اهميت بسيارى مى‌باشد، منظور اين است که هفت عضلهٔ فلکسور بندهاى انگشتان داراى اهميت زيادى هستند، زيرا در مهارت‌هايى چون دويدن‌ها، پريدن‌ها با انقباض خودشان مفاصل فوق را از حالت هايپراکستنشن به حالت عادى و فلکشن تبديل کرده و موجب حرکت مى‌شوند. اين هفت عضله عبارتند از: تاکنندهٔ دراز انگشتان، تاکنندهٔ دراز شست پا، تاکنندهٔ کوتاه انگشتان پا، تاکنندهٔ کوتاه شست پا، نزديک‌کنندهٔ شست پا، دودى پا، و مربع کف پايي.