|
| جهانگردى با انگيزهٔ خاص و جهانگردى ماجراجويانه
|
|
| يکى از انواع جهانگردى به‌سرعت در حال گسترش، جهانگردى با انگيزهٔ خاص و ماجراجويانه است. اين نوعِ جهانگردى تجربهٔ فزايندهٔ بازارهاى جهانگردى را نشان مى‌دهد. جهانگردى با انگيزهٔ خاص به جهانگردانى اشاره مى‌کند که معمولاً در گروه‌هاى کوچک براى يادگيرى و کسب تجزيه دربارهٔ ويژگى‌هاى خاص يک منطقه به آنجا سفر مى‌کنند. اين موضوعات خاص مورد علاقه غالباً با علايق حرفه‌اى / شغلى يا تفننى درازمدت جهانگردان مرتبط است.
|
|
| جهانگردى با انگيزهٔ خاص مى‌تواند بر دامنهٔ وسيعى از ويژگى‌ها تأکيد کند. موضوعات فرهنگي، رقص، موسيقي، نمايش، هنرهاى زيبا، صنايع‌دستي، معماري، باستان‌شناسي، تاريخ و مسيرهاى تاريخي، سکنه‌هاى سنتى زندگي، و فعاليت‌هاى غيرعادى اقتصادى را دربرمى‌گيرند. موضوعات مرتبط با طبيعت گياهان، جانوران، زمين‌شناسي، مناظر تماشائي، پارک‌هاى ملى و محيط‌هاى دريائى را شامل هستند. علاقه‌هاى حرفه‌اى مستلزم بازديدهائى براى ملاقات مردمانى با حرفه‌هاى مشابه و تبادل عقايد است. گردش‌هاى آموزشى نوعى از جهانگردى با انگيزهٔ خاص است. فعاليت‌هاى مشارکتي، مانند جهانگردانى که تحت نظارت در يک محل حفارى باستان‌شناسى کار مى‌کنند امورى متداول هستند.
|
|
| جهانگردى ماجراجويانه به جهانگردانى اشاره مى‌کند که به‌طور جسمانى و شخصى خود را درگير فعاليت‌هاى غالباً خطرناک مى‌کنند. اين فعاليت‌ها شامل شکار حيوانات وحشي، سفرهاى طولانى و دشوار در مناطق دورافتاده، پياده‌روي، کوه‌پيمائي، و قايقسوارى در تندآب است. شکار و ماهيگيرى ممکن است به‌عنوان جنبه‌اى از علاقه خاص و جهانگردان ماجراجويانه در نظر گرفته شود.
|
|
| شکلى از جهانگردى که به جهانگردى با انگيزهٔ خاص مربوط مى‌شود با عبارات مختلفى ناميده شده است مانند جهانگردى جايگزين، جهانگردى مسئولانه، جهانگردى مناسب و حتى جهانگردى پايدار (با وجود اين، روش به‌کار برده شده در اين مبحث اين است که تمام شکل‌هاى توسعه جهانگردى بايد طورى برنامه‌ريزى شود که مسئولانه، مناسب و پايدار باشد). اين شکل از جهانگردى نوعى توسعه از جهانگردى در مقياس کوچک و غيرمعمولى است، از جمله:
|
|
| - جهانگردى روستائى - گروه‌هاى کوچکى از جهانگردان در روستاهاى سنتى و غالباً دورافتاده يا در نزديکى آنها اقامت مى‌کنند و دربارهٔ زندگى روستائى و محيط محلى شناخت پيدا مى‌کند. روستائيان مالک تسهيلات جهانگردى هستند و آنها را اداره مى‌کنند.
|
|
| - جهانگردى مزرعه‌اى يا کشاورزى - جهانگردان در خانواده‌هاى مزرعه‌نشين اقامت و دربارهٔ فعاليت‌هاى مزرعه‌دارى دانش کسب مى‌کنند، يا با اقامت در مزارع گرمسيرى دربارهٔ زندگى و فعاليت‌هاى مردم آنجا اطلاعاتى مى‌آموزند، يا با زندگى در روستاهاى ماهيگيرى و در خانوادهٔ ماهيگيران همراه آنان به سفرهاى ماهيگيرى مى‌روند.
|
|
| - گردش‌هاى راهپيمائى و دوچرخه‌سوارى - جهانگردانى که با پاى پياده يا به‌وسيله دوچرخه مسافرت و در مهمانخانه‌ها، مهمانپذيرها و منازل شخصى اقامت مى‌کنند يا مردم محلى آشنا مى‌شوند و شناختى از فرهنگ و محيط آنان پيدا مى‌کنند.
|
|
| - جهانگردى بوم‌شناختى (اکوتوريسم)(شکلى کنترل‌شده از جهانگردى طبيعت) - جهانگردانى که در مناطق طبيعى همراه با راهنماهاى محلى پياده‌روى يا قايقسوارى مى‌کنند و راهنماها با آنها دربارهٔ گياهان و جانوران و محيط‌زيست توضيح مى‌دهند. اين نوع از جهانگردى در حال حاضر توجه زيادى را جلب کرده است زيرا تأکيد آن بر حفظ و نگهدارى محيط‌زيست و يادگيرى دربارهٔ طبيعت است.
|
|
| - برنامه‌هاى کمک به اجتماع - گروه‌هاى کوچکى از جهانگردان، غالباً سازمان‌هاى اجتماعى در کشورهاى خود، از يک منطقه بازديد مى‌کنند و با يک پروژهٔ خاص عمرانى مانند احداث خانه‌هاى ارزان‌قيمت يا ساخت منبع آب دهکده به مردم محلى يارى مى‌رسانند.
|
|
|
|
| چندين شکل ديگر از جهاگردى وجود دارد که براى بسيارى جاها مناسب هستند. از جمله:
|
|
| - جهانگردى حمل‌ونقل آبى - مسافرت با کشتى‌هاى تفريحي، قايقرانى در رودخانه‌ها و کانال‌ها، که تمام اينها در برخى مناطق دنيا بسيار محبوبيت دارند. براى اين نوع جهانگردى احداث اسکله‌ها، باراندازها، لنگرگاه‌ها و ايجاد امکانات و خدمات مرتبط با آنها ضرورى است.
|
|
| - جهانگردى مسکونى - احداث انواع مختلف مسکن، و ايجاد امکانات و خدمات مرتبط، و استفاده از اين خانه‌ها به‌عنوان محل اقامت براى جهانگردانى که تعطيلات يا دوران بازنشستگى خود را مى‌گذرانند. اين شکل از جهانگردى بسيار متداول است.
|
|
| - جهانگردى اردوئى و کاروانى - توسعه امکانات اردوئي، معمولاً نزديک يک جاذبه يا محل تفريحى - ورزشى مهم، و احداث محل‌هائى براى توقف کاروان‌ها و خودروهاى تفريحى نزديک بزرگراه‌ها يا جاذبه‌ها.
|
|
| - جهانگردى يا گرايش به حمل‌ونقل - هتل‌ها و ساير امکانات و خدمات مستقر در کنار مراکز مهم حمل‌ونقل، به‌ويژه فرودگا‌ها براى مسافران رهگذر، توسعه جهانگردى مرتبط با فرودگاه در حال حاضر امکانات برگزارى جلسات را براى اشخاصى که به‌منظور امور بازرگانى مسافرت مى‌کنند فراهم مى‌آورد. توسعه مهمانپذيرها در طول بزرگراه‌هاى اصلي، به‌ويژه در ناحيه‌هاى پيرامونى شهرهاى کوچک و بزرگ در تقاطع‌هاى بزرگراه‌ها يا مسافرت جاده‌اى مرتبط است.
|
|
| - جهانگردى جوانان - مسافرت جوانان و دانشجويان براى يادگيري، ورزش و تفريح سال‌ها است که به‌عنوان شکلى از جهانگردى تثبيت شده است و در حال حاضر در بسيارى از کشورها اين نوع جهانگردى تشويق مى‌شود. جهانگردى جوانان مستلزم توسعه محل‌هاى اقامت ارزان‌قيمت غالباً مهانخانه‌ها يا خوابگاه‌ها است. طرح احداث 'مهمانخانه براى بزرگسالان' براى بزرگسالانى که سفرهاى آموزشى مى‌کنند و در اتاق‌هائى از نوع مهمانخانه اقامت مى‌گزينند نيز اکنون بسيار مورد توجه است.
|
|
| انواع مهمى از جهانگردى که در سطور زير شرح داده خواهد شد به هيچ شکل خاصى از جهانگردى مرتبط نيستند، ولى بر انگيزه‌هاى مخصوص مسافرتى مبتنى هستند:
|
|
| - جهانگردى مذهبى - مسافرت زائران به اماکن مهم مذهبي، مانند سفر حج به مکه و بازديد از واتيکان در رُم و واراناسى در هند، در بعضى کشورها بساير مهم است. زائران مذهبى غالباً خواهان برخوردارى از امکانات و خدمات توريستى هستند.
|
|
| - جهانگردى قومى - اين نوع جهانگردى که در اينجا به‌کار رفته است به اشخاصى اشاره مى‌کند که از محل تولد خود يا اجداد خود بازديد مى‌کنند. برخى از کشورها اشخاصى را که به کشورهاى ديگر مهاجرت کرده‌اند تشويق مى‌کنند تا از وطن خويش به‌عنوان نوعى مهم از بازار توريستى بازديد کنند.
|
|
| - جهانگردى نوستالژيک - اين نوع جهانگردى مرتبط با اشخاصى است که از جاهائى ديدن مى‌کنند که قبلاً در آنجا فعاليتى داشته‌اند. بازديد آمريکائيان و ژاپنى‌ها از کشورهائى که در طول جنگ جهانى دوم در آنجا جنگيدند مثال خوبى از جهانگردى نوستالژيک است. اين نوع جهانگردى ممکن است فقط براى مدتى محدود در ناحيه‌اى حائزاهميت باشد.
|
|
| همان‌طور که مى‌توان مشاهده کرد، بسيارى از اين شکل‌هاى جهانگردي، به‌ويژه آنهائى‌که با انگيزهٔ خاص و فعاليت‌هاى ديدن جاهاى تماشائى مرتبط هستند، به‌شدت به منابع طبيعى و فرهنگى يک ناحيه جهانگردى متکى هستند. در نتيجه، توضيح و نگهدارى محيط و ميراث فرهنگى يکى از موضوعات اصلى توسعه جهانگردى در عصر حاضر است. امروزه بسيارى از فنونى که ايجاد شده‌اند تا ميراث فرهنگى را به طريقى جالب و سرگرم‌کننده براى بازديده‌کنندگان توضيح دهند کاملاً بديع هستند.
|
