وضعيتى بالقوه کشنده است که در آن پاره شدن اينتيماى آئورت، به خون اجازه مى‌دهد با ورود به ديوارهٔ رگ، آن‌را از هم باز کند. اين وضعيت ممکن است آئورت صعودى (نوع II)، آئورت نزولى (نوع III) يا هر دو آئورت (نوع I) را درگير کند. تقسيم‌بندى جانشين: A- از هم گسيختگى آئورت صعودى را درگير مى‌کند. نوع B - به آئورت نزولى محدود است. درگير شدن آئورت صعودى کشنده‌ترين شکل است.
سبب‌شناسى از هم گسيختگى آئورت صعودى با هيپرتانسيون، نکروز کيستيک مديا و سندروم مارفان همراه است. از هم گسيختگى آئورت نزولى به‌طور شايع با آترواسکلروز يا هيپرتانسيون مرتبط مى‌باشد. شيوع (Incidence) اين وضعيت در بيماران مبتلا به کوآکتاسيون آئورت، دريچهٔ دولتى (Bicuspid) آئورت، و ندرتاً در سه ماههٔ سوم باردارى زنانى که از جهات ديگر سالمند، افزايش مى‌يابد.
علائم
علائم شروع ناگهانى درد سينه‌اى قدامى يا خلفى شديد يا کيفيت 'فروزنده (Ripping)' ؛ در صورت پيشرفت از هم گسيختگي، ممکن است محل حداکثر درد جابه‌جا شود. علائم ديگر در ارتباط با انسداد شاخه‌هاى آئورت [سکته MI, (Stroke)]، تنگى نفس [نارسائى (Regurgitation) حاد آئورتي]، يا علائم کاهش برون‌ده قلبى ناشى از تامپوناد قلبى (از هم گسيختگى به داخل کيسهٔ پريکارد) است.
معاينهٔ فيزيکى
معاينهٔ فيزيکى تاکى‌کاردى سينوسى شايع است، در صورت پيدايش تامپوناد، هيپوتانسيون، نبض متناقض (Pulsus Paradoxus) پديدار مى‌گردد. عدم تقارن نبض‌هاى کاروتيد يا براکيال، نارسائى (Regurgitation) آئورت، و اختلالات عصبى همراه با قطع خونرسانى کاروتيد، يافته‌هاى شايع هستند.
آزمايشگاه CXR
آزمايشگاه CXR پهن شدن مدياستن، از هم گسيختگى (Dissection) را مى‌توان با MRI, CTscan يا اولتراسوند [به‌ويژه اکوکارديوگرافى از وراى مرى (Transesophegeal)] تأييد کرد. در صورت قطعى نبودن نتايج اين روش‌هاى تصويربرداري، آئورتوگرافى توصيه مى‌شود.
درمان
قابليت انقباضى (Contractility) قلب را کاهش دهيد و هيپرتانسيون را درمان کنيد، به‌طورى‌که فشار خون سيستوليک بين 120-100 mmHg حفظ شود. اين کار با استفاده از عوامل وريدى (جدول - درمان از هم گسيختگى آئورت -) مثل سديم نيتروپروسايد همراه با يک مسدودکنندهٔ بتا (هدف ضربان قلب ۶۰ ضربان در دقيقه است) انجام مى‌شود و با درمان خوراکى ادامه مى‌يابد. اگر استفاده از مسدودکنندهٔ بتا ممنوع است، ديلتيازم يا وراپاميل وريدى را در نظر داشته باشيد. گشادکنندگان مستقيم عروق (هيدروالازين، ديازوکسيد) منع مصرف دارند زيرا ممکن است باعث افزايش تنش شکافنده (Shear Stress) شوند. از هم گسيختگى آئورت صعودى (نوع A) به ترميم جراحى اورژانس يا در صورتى‌که بتوان وضعيت بيمار را با دارو با ثبات کرد، به عمل نيمه‌انتخابى (Semielective) نياز دارد. در از هم گسيختگى آئورت نزولى با درمان طبى (حفظ فشار خون سيتوليک بين ۱۱۰ و ۱۲۰ ميلى‌متر جيوه) به کمک عوامل ضدٌ هيپرتانسيون خوراکى (به‌ويژه داروهاى مسدودکنندهٔ بتا) وضعيت بيمار با ثبات مى‌شود. به ترميم فورى جراحى نياز نيست مگر اينکه درد ادامه يابد يا گسترش از هم‌گسيختگى مشاهده شود CTscan [يا MRI پى در پى (Serial)].
جدول درمان از هم گسيختگى آئورت
رژيم ارجح
دوز
نيتروپروسايد سديم به‌اضافهٔ يک مسدودکنندهٔ بتا:
۴۰۰-۲۰ μg/min IV
پروپرانولول يا
IV ۰/۵ mg؛ سپس 1mg هر ۵ دقيقه، تا دوز کلى ۱۵/۰ mg/kg
اسمولول (Esmolol) يا
IV ۵۰۰μg/kg در عرض ۱ دقيقه؛ سپس ۲۰۰-۵۰ μg/kg)/min)
لابتالول
20mg وريدى در عرض ۲ دقيقه، سپس ۸۰-۴۰ mg هر ۱۰ تا ۱۵ دقيقه تا حداکثر ۳۰۰mg
