|
| چشمهٔ آب گرم پاى‌كوه‌سرخ، دلقان، بزمان، ايرانشهر
|
|
| مظهر چشمهٔ پاى کوه سرخ در مسير جادهٔ بزمان به دلقان قرار دارد. فاصلهٔ اين چشمه تا دلقان ۱۰ کيلومتر و از دلقان تا محل چشمه در حدود يک کيلومتر است که مى‌بايد پياده طى شود.
|
|
| آب چشمه پاى‌کوه سرخ از شکاف سنگ‌هاى مارنى و آهکى متعلق به نئوژن از زمين خارج مى‌گردد. بالا بودن مقدار سيليس در آب نشان دهنده منشأ عميق آب چشمه است.
|
|
| آب اين چشمه در رديف آب‌هاى سولفات کلسيم همراه با منيزيم و کربنات سديم و کلروره ولرم است. دماى آب در حدود ۳۸ درجه سانتى‌گراد و آبدهى آن ۰/۵ ليتر در ثانيه است.
|
|
| چشمهٔ آب گرم پوزه‌باغ روستاى سنجان، ايرانشهر
|
|
| اين چشمه در غرب روستاى سنجان در ۲۰۰ کيلومترى غرب ايرانشهر از شکاف سنگ‌هاى آهکى از زمين خارج مى‌شود پيرامون چشمه رسوبات کربنات کلسيم (تراورتن) مشاهده مى‌گردد.
|
|
| عامل تشکيل و پيدايش اين چشمه گسله ناشى از تحرکات فعاليت‌هاى زمين ساختى است که به موازات آن چشمهٔ پوزه‌باغ به وجود آمده است. آب اين چشمه در رديف آب‌هاى کربنات سديم و سولفات کلسيم ولرم است.
|
|
| چشمهٔ آب گرم تنگ، روستاى تنگ، بزمان، ايرانشهر
|
|
| اين چشمه در غرب روستاى تنگ از بخش بزمان از شکاف سنگ‌هاى آهکى از زمين خارج مى‌شود. پيرامون چشمهٔ آب گرم سنگ‌هاى آتشفشانى جوان متعلق به دورهٔ کواترنر (دورهٔ چهارم زمين‌شناسي) گسترش دارد. دماى آب اين چشمه ۳۷ درجه سانتى‌گراد و ميزان آبدهى آن يک ليتر در ثانيه مى‌باشد.
|
|
| چشمهٔ آب گرم تودولويه، روستاى تودوليه، بندرعباس
|
|
| اين چشمه در مسير جادهٔ بندرعباس به لار ، بعد از دوراهى بستک و روستاى تودولويه قرار دارد. فاصلهٔ روستاى تودولويه تا مظهر چشمه در حدود ۹ کيلومتر است. آب چشمه از شکاف سنگ‌هاى آهکى مارنى از زمين خارج مى‌شود و عامل تشکيل آن تکتونيک صفحهاى است.
|
|
| در اطراف چشمه تعداد ۷ اتاقک براى استفادهٔ مسافرين احداث شده است. آب آن در رديف آب‌هاى گوگردى با کاتيون‌ها و آنيون‌هاى مختلف گرم است.
|
|
| چشمهٔ آب گرم جمشيد، روستاى كلاته‌جمشيد، بزمان، ايرانشهر
|
|
| اين چشمه در مسير جادهٔ بزمان به کلاته جمشيد قرار دارد. فاصلهٔ بزمان تا دو راهى کلاته جمشيد ۲۸ کيلومتر و از دو راهى تا مظهر چشمه ۶ کيلومتر است. اين چشمه در دامنه کوه از شکاف سنگ‌هاى گرانيتى متعلق به دورهٔ کرتاسه از زمين خارج مى‌شود. پيرامون چشمه حوضچه‌اى طبيعى وجود دارد که نتيجهٔ عملکرد خود چشمه است و اهالى در داخل حوضچه استحمام مى‌کنند. آب اين چشمه به دليل داشتن سولفور ئيدروژن جهت معالجه امراض جلدى بسيار سودمند است و در رديف آب‌هاى سولفات کلسيم همراه با منيزيم و کربنات سديم گرم و گازدار است. دماى چشمه آب گرم جمشيد ۴۴ درجه سانتى‌گراد و ميزان آبدهى آن ۸ ليتر در ثانيه است.
|
|
| چشمهٔ آب گرم چستانه، روستاى خون‌سرخ، بندرعباس
|
|
| اين چشمهٔ آب گرم در نزديکى روستاى خون سرخ ، در حدود ۲۵ کيلومترى غرب راه آسفالتهٔ بندرعباس - بندر شهيد رجايى ، قرار دارد. آب آن در رديف آب‌هاى گوگردى با کاتيونهاى مختلف مى‌باشد.
|
|
| چشمهٔ آب گرم ده‌شيخ روستاى ده‌شيخ، حاجى‌آباد
|
|
| اين چشمه در مسير جادهٔ حاجى‌آباد به سمت دولت‌آباد و در جنوب شرقى روستاى ده‌شيخ در دامنهٔ کوهى قرار دارد. مظهر چشمه در شرق حاجى‌آباد است. آب آن از شکاف سنگ‌هاى آهکى بيرون مى‌آيد و عامل تشکيل آن تکتونيک صفحهاى است. آب چشمهٔ ده‌شيخ ، در رديف آب‌هاى گوگردى با آنيون‌ها و کاتيونهاى گرم است.
|
|
| چشمهٔ آب گرم سايه خوش، روستاى سايه‌خوش، بندرخمير، بندرعباس
|
|
| اين چشمه در مسير جادهٔ بندر خمير - بندر لنگه قرار دارد. فاصلهٔ بندر خمير تا روستاى سايه‌خوش ، در حدود ۴۰ کيلومتر است و از روستاى سايه‌خوش تا محل چشمه ، در حدود ۴ کيلومتر مى‌باشد. مظهر چشمه در شکاف سنگ‌هاى آهکى مارنى و در دامنهٔ کوه جاى دارد. طرز تشکيل چشمهٔ سايه‌خوش براساس فرضيهٔ تکتونيک صفحهاى استوار است و آب آن در رديف آب‌هاى سولفات کلسيم همراه با منيزيم زياد و کلرور سديم گرم است.
|
|
| چشمهٔ آب گرم سراب بهرام، ممسنى
|
|
| اين چشمه در مجاورت جادهٔ آسفالتهٔ چنار شاهيجان - نورآباد واقع شده است و آب آن براى مصارف درمانى مورد استفاده قرار مىگيرد. در گذشته اقداماتى براى بهداشتى کردن استفاده از آب آن به عمل آمده است ، ولى متأسفانه هم اکنون به شکل غيربهداشتى مورد استفادهٔ رانندگان عبورى قرار مىگيرد. اين چشمه که از چشمه‌هاى معدنى معروف فارس است از نوع گودگردى است و مى‌توان براى مداواى برخى از امراض مورد استفاده قرار داد.
|
|
| در استان فارس ، چشمه‌سارهاى ديگرى نيز به شرح زير وجود دارند که عمدتاً در شهرستان ممسنى واقع شده‌‌اند:
|
|
| چشمهٔ اسرى در قريه مرزبان ، چشمهٔ برم‌هير در ناحيهٔ دشمن‌زيارى ، چشمهٔ براق در جنوب قريهٔ ريگان در ناحيهٔ رستم ، چشمهٔ تاسک در ناحيهٔ دشمن‌زيارى ، چشمهٔ حاجت در قريه انجيره ، چشمهٔ سراب سياه در ناحيهٔ رستم ، چشمهٔ سراب شير در شمال چنار شاهيجان ، چشمهٔ کان زرد در ناحيهٔ دشمن‌زيارى ، چشمهٔ سرگ‌چينه در ناحيهٔ ييلاقى سرگ‌چينه ، چشمهٔ گنجينه در ناحيهٔ رستم ، چشمهٔ ميل اژدها در ناحيه بکش ، چشمهٔ مردگان در ناحيهٔ رستم.
|
|
| چشمهٔ آب گرم غرب تودولويه، روستاى تودوليه، بندرعباس
|
|
| اين چشمه در ۵۰۰ مترى غرب چشمهٔ تودولويه از شکاف سنگ‌هاى آهکى از زمين خارج مى‌شود. در اطراف چشمه ، رسوبات اکسيد آهن نشسته است. آب چشمه در رديف آب‌هاى گوگردى با کاتيون‌ها و آنيون‌هاى مختلف گرم است. عامل تشکيل اين چشمه تکتونيک صفحهاى مى‌باشد.
|
|
| چشمهٔ آب گرم فارياب، روستاى فتويه، بندرلنگه
|
|
| اين چشمه در مسير جاده بستک ، بعد از روستاهاى فتويه و فارياب ، قرار دارد. از روستاى فارياب تا مظهر چشمه ، در حدود ۲ کيلومتر جادهٔ خاکى است. آب آن از شکاف سنگ‌هاى آهکى خارج مى‌شود. آب چشمه در رديف آب‌هاى گوگردى با کاتيون‌ها و آنيون‌هاى مختلف گرم است.
|
|
| چشمهٔ آب گرم كشكو، روستاى كوچكو، بندرعباس
|
|
| اين چشمه در مسير جاده بندرعباس به کشکو قرار دارد و از روستاى کشکو تا مظهر چشمه ۴ کيلومتر فاصله است که يک کيلومتر آن را بايد پياده پيمود. مظهر چشمه در شکاف سنگ‌هاى آهکى است و عامل تشکيل آن تکتونيک صفحهاى مى‌باشد. حوضچه‌هاى متعددى در اطراف چشمه وجود دارند که اهالى از آن‌ها به عنوان استخر شنا استفاده مى‌کنند. از آب اين چشمه جهت کشاورزى نيز استفاده مى‌شود. آب چشمه ، در رديف آب‌هاى سولفات کلسيم همراه با منيزيم و کلرور سديم گرم مى‌باشد و در پايان مسير خود ، به رودخانهٔ کشکو مى‌ريزد.
|
|
| چشمهٔ آب گرم مكسان روستاى مكسان، بزمان، ايرانشهر
|
|
| اين چشمه در مسير جادهٔ بزمان به مکسان قرار دارد. فاصلهٔ روستاى مکسان تا بزمان ۴۰ کيلومتر و از مکسان تا مظهر چشمه در حدود ۳ کيلومتر است که مى‌بايد پياده طى کرد.
|
|
| مظهر چشمهٔ مکسان از شکاف سنگ‌هاى با ارزش گرانيتى متعلق به دوره کرتاسه از زمين خارج مى‌شود و عامل گرماى آن گسله است. آب چشمهٔ مکسان در رديف آب‌هاى کربنات سديم ، سولفات کلسيم همراه با منيزيم ولرم است. دماى آب چشمه در حدود ۳۴ درجه سانتى‌گراد و ميزان آبدهى آن ۱۲ ليتر در ثانيه است.
|
|
| چشمهٔ آب معدنى آمنى، خاش
|
|
| چشمهٔ آمنى در غرب کوه تفتان در منتهى‌اليه رودخانه بيدستور قرار دارد و بهترين راه رسيدن به مظهر چشمه از طريق جاده خاش - زاهدان است. از خاش تا دو راهى کوته ۳۷ کيلومتر و از دو راهى تا مظهر چشمه در حدود ۹ کيلومتر است که بايد پياده طى شود. مظهر چشمه از شکاف سنگ‌هاى آتشفشانى از نوع توف آندزيتى است. بالا بودن مقدار سيليس و ترش مزه بودن آب ، نشان‌دهندهٔ ارتباط نزديک اين چشمه با کوه تفتان است. آب اين چشمه در رديف آب‌هاى سولفات کلسيم همراه با منيزيم ولرم است.
|
|
| چشمهٔ آب معدنى كتوكان، روستاى كتوكان، ايرانشهر
|
|
| اين چشمه در شمال روستاى کتوکان قرار دارد و بهترين راه ارتباطى آن از طريق جاده ايرانشهر - کتوکان است. روستاى کتوکان تا ايرانشهر ۲۷ کيلومتر و تا مظهر چشمه در حدود ۸ کيلومتر فاصله دارد. مظهر چشمهٔ کتوکان از شکاف سنگ‌هاى آهکى (پلاژيک) به رنگ قرمز از زمين خارج مى‌شود. کم بودن درجه حرارت آب چشمه و نوسان حرارتى آن در فصول مختلف تابع شرايط محيط است. املاح آب اين چشمه فوق‌العاده زياد است. زيادى مواد معدنى اين چشمه از جنس زمين و انحلال انواع ترکيبات داخلى آن ناشى مى‌شود. آب چشمه در رديف آب‌هاى کلروره سديم ، سولفات کلسيم همراه با منيزيم زياد با واکنش قليايى است. حرارت اين چشمه ۲۹ درجهٔ سانتى‌گراد و ميزان آبدهى آن در حدود ۰/۲ ليتر در ثانيه است.
|
|
| چشمهٔ آب معدنى گنج امين، روستاى سنگان، خاش
|
|
| اين چشمه در غرب روستاى سنگان ، در شرق کوه تفتان قرار دارد و بهترين راه رسيدن به مظهر آن از طريق روستاى سنگان است. فاصلهٔ محل چشمه تا روستاى سنگان در حدود ۱۴ کيلومتر است که ۵ کيلومتر آن اتومبيل‌رو و ۹ کيلومتر بقيه پياده‌رو است. مظهر چشمه گنج امين از شکاف سنگ‌هاى توف‌آندزيتى است.
|
|
| بالا بودن ميزان دى‌اکسيد سيليسم نشان‌دهندهٔ منشأ عميق آب چشمه و ارتباط آن با آتشفشان کوه تفتان مى‌باشد. آب چشمه گنج امين در رديف آب‌هاى سولفات کلسيم همراه با منيزم زياد و واکنش اسيدى سرد است. دماى آب اين چشمه در حدود ۱۶ درجه سانتى‌گراد و ميزان آبدهى آن ۸ ليتر در ثانيه مى‌باشد.
|
|
| ساير چشمه‌هاى استان عبارت‌‌‌اند از : چشمهٔ زيارت گوربند در جنوب غربى زاهدان ، چشمهٔ لقمت کوه در جنوب غربى زاهدان ، چشمهٔ يارمحمدى در جنوب زاهدان ، چشمهٔ باغ در ميرجاوه و چشمهٔ آب گرم نصرت‌آباد در نصرت‌آباد.
|
|
| چشمهٔ آب معدنى مرغاب، روستاى سنگان، خاش
|
|
| اين چشمه در غرب روستاى سنگان و در شرق کوه تفتان قرار دارد و بهترين راه دسترسى به آن از طريق جاده خاش - سنگان است. آب چشمه مرغاب از شکاف سنگ‌هاى توف‌آندزيتى از زمين خارج مى‌شود. بالا بودن مقدار دى‌اکسيد‌کربن سيليسم نشان دهنده منشأ عميق آب چشمه است. آب چشمه مرغاب در رديف آب‌هاى سولفات کلسيم همراه با منيزيم سرد و داراى واکنش اسيدى است. دماى آب ۱۴ درجه سانتى‌گراد و ميزان آبدهى آن ۸ ليتر در ثانيه مى‌باشد..
|
|
| چشمهٔ آب‌گرم جادهٔ تاكستان - آوج، تاكستان
|
|
| اين چشمه از مهم‌ترين چشمه‌هاى آب‌گرم استان قزوين به شمار مى‌رود و هر ساله هزاران نفر براى استفاده از خواص درمانى آب آن ، به اين محل مسافرت مى‌کنند. بعد از زمين‌لرزهٔ خرداد ۱۳۶۹ ، مقدار آب و دماى آب اين چشمه به طور چشم‌گيرى افزايش يافته است.
|
|
|
|
| چشمه صيفور در ۲ کيلومترى شمال شرقى کنگاور در محلى بسيار باصفا که از اين چشمه مشروب مى‌شود ، قرار دارد. اطراف اين چشمه به علّت زيبايى‌هاى طبيعى ، محل تفريح و گردش اهالى کنگاور است.
|
|
|
|
| چشمهٔ عبدل از چشمه‌هاى قديمى کنگاور است که از دامنهٔ رشته تپه‌هايى که در شمال کنگاور است ، سرچشمه مىگيرد. اين چشمه محلهٔ چشمه عبدل را مشروب مى‌نمايد. قلعهٔ امان‌اللّه خان اصلانى از شاخه‌هايى از اين قنات مشروب مى‌شده است.
|
|
|
|
| اين چشمه در ناحيه‌اى خوش آب و هوا و خوش منظر در نزديکى شهرستان مهريز و در ۴۰ کيلومترى يزد واقع شده و به صورت يک فرورفتگى طبيعى است. همه ساله در اوائل بهار آبى گوارا و زلال از کوه‌هاى منطقه جارى مى‌شود و در اين فرورفتگى مى‌ريزد و به درياچه‌اى طبيعى تبديل مى‌شود. در سال‌هاى پرآبى در اين درياچه امکان قايقرانى تفريحى وجود دارد. غربالبيز با يک جادهٔ شوسه به طول ۱۰ کيلومتر به جادهٔ آسفالت متصل مى‌شود.
|
|
| چشمهٔ قلعه‌دختر، پلور، تهران
|
|
| اين چشمه در ۲ کيلومترى شمال غرب جاده تهران - آمل ، در محل پل دختر ، بين گردنهٔ امام‌زاده هاشم و پلور به فاصله ۵۰ کيلومترى تهران است.
|
|
| آب چشمه در بلندى‌هاى کوه ميان‌رود در تنگه‌اى از زمين خارج مى‌شود و به سوى جاده و سپس رودخانه سرازير مى‌شود. وجه تسميهٔ چشمه به خاطر قلعه‌اى به همين نام است که در کنار آن قرار دارد. مظهر چشمه در زمين‌هاى آهکى تيره و سخت از دورهٔ ژوراسيک ، دوران دوم زمين‌شناسى است. آب چشمه از گروه آب‌هاى بى‌کربناته کلسيک سبک و سرد و PH آن نزديک به خنثى است.
|
|
| اين نوع آب‌هاى معدنى براى بيمارىهاى دستگاه گوارش ، کبد و لوزالمعده مفيداند. آب‌هاى معدنى هم‌‌چنين به سبب مًدر بودن ، در درمان بيمارىهاى مفصلى ، نقرس ، اورهٔ بالا و دفع سنگ‌هاى دستگاه ادرارى مؤثراند و به سبب کمى مقدار سولفات و کلر در آن ، براى مصرف شيرخواران مناسب است.
|
