آلبوترول ـ albuterol

آلبوترول‌ تجویز می‌شود تا لوله‌های‌ برونش‌ (مجاری‌ هوایی‌) را در ریه‌ها باز كند تا راحت‌تر نفس‌ بكشید؛ به‌ آن‌ گشادكننده‌ برونش‌ می‌گویند. آلبوترول‌ اسامی‌ تجاری‌ متفاوتی‌ دارد. این‌ دارو تحت‌ عنوان‌ سالبوتامول‌ هم‌ شناخته‌ می‌شود.

- چگونگی‌ مصرف:

۱. آلبوترول‌ را می‌توان‌ به‌ صورت‌ استنشاقی‌، یا خوراكی‌ به‌ شكل‌ قرص‌، محلول‌، یا شربت‌ مصرف‌ كرد. هیچگاه‌ بیش‌ از مقدار تجویز شده‌ مصرف‌ نكنید. از دستورات‌ پزشكتان‌ به‌ دقت‌ پیروی‌ كنید. اگر طبق‌ یك‌ برنامه‌ منظم‌ از این‌ دارو مصرف‌ می‌كنید و یك‌ نوبت‌ را فراموش‌ كردید ، به‌ مجردی‌ كه‌ به‌ یاد آوردید آن‌ نوبت‌ را مصرف‌ كنید. نوبت‌های‌ باقیمانده‌ در روز را با فواصل‌ زمانی‌ منظم‌ مصرف‌ كنید. مقدار دارو را دو برابر نكنید.

۲. آئروسل‌ استنشاقی‌ آلبوترول‌ برای‌ درمان‌ و جلوگیری‌ از انقباض‌ برونشی‌ (تنگ‌ شدن‌ مجاری‌ هوایی‌ ریه‌) استفاده‌ می‌شود. دارو را 15 دقیقه‌ پیش‌ از شروع‌ ورزش‌ مصرف‌ كنید تا از انقباض‌ برونشی‌ ناشی‌ از ورزش‌ پیشگیری‌ شود. پیش‌ از استفاده‌، ظرف‌ حاوی‌ دارو را به‌ خوبی‌ تكان‌ دهید. یك‌ پُف‌ از دارو را استنشاق‌ كنید، نفستان‌ را 5 شماره‌ نگاه‌ دارید و سپس‌ نفستان‌ را بیرون‌ دهید. بیش‌ از دو بار در یك‌ زمان‌ با 2-1 دقیقه‌ فاصله‌ استنشاق‌ نكنید. از اسپری‌ كردن‌ به‌ سمت‌ چشم‌ها خودداری‌ كنید. هر كپسول‌ دارو حاوی‌ 200 بار اسپری‌ است‌، اگرچه‌ یك‌ نوع‌ كانادایی‌ 80 بار اسپری‌ دارد.

۳. محلول‌ استنشاقی‌ آلبوترول‌ سولفات‌ از طریق‌ دستگاه‌ تنفس‌ با فشار مثبت‌ متناوب‌ (IPPB) یا یك‌ نبولایزر با استفاده‌ از یك‌ ماسك‌ صورت‌ یا قطعه‌ دهانی‌ مصرف‌ می‌شود. اطمینان‌ حاصل‌ كنید كه‌ در مراقبت‌ و نحوه‌ استفاده‌ از این‌ وسایل‌ به‌ خوبی‌ توجیه‌ شده‌ باشید. پزشكتان‌ یك‌ دستورالعمل‌ برای‌ دستگاه‌ IPPB تجویز می‌كند و درمان‌ در هر نوبت‌ 5 تا 20 دقیقه‌ به‌ طول‌ می‌انجامد. معمولاً نبولایزر از 10-6 لیتر هوا یا اكسیژن‌ فشرده‌ در دقیقه‌ استفاده‌ می‌كند، و درمان‌ معمولاً در حدود 10 دقیقه‌ طول‌ می‌كشد. دو محلول‌ وجود دارد. یكی‌ حاوی‌ 83/0 میلی‌گرم‌ دارو در هر میلی‌لیتر است‌ و به‌ همین‌ صورت‌ قابل‌ استفاده‌ می‌باشد. محلول‌ دیگر حاوی‌ 5 میلی‌گرم‌ در هر میلی‌لیتر است‌ و لازم‌ است‌ كه‌ قبل‌ از استفاده‌ رقیق‌ شود. مطمئن‌ شوید كه‌ دستورات‌ خاص‌ را از پزشكتان‌ گرفته‌ باشید. محلول‌ رقیق‌ شده‌ را می‌توان‌ تا 24 ساعت‌ در دمای‌ اتاق‌ یا 48 ساعت‌ در یخچال‌ نگهداری‌ كرد.

۴. آلبوترول‌ سولفات‌ برای‌ استنشاق‌ نیز برای‌ درمان‌ و جلوگیری‌ از انقباض‌ برونشی‌ (تنگ‌ شدن‌ مجاری‌ تنفسی‌) استفاده‌ می‌شود. برای‌ پیشگیری‌ از انقباض‌ برونشی‌ ناشی‌ از ورزش‌، 15 دقیقه‌ پیش‌ از ورزش‌ از دارو استفاده‌ كنید. این‌ دارو به‌ شكل‌ یك‌ كپسول‌ است‌ و به‌ وسیله‌ خاصی‌ نیاز دارد تا بتوان‌ از آن‌ استفاده‌ كرد. این‌ وسیله‌ كپسول‌ را به‌ دو نیم‌ می‌كند و دارو را آزاد می‌سازد. اطمینان‌ حاصل‌ كنید كه‌ روش‌ استفاده‌ از این‌ وسیله‌ را می‌دانید. هر پرسشی‌ داشتید از پزشك‌ یا داروسازتان‌ بپرسید.

۵. شكل‌های‌ خوراكی‌ آلبوترول‌ [محلول‌، شربت‌، قرص‌، و قرص‌های‌ طولانی‌اثر] باید در زمان‌های‌ تجویز شده‌ مصرف‌ شوند. قرص‌های‌ طولانی‌اثر باید به‌ همان‌ شكل‌ خورده‌ شوند و نباید آنها را شكست‌، خرد كرد یا جوید.

ـ هشدارها و عوارض‌ جانبی:

در صورت‌ بروز هریك‌ از نشانه‌های‌ زیر آلبوترول‌ را قطع‌ كرده‌ و با پزشكتان‌ تماس‌ بگیرید: آبی‌ شدن‌ پوست‌؛ گیجی‌ شدید؛ احساس‌ غش‌؛ افزایش‌ خس‌خس‌ سینه‌ یا تنگی‌ نفس‌؛ بثورات‌ جلدی‌ یا كهیر؛ تورم‌ صورت‌، لب‌ها، یا پلك‌ها.

سایر علایم‌ نادر كه‌ ممكن‌ است‌ رخ‌ دهند و باید بلافاصله‌ گزارش‌ شوند عبارتند از: درد قفسه‌ سینه‌؛ ضربان‌ قلب‌ نامنظم‌؛ گزگز یا احساس‌ خواب‌ رفتگی‌ انگشتان‌ دست‌ یا پا؛ خونریزی‌ یا كبود شدگی‌ غیرعادی‌.

اثرات‌ معمول‌ این‌ دارو عبارتند از برآشفتگی‌ و لرزش‌ كه‌ معمولاً با مصرف‌ دارو به‌ تدریج‌ بهبود می‌یابند. سرفه‌، خواب‌آلودگی‌، خشكی‌ دهان‌، نبض‌ تند، سردرد، دردهای‌ عضلانی‌، تهوع‌، یا بی‌خوابی‌ گاهی‌ ممكن‌ است‌ رخ‌ دهند. شستن‌ دهان‌ با آب‌ گرم‌ پس‌ از استفاده‌ از اسپری‌ ممكن‌ است‌ خشكی‌ دهان‌ را كاهش‌ دهد. در صورت‌ بروز سردرد در مصرف‌ این‌ دارو، از استامینوفن‌ استفاده‌ كنید.

در صورتی‌ كه‌ این‌ علامت‌ها مشكل‌ساز شدند یا اگر پس‌ از دریافت‌ مقدار معمول‌ آلبوترول‌ هنوز مشكلات‌ تنفسی‌ داشتید با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید.

ـ موارد احتیاط‌:

در صورت‌ وجود هریك‌ از موارد زیر پیش‌ از مصرف‌ آلبوترول‌ پزشكتان‌ را مطلع‌ سازید:

۱. حساسیت‌ به‌ هر نوع‌ ماده‌ غذایی‌، نگهدارنده‌، رنگ‌های‌ خوراكی‌ یا دارو.

۲. بارداری‌ یا شیردهی‌.

۳. مصرف‌ دیگر داروها، به‌ ویژه‌ داروهای‌ ضدافسردگی‌، داروهای‌ فشارخون‌، محرك‌ها، كوكائین‌، داروهای‌ قلبی‌ (دیگوكسین‌)، یا داروهای‌ میگرن‌.

۴. سابقه‌ یا ابتلا به‌ مشكلات‌ قلبی‌، بیماری‌ قند، پركاری‌ تیرویید، یا فئوكروموسیتوما.

ـ در هنگام‌ مصرف‌ آلبوترول‌ توصیه‌ می‌شود:

1. مراجعات‌ منظمی‌ به‌ پزشكتان‌ داشته‌ باشید تا بهبودتان‌ را زیر نظر داشته‌ باشد.

2. برگه‌ای‌ همراه‌ داشته‌ باشید كه‌ نشان‌ دهد دچار مشكل‌ تنفسی‌ هستید و آلبوترول‌ و داروهای‌ دیگر مصرف‌ می‌كنید.

3. آلبوترول‌ را دور از دسترس‌ كودكان‌ و دور از حرارت‌، نور مستقیم‌، و حرارت‌ مرطوب‌ نگاه‌ دارید. (در این‌ شرایط‌ آلبوترول‌ فاسد می‌شود). محلول‌ آلبوترول‌ از انجماد حفظ‌ كنید.

4. آلبوترول‌ تاریخ‌ گذشته‌ را دور از دسترس‌ كودكان‌ در توالت‌ دور بریزید (به‌جز ظرف‌ حاوی‌ آئروسل‌ را). هیچگاه‌ ظرف‌ آئروسل‌ را حتی‌ در صورت‌ خالی‌ بودن‌ سوراخ‌ نكنید، به‌ آتش‌ نیاندازید و نشكنید.

ـ تذکر:

در هنگام‌ مصرف‌ آلبوترول‌، نباید هیچ‌ دارویی‌ (حتی‌ فراورده‌های‌ گیاهی‌ و داروهایی‌ كه‌ نیاز به‌ نسخه‌ ندارند) را بدون‌ مشورت‌ با پزشكتان‌ مصرف‌ كنید.

- اطلاعات‌ دیگر:

شكل‌های‌ ژنریك‌ آلبوترول‌ ارزان‌تر هستند و عموماً به‌ همان‌ اندازه‌ انواع‌ با اسامی‌ تجاری‌ مؤثر می‌باشند.