|
|
|
| نوع ارائه روى کميت و کيفيت ارائه تأثير دارد. نتيجه‌اى که از يک سخنرانى چند دقيقه‌اى بدست مى‌آيد، آن نيست که از يک مقاله يا از يک گزارش حاصل مى‌شود. انتخاب مناسب نوع ارائه، حائز اهميت بسيار است و در مواردى در مؤثر و مطلوب بودن ارائه نقش مهمى ايفا مى‌کند.
|
|
|
|
| در انتخاب نوع ارائه بايد عواملى را در نظر داشت از جمله:
|
|
| - هدف ارائه
|
|
| - فرصت ارائه
|
|
| - مکان ارائه
|
|
| - وضع اجتماعى محيط ارائه
|
|
| - امکانات آماده‌سازى محتواى ارائه
|
|
| - امکانات کمکى ارائه
|
|
| - وضع مخاطب
|
|
| - موضوع ارائه
|
|
| - نتيجه يا نتايج مورد انتظار
|
|
| و برخى عوامل ديگر ...
|
|
|
|
| انگيزه و هدف افراد در ارائه مىتواند گوناگون باشد. بعض انگيزه‌ها و اهداف در ارائه علمى - فنى عبارتند از:
|
|
| - انتقال دانش و فن از نسلى به نسل ديگر
|
|
| - نشر دانش و فن
|
|
| - گسترش دادن دانش و فن
|
|
| - آموزش افراد
|
|
| - خودآزمايى (از طريق در معرض محک قرار دادن دانش يا فن خود)
|
|
| - دريافت واکنش مخاطبين به منظور توسعه يا تعميق موضوع
|
|
| - ايجاد يا تقويت يک انديشه
|
|
| - رقابت در زمينه‌هاى علمى - فني
|
|
| - خدمت به نوع بشر براى بهتر زيستن، بهتر انديشيدن ...
|
|
| - تشريک مساعى در پژوهش
|
|
| - ارضاء بعضى تمنيّات غيرمادى (مثلاً ارضاء حس کنجکاوى و ...)
|
|
| - رفع نيازهاى مادى (در حد معقول)
|
|
| - تجارت (دستيابى به سود)
|
|
| - تبليغات
|
|
| - خودنمايي، فضل‌فروشي، تفاخر
|
|
|
امکانات آماده‌سازى محتواى ارائه
|
|
| منظور از امکانات آماده‌سازى محتواى ارائه، عمدتاً منابع کسب اطلاع و توليد شناخت براى تهيه و تنظيم مطلب، تصوير و حتى اداى حرکت يا توليد صوت است. اطلاع خود حاصل تفسير داده مجرد است توسط انسان در متن يک مسئله مشخص. روشن است که وقتى اطلاعى در مورد يک مسئله مشخص بدست آيد و همراه با اطلاعات مرتبط ديگر توسط انسان تحليل شود، بر شناخت انسان از آن مسئله افزوده مى‌شود. به عبارت ديگر شناخت در ذهن انسان توليد مى‌شود.
|
|
|
|
| انواع مختلف ارائه به امکانات کمکى متفاوت نياز دارند. مثلاً در ارائه کتبى وسايل و ابزار کتابت، چاپ و نشر لازم است و در ارائه شفاهي، به مکان خاص و لوازم سمعى - بصرى نياز است و ...
|
|
| چگونگى پيدايش و سير تحول و تکامل اين امکانات از آغاز تاکنون، خود موضوعى شايان توجه و درخور بررسى است. اما در حال حاضر، در چندين شاخه از دانش و تکنولوژي، به تهيه و عرضه اين امکانات پرداخته مى‌شود، از طراحى و ساخت سالن‌هاى خاص ارائه شفاهى يا کلامى - تصويرى تا طراحى و توليد ماشين‌هاى کارآى چاپ و نرم‌افزارهاى نشر روميزى و ... .
|
|
| با اين همه بايد به اين نکته توجه داشت که اين امکانات کمکي، بيشتر روى کميت ارائه و کيفيت صورى ارائه تأثير دارند و کمتر روى کيفيت محتوايى آن. ارائه‌کننده نبايد عدم موفقيت در ارائه را هميشه و عمدتاً ناشى از ناکافى يا ناکارآ بودن امکانات کمکى بداند.
|
|
|
|
| منظور از مدت ارائه، طول زمانى يا فرصت براى آماده‌سازى محتواى ارائه و انجام فراروند ارائه است. مشخص است که هرچه فرصت بيشتر باشد، ارائه از لحاظ کمى و کيفى مطلوب‌تر مى‌شود. در نوعى از ارائه يعنى ارائه شفاهي، حتى اگر آماده‌سازى محتواى آن با فرصت صورت گيرد، بعضى فراروندهاى تشکيل‌دهنده فراروند مرکب ارائه، مثل پيام‌فرستي، پيام‌گيري، پيام‌کاوى و درک يا حس پيام کم فرصت است.
|
|
| همين خاصيت به‌طورى که خواهيم ديد، اين نوع ارائه را بسيار ظريف و خدشه‌پذير مى‌کند.
|
|
|
|
| منظور از زمان، ساعت در شبانه‌روز است. در بعض انواع ارائه، انتخاب مناسب زمان بسيار اهميت دارد. تاريخ هم به همان معناى متعارف است. يعنى روز در ماه در سال و هم به معناى يک مقطع زماني، تاريخ ارائه در تمام انواع ارائه تأثير دارد. مثلاً در ارائه کتبي، چه بسا ارائه‌اى را بتوان در يک تاريخ خاص با کميت و کيفيتى انجام داد و در تاريخ ديگر نتوان، به‌علاوه، گاه موضوع ارائه چنان است که اگر در تاريخ مناسب ارائه نشود، هر گاهِ ديگر، دير خواهد بود و يا اصلاً ديگر لزوم يا مورد نخواهد داشت (بويژه در مقولات علمى - فنى با توجه به رشد شتابان علوم و فنون).
|
|
|
|
| مکان در اينجا يعنى جايى براى حضور افراد، آماده است و مشخص است در بعض انواع ارائه، تأثير قابل‌توجهى دارد. مثلاً در ارائه کلامى - تصويرى که نزد اهل دانش و فن بسيار رايج است (سخنرانى تخصص). مکان ارائه بايد داراى ويژگى‌هايى باشد و طراحى و ساخت چنين مکاني، به معمارى و مهندسى خاصى نياز دارد.
|
|
|
|
| کشور، منطقه، شهرى که ارائه در آن انجام مى‌شود. اين عامل نيز مىتواند در کميت و کيفيت ارائه تأثير داشته باشد. صرفنظر از اين که هر جغرافيايي ويژگيظهاى طبيعى خاص خود را دارد (که به نوبه خود مىتواند در ارائه مؤثر باشد). ارائه‌کننده بايد به اين نکته توجه داشته باشد که در کجا ارائه مى‌کند. آنچه که در يک جغرافيا قابل ارائه باشد، لزوماً در جغرافياى ديگر قابل ارائه نيست. مشخص است که در هر جغرافيايى از جهان گروهى زندگى مى‌کنند که وضع اجتماعى و تمدن خود را دارند.
|
|
|
|
| داشتن شناخت درست و کافى از وضع اجتماعى محيط ارائه از نظر اخلاقي، فرهنگي، سياسى و اقتصادى در انجام ارائه تأثير دارد. کميت و کيفيت ارائه از جمله از همين عامل بسيار پيچيده، تأثير مى‌پذيرد. هرچه ميزان شناخت ارائه‌کننده از وضع اجتماعى محيط ارائه بيشتر و درست‌تر باشد، ارائه را مطلوب‌تر انجام خواهد داد. در واقع ارائه‌کننده ملاحظاتى را اعمال مى‌کند، بويژه در آن نوع از ارائه را مطلوب‌تر انجام خواهد داد. در واقع ارائه‌کننده ملاحظاتى را اِعمال مى‌کند، بويژه در آن نوع از ارائه که جنبه مجاب‌کنندگى داشته باشد. اِعمال اين ملاحظات براساس مصالح اجتماعى محيط ارائه صورت مى‌پذيرد. اما همين عامل ممکن است بدون دخالت ارائه‌کننده نيز روى سيستم ارائه تأثير بگذارد اعم از منفى يا مثبت. اين تأثيرگذارى مىتواند حتى در ارائه علمى - فنى نيز مطرح باشد. در عصر حاضر، شاهد عدم ارائه يا ارائه ناقص اطلاعات علمى - فنى از سوى بعضى محافل علمى - فنى به بعضى کشورها هستيم. اين محافل، ضوابط خاصى را جهت ارائه علمى - فنى در نظر مى‌گيرند و براساس آن ضوابط، مانع انتقال اطلاعات علمى - فنى مى‌شوند و يا زمانى اجازه اين انتقال را مى‌دهند که خود به مجموعه اطلاعات تازه‌تر و سودمندترى دست يافته باشند.
|
