جزیرهٔ‌ لاوان، بندر‌لنگه

جزيرهٔ كيش، بندر‌عباس

اين جزيرهٔ بيضى شکل با مساحت ۸۹/۷ کيلومترمربع و با طول ۱۵/۶ و عرض ۷ کيلومتر، در جنوب غربى بندرعباس و در ميان آب‌هاى نيلگون خليج‌فارس واقع شده است. فاصلهٔ دريايى اين جزيره تا بندر لنگه ۵۰ مايل دريايى است. جزيرهٔ کيش از نظر محيط زيست طبيعى، يکى از بکرترين مناطق خليج‌فارس است. استعدادهاى طبيعى و موقعيت جغرافيايى ويژهٔ آن زمينهٔ بهره‌بردارى جهانگردى و تجارى از آن را در حد قابل توجهى فراهم ساخته است.

سواحل کم‌نظير اين جزيرهٔ مرجانى، نه تنها در فصول گوناگون سال، بلکه در طول يک روز، در ساعات مختلف جلوه‌هاى بديع و گونه‌گون و بسيار زيبايى از طبيعت را به تماشا مى‌گذارند. سواحل کيش در شرق و شمال شرقى و جنوب از زيباترين سواحل جهان است. در سواحل جنوب غربى آن زيباترين منظرهٔ غروب خورشيد را مى‌توان ديد.

از جمله نقاط ديدنى جزيرهٔ کيش آکواريوم بزرگ آن است که در گوشهٔ شرقى جزيره، با معمارى زيبا قرار دارد و گونه‌هاى مختلف ماهيان و آبزيان اطراف جزيره در آن به تماشا گذارده شده است. قريب ۷۰ نوع ماهى‌هاى تزئينى در اين آکواريوم وجود دارد که از نظر شکل و رنگ پولک‌ها و زيبايى ظاهرى، کم‌نظير و برخى از آن‌‌ها نيز بسيار کمياب هستند. علاوه بر اين، مرکز پرورش و کشت مرواريد کيش يکى از جذاب‌ترين ديدنى‌هاى جزيره است.

اسکلهٔ تفريحى جزيرهٔ کيش با امکانات مفيد و مختصر در بخش جنوبى جزيره از ديگر جاذبه‌هاى کيش است. در اين اسکله سرگرمى‌هايى از قبيل گردش در روى آب با قايق کف‌شيشه‌اى که از بالاى آن مى‌توان عبور گروهى ماهى‌ها و زيبايى‌هاى دنياى زير آب را مشاهده کرد، هم‌چنين امکانات ورزش اسکى روى آب براى علاقه‌مندان فراهم شده است. تفريح غواصى نيز از جمله تفريحات به يادماندنى است که در آب‌هاى گرم خليج‌فارس همراه راهنمايان مجرب امکان‌پذير است. در کنار اسکلهٔ تفريحى، پيست دوچرخه‌سوارى نيز در پيرامون جزيره احداث شده است. در اين مجموعه (اسکلهٔ تفريحي) امکان بازديد از هتل بزرگ کيش و ساختمان ساحلى کازينوى سابق وجود دارد. هم‌چنين در اطراف يکى از کهنسال‌ترين درختان جزيره، مجموعه‌اى تفريحى و ديدنى ايجاد شده که به مجموعهٔ درخت سبز معروف است و از جمله مراکز زيبا و جذاب جزيرهٔ کيش مى‌باشد و مسافران بسيارى را به خود جذب مى‌کند.

جزيرهٔ کيش هم‌چنين معمارى خاصى را به نمايش گذاشته است که براى هر تازه‌واردى جالب و درخور تحسين است. معمارى کيش دو شکل متمايز دارد: يکى معمارى سنتى و ديگرى معمارى مدرن. معمارى سنتى جالب‌توجه است و مصالح آن غالباً از سنگ‌هاى مرجانى موجود در جزيره تشکيل شده است. معمارى جديد و مدرن جزيره نيز تقليدى از معمارى بومى و سنتى آن است که نمونهٔ آن در «صفين» ديده مى‌شود. تنها تفاوتى که ميان خانه‌هاى جديد و قديم وجود دارد، پراکندگى نسبى و تنوع ارتفاع آن‌‌ها است. علاوه بر آن، معابر عمومى جديد نيز به نسبت وسيع‌تر از معابر بخش قديمى هستند.

وسيلهٔ رفت‌وآمد به کيش، کشتى و هواپيما است که از طريق پرواز از تهران يا شيراز يا بندرعباس صورت مى‌گيرد. از جمله امکانات موجود در اين جزيره مى‌توان به هتل سه طبقه، هتل کيش، کلبه‌هاى ويلايى، چهار کاخ از مجموعهٔ‌ کاخ‌ها، يک رستوران ساحلى همراه با يک سلسله ويلاهاى خصوصى و توريستى مدرن و غيره اشاره کرد. افزون بر اين، ‌ جزيرهٔ کيش داراى امکاناتى از قبيل قايق‌رانى، شهربازى، بازارها، مراکز عمدهٔ‌ خريد و فروش نيز مى‌باشد.

جزيرهٔ کيش هم‌چنين اولين بندر آزاد تجارى ايران است که امروزه به طور روزانه هزاران نفر جهت خريد و ديدار از زيبايى‌هاى طبيعى آن به اين جزيره مسافرت مى‌کنند.

جزيرهٔ گرم، بوشهر

اين جزيره مقابل بردخون و دَيِّر در خليج فارس واقع شده و به علت وجود انبوه درختان جنگلى (به نام گرم) به همين نام نيز مشهور شده است.

جزاير متاف، مرغى، ته ماد و چراغى که در مقابل ناحيهٔ‌ بردخون قرار دارند و خالى از سکنه‌اند از ديگر جزاير استان بوشهر هستند.

جزيرهٔ لارك، قشم

جزيرهٔ لارک با ۴۸/۷ کيلومترمربع مساحت، در فاصلهٔ ۱۸ مايل دريايى از بندرعباس و ۶ مايل دريايى از شهر قشم و در جنوب شرقى اين شهر، در تنگهٔ هرمز قرار دارد. اين جزيره از کوه‌هاى آتشفشانى مخروطى‌شکل تشکيل شده است. بلندترين نقطهٔ آن ۱۳۸ متر از سطح دريا ارتفاع دارد و بزرگ‌ترين قطر آن ۱۰/۶ کيلومتر مى‌باشد.

در اين جزيره فعاليت کشاورزى وجود ندارد و تنها فعاليت اقتصادى اکثر اهالى لارک، صيد و غواصى است. آب آشاميدنى مردم اين جزيره بيش‌تر از طريق بندرعباس به آن حمل مى‌شود و هم‌چنين آب برکه‌ها و چاه‌هاى آن نيز مورد استفاده قرار مى‌‌گيرد.

جزيرهٔ هرمز، بندر‌عباس

جزيرهٔ هرمز مانند صدفى با ۴۱/۹ کيلومترمربع وسعت در فاصلهٔ ۱۰ ميلى‌ جنوب شرقى بندرعباس و در ميان آب‌هاى خليج‌فارس قرار گرفته است. سطح جزيرهٔ هرمز را طبقات سازندهاى رسوبى و آتشفشانى تشکيل داده است و طبقات نمکى نيز به صورت تپه‌هايى، قسمت اعظم جزيره را پوشانده‌اند و اکثراً از جنس نمک طعام مى‌باشند. بلندترين نقطهٔ آن ۱۸۶ متر از سطح دريا ارتفاع دارد و بزرگ‌ترين قطر آن ۸ کيلومتر است. به دليل بارش‌هاى اندک جوى و نمکى بودن خاک و شور بودن آب، هيچ‌ نوع مرتع و گياه در جزيره وجود ندارد.

استخراج و صدور خاک سرخ جزيرهٔ هرمز يکى از مهم‌ترين منابع درآمد اهالى است. نمک آبى و سنگ لاشه از ديگر معادن اين جزيره است. شهر هرمز مرکز جزيرهٔ هرمز است. اين جزيره فاقد آب شيرين است و بدين لحاظ آب آشاميدنى آن از بندرعباس تأمين مى‌شود.

جزيرهٔ هندورابى، بندر‌لنگه

جزيرهٔ هندورابى با ۲۲/۸ کيلومترمربع مساحت، در فاصلهٔ ۳۲۵ کيلومترى بندرعباس و ۱۳۳ کيلومترى بندر لنگه و در حد فاصل بين دو جزيرهٔ کيش و لاوان قرار گرفته است. اين جزيره سرزمينى هموار و تقريباً بدون عارضهٔ طبيعى است. بلندترين نقطهٔ‌ آن ۲۹ متر و بزرگ‌ترين قطر آن ۷/۵ کيلومتر است. اين جزيره از يک رشته ارتفاعات کوتاه پوشيده شده است و کرانه‌‌هاى آن با شيب ملايمى به دريا منتهى مى‌شوند. مجاورت با دريا، اغلب موجب بالا رفتن ميزان بارش و رطوبت مى‌شود. با اين حال در تمام کرانه‌هاى خليج‌فارس، ‌ همجوارى با دريا، ‌ تأثير چندانى بر ميزان بارش اين نواحى ندارد.

فعاليت‌ اقتصادى اکثر اهالى در جزيره هندورابى، صيد و غواصى است. فعاليت‌هاى صنعتى يا بهره‌بردارى از معادن و منابع زيرزمينى و حتى صنايع دستى در هندورابى وجود ندارد. محيط زيست جزيره به دليل بسته بودن آن محدود است و موجوداتى از قبيل انواع پرندگان کوچک، پرندگان مهاجرى نظير باز و شاهين و انواع کمى از خزندگان و موش صحرايى در آنجا يافت مى‌شود.

منابع تأمين آب جزيره بسيار محدود و کم است و آب مصرفى آن از طريق چاه يا آب‌‌انبار تأمين مى‌شود.

اين جزيره از نظر سياحت و ايرانگردى از زيرمجموعه‌هاى کيش است که با توجه به امکانات و استعداد طبيعى جزيره از نظر آب، خاک، هوا و شرايط خاص تجارى جزيرهٔ کيش، و هم‌چنين برخوردارى از زيبايى‌هاى طبيعى، قادر است بخشى از نيازهاى سياحتى و گردشگرى ايرانگردان را تأمين کند.

جزيرهٔ هنگام، قشم

اين جزيره ۳۳/۶ کيلومترمربع مساحت دارد و به شکل مخروط ناقصى است که در کرانه‌هاى جنوبى جزيرهٔ قشم واقع شده است. فاصلهٔ آن تا بندرعباس حدود ۴۳ مايل دريايى و تا شهر قشم حدود ۲۹ مايل دريايى مى‌باشد. اين جزيره ارتفاعات پست آهکى دارد و بلندترين نقطهٔ آن کوه ناکس با ۱۰۶ متر ارتفاع است. بزرگ‌ترين قطر آن از روستاى هنگام کهنه تا روستاى هنگام جديد ۹ کيلومتر است.

تنها فعاليت اقتصادى در جزيرهٔ هنگام که اکثر اهالى به آن مشغول‌اند، ماهيگيرى و صيادى است. از نقاط ديدنى جزيره تأسيسات بندرى انگليسى‌ها است. صيد کوسه در اطراف جزيره يکى از ديدنى‌هاى اين جزيره به شمار مى‌رود.

جزيرهٔ‌ شيف، بوشهر

اين جزيره در شمال بندر بوشهر قرار دارد و جزيره‌اى ماسه‌اى است.

جزيرهٔ‌ لاوان، بندر‌لنگه

اين جزيره از شمال شرقى به بندر مقام، از شرق به جزيرهٔ شتور و از جنوب به حوزه‌هاى نفتى رسالت، ‌ رشادت و سلمان محدود مى‌شود. وسعت اين جزيره ۷۶ کيلومترمربع است و پس از قشم و کيش بزرگ‌ترين جزيرهٔ ايران در آب‌هاى خليج ‌فارس است. فاصلهٔ اين جزيره تا بندر لنگه ۹۱ و تا بندرعباس حدود ۱۹۸ مايل دريايى است. جزيرهٔ لاوان دورترين جزيره نسبت به مرکز استان هرمزگان است. آب و هواى آن گرم و مرطوب و دماى آن در تابستان به حدود ۵۰ درجهٔ سانتى‌گراد مى‌رسد، و رطوبت هواى آن نيز بسيار زياد است.

ذخاير نفتى آب‌هاى نزديک جزيرهٔ لاوان بسيار قابل توجه است. در حال حاضر صنايع جزيره منحصر به تأسيسات نفتى است که با نام «مجتمع پالايشى لاوان» فعاليت دارد. يکى از شگفتى‌هاى اين جزيره وجود کندوهاى عسل در کنار تأسيسات نفتى و مخازن آن‌ها است که عسل آن‌ها به رنگ سبز تيره است و بوى نفت مى‌دهد، ‌ اما طعم آن مشابه عسل‌هاى معمولى است.

اهالى جزيره در فصل معينى از سال به صيد مرواريد مى‌پردازند و تنها کالاى صادراتى جزيره، مرواريد آن است. اين جزيره يک بندرگاه مناسب براى صدور فرآورده‌هاى نفتى و يک اسکلهٔ فلزى جهت حمل و نقل دريايى دارد.

شبه جزيره و جزاير، استان مازندران

در سرتاسر ساحل جنوبى درياى خزر، تنها يک شبه جزيره به نام ميانکاله وجود دارد که در منتهى‌اليه جنوب شرقى درياى خزر واقع شده و نام خود را از دو کاله (شکستگى ساحلى يا رودخانه) طرفين شمالى و جنوبى گرفته است. اين شبه‌جزيره از شمال به درياى خزر، از جنوب به خليج گرگان، ‌ از شرق به آشوراده و از غرب به اراضى زاغمرز، مرداب لپو و نيروگاه نکا محدود مى‌شود. شبه‌جزيره ميانکاله در حدود ۷۰ هزار هکتار وسعت دارد که عرض آن بين ۲/۵ تا ۶/۵ کيلومتر متغير است. اين شبه‌جزيره با تپه‌هاى شنى ساحلى به طول ۶/۵ کيلومتر از دريا جدا مى‌شود. وسعت دهانهٔ آن به نسبت کاهش يا افزايش آب، کم و زياد و يا کوتاه و بلند مى‌شود. فضاى شبه‌جزيره مرغزار نيمه مشجرى است که عمده‌ترين درختچه‌هاى آن بوته‌هاى انار و تمشک وحشى است. همه ساله بيش از صدها هزار پرندهٔ‌ مهاجر، از انواع فلامينگو، ‌ قو، غاز خاکسترى، پيشانى‌سفيد، قره‌‌غاز، ‌ انواع اردک در اين شبه‌جزيره فرود مى‌آيند و توليدمثل و زمستان‌گذرانى مى‌کنند. علاوه بر پرندگان فوق، انواع پرندگان بومى نيز مانند قرقاول، سار، کبوتر و حيواناتى مانند خرس، خوک، شغال، جوجه‌تيغى و دله نيز در آن وجود دارند. شبه جزيرهٔ ميانکاله به عنوان منطقه‌اى حفاظت شده به ثبت رسيده است و شکار هر نوع حيوان و پرنده در پيرامون آن، بدون اجازهٔ مخصوص ممنوع است. در شرق شبه‌جزيره ميانکاله، مجمع‌الجزاير آشوراده قرار گرفته که از سه جزيرهٔ کوچک و بزرگ تشکيل شده است و با پيش‌روى و عقب‌نشينى آب دريا، بزرگ و کوچک مى‌شوند. علاوه بر جزاير فوق، به جزيرهٔ اسمال‌ساى نيز بايد اشاره کرد که در مرداب پلنگان قرار گرفته و يکى از بى‌نظيرترين اکوسيستم‌هاى جهانى را دارد.

مجموعهٔ‌ شبه‌جزيرهٔ ميانکاله و جزاير آشوراده و اسمال‌ساى، ‌ داراى جاذبه‌هاى شگفت‌انگيز طبيعى و زيست محيطى کم‌نظيرى است که عمده‌ترين آن‌ها پوشش گياهى ويژه و حيات‌وحش منحصر به فرد آن است. چشم‌اندازهاى ساحلى، بيشه‌اى و خليج گرگان ، اين محدوده از استان مازندران و سواحل خزر را به يکى از جالب‌ترين نقاط سياحتى تبديل کرده است. در بخشى از سواحل آن مى‌توان شنا و قايقرانى کرد.