|
غدهٔ هيپوفيز عضوى به اندازهٔ يک انگشتانه است که درست زير مغز قرار دارد. اين غده 'غدهٔ غالب' خوانده شده است زيرا ترشحات آن فعاليت ساير غدد درون‌ريز را تنظيم مى‌کند و همچنين باعث رشد و تکامل مى‌شود. فعاليت غدهٔ هيپوفيز به نوبهٔ خود توسط بخشى از مغز که هيپوتالاموس خوانده مى‌شود تنظيم مى‌گردد. اکثر اختلالات غدهٔ هيپوفيز از توليد بسيار زياد ياد بسيار کم يکى از شش هورمون آن ناشى مى‌شود. چند نمونه عبارتند از:
|
|
|
|
|
|
|
کوتولگى هنگامى بروز مى‌کند که هيپوفيز قادر به توليد مقدار کافى هورمون رشد در دوران کودکى نباشد. اين مسئله باعث تأخير در رشد يا کوتولگى مى‌شود. تکامل جنسى نيز معمولاً به تأخير مى‌افتد. اين اختلال نسبتاً نادر است و سوءتغذيه و بيمارى‌هاى مادرزادى قلب از علل شايع‌تر توقف رشد هستند. اگر کودک شما از ميزان رشد پيش‌بينى شده در جدول راهنماى رشد برخوردار نيست پزشک علاوه بر بررسى علل شايع‌تر، ميزان هورمون رشد خون کودک را اندازه‌گيرى خواهد کرد. در صورت کشف زودرس مى‌توان کوتولگى هيپوفيزى را با تزريق هورمون رشد انسانى که توسط مهندسى زيستى (bioengineering)، توليد مى‌شود، درمان کرد.
|
|
|
|
|
غول پيکرى هنگامى بروز مى‌کند که هيپوفيز در دوران کودکى مقدار بسيار زيادى هورمون رشد ترشح کند. کليهٔ قسمت‌هاى بدن براى رشد بيش از حد تحريک مى‌شوند. علت شايع، توليد بيش از حد هورمون رشد غده هيپوفيز است که باعث رشد و تکامل بسيار زياد و سريع کودک و نوجوان مى‌شود. در اينجا نيز ممکن است تکامل جنسى به تأخير بيفتد. تومورهاى هيپوفيز معمولاً با پرتودرمانى براى مهار بازده هورموني، معالجه مى‌شوند.
|
|
|
|
|
درشت انتهائى هنگامى بروز مى‌کند که توليد بيش از حد هورمون در دوران بلوغ ظاهر گردد. طول قامت از اين عارضه متأثر نمى‌شود زيرا رشد عمودى در پايان نوجوانى متوقف مى‌شود. در عوض شايع‌ترين نشانه‌ها بزرگى دست و پا، موى اضافى بدن، و رشد بيش از حد فک و ساير قسمت‌هاى صورت است. خستگي، عرق ريزش زياد، التهاب مفصلي، و خشکى عمومى مفاصل نيز شايع هستند. در اينجا نيز علت شايع توليد هورمون رشد اضافي، تومور هيپوفيز است که به‌وسيلهٔ برداشتن از طريق جراحى يا پرتو درمانى معالجه مى‌شود.
|
|
|
|
|
ديابت بى‌مزه هنگامى بروز مى‌کند که هيپوفيز مقدار بسيار کمى هورمون آنتى‌ديورتيک توليد نمايد. علت اين عارضه اغلب صدمات مغزى است. اين هورمون روى کليه‌ها تأثير کرده و آب بدن را حفظ مى‌کند. اگر توليد اين هورمون خيلى ناچيز باشد کليه‌ها قادر به باز جذب آب نخواهند بود و در نتيجه توليد ادرار زياد خواهد شد. اين مسئله به‌نوبهٔ خود ايجاد عطش سيرى‌ناپذير خواهد کرد. درمان شامل داروهاى خوراکى و بوئيدنى (از راه بيني) است که توليد ادرار را مهمار مى‌کنند. هنگامى که ديابت بى‌مزه در اثر تومور هيپوفيز ايجاد مى‌شود برداشتن تومور از طريق جراحى اغلب مؤثر است.
|
